په داسې حال کې چې د روغتیا نړیوال سازمان په افغانستان کې د ماشومانو د ګوزڼ ناروغي د خپرېدو ګواښ په اړه اندېښنه ښودلې، د افغانستان د عامې روغتیا وزارت د ګوزڼ له منځه وړلو د بېړني عملیاتي مرکز مسوولان وايي، دغه وزارت د خپلو نړیوالو همکارانو په همکاري د ګوزڼ ویروس د خپرېدو مخنیوي لپاره عملي اقدامات په پام کې لري او هېواد ته ټولو راستانه شویو ماشومانو ته د ګوزڼ ضد واکسین ورکړل شوی دی.
پاکستان کې سلګونه افغان بېسرپرسته مېرمنې چې دوی ته د ورپېښو امنیتي ستونزو او یو لړ محدودیتونو له امله پاکستان ته کډه شوي، دغه هېواد کې د ژوند سختې شپې او ورځې تېروي.
یادې بېسرپرسته افغان مېرمنې د پاکستان بېلابېلو سیمو کې له کړاوه ډګ ژوند کوي او له ژوند په تنګ شوې دي.
په پاکستان کې میشتې یوشمېر افغانې کورنۍ وايي چې ماشومان یې له زدهکړو پاتې دي او اجازه نه لري چې په پاکستاني دولتي ښوونځیو کې نه شاملېږي.
په افغانستان کې د ۲۰۲۱ کال د اګېسټ میاشت کې له سیاسي بدلون وروسته ګنشمېر افغانې کورنۍ د دوی ژوند ته د پېښو ګواښونو له وېرې ګاونډیو هېوادونو ته ولاړل، خو اوس هلته د ګڼو اقتصادي، امنیتي او ټولنیزو ستونزو تر څنګ، ماشومان یې هم زدهکړو ته لاسرسی نه لري.
په افغانستان کې د ملګرو ملتونو د ماشومانو د ملاتړ صندوق یا یونیسف د سهشنبې په ورځ پر خپلې اېکسپاڼې لیکلي چې په روان زېږدیز کال کې به له جګړې د پاتې ماینونو د خطرونو په اړه د ماشومانو په ګډون، د ۳،۶ میلیونه کسانو لپاره روزنیز پروګرامونه جوړ کړي.
د پنجشېر د لرې پرتو سیمو یوشمېر اوسېدونکي وايي چې ګڼشمېر ماشومان په دغه ولایت کې پر خوارځواکۍ اخته شوي او روغتیايي خدمتونو ته هم لاسرسی نه لري.
د پنجشېر د درې ولسوالي اوسېدونکې شهلا چې درې ماشومان یې پر خوارځواکۍ اخته دي، له مسوولانو غواړي چې پر دې ناروغي د ماشومانو د اخته کېدو مخه ونیسي.
د خوست د عامې روغتيا رياست مسوولان وايي، په دغه ولايت کې يې د يونيسف په مالي لګښت او د هدف موسسې په تخنيکي همکاري د اوسپنې، پوليک اسید او منرالونو د ورکړې درېورځنی کمپاين پيل کړی دی.
د خوست د عامې روغتيا رياست مرستيال عبدالرحمان زاهد وايي، ياد کمپاين پرون شنبه پيل شوی او درې ورځې به دوام وکړي.
نړیوالو رسنیو د غزې تړانګې د روغتیايي چارواکو له قوله لیکلي چې اسراییلو په غزه کې د اوربند مودې له پای ته رسېدو راهیسې بریدونه پیل کړي او له کبله یې ۱۸۴ کسان وژل شوي او شاوخوا ۵۸۹ نور ټپیان دي. د غزې د روغتیا وزارت تر دې مخکې ویلي و چې ډېری وژل شوي کسان ښځې او ماشومان دي.
یوشمېر افغان ماشومان چې په تېره یوه اوونۍ کې له خپلو کورنیو سره له پاکستان څخه په زوره را ایستل شوي، شکایت کوي چې د تلپاتې اوسېدو لپاره سرپناه نه لري او زدهکړې یې هم نېمګړې پاتې شوې دي.
د پنجشېر د عامې روغتیا ریاست مسوولان وايي چې د روان کال په لومړنیو شپږو میاشتو کې په دغه ولایت کې ۷۷ کسان د بیزوګي چیچک پر ناروغي اخته شوي دي.
د دغه ولایت د بېلابېلو سیمو یوشمېر اوسېدونکي چې ماشومان یې پر دې ناروغي اخته دي، د بیزوګي چیچک ناروغي د زیاتوالي په اړه اندېښمن دي.
د افغان سرې میاشتې ټولنې مسوولان وايي، په افغانستان کې د هغو ماشومانو د درملنې لپاره چې د زړه سوري پر ناروغي اخته دي، ځانګړی مرکز او د اړتیا وړ بودیجه نه لري.
جوزجان کې د افغان-ترک د صحت طفل روغتون مسوولان وايي چې روان کال په دغه ولایت کې پر خوارځواکۍ د اخته ماشومانو شمېر ۲۰ سلنه زیات شوی دی. د دوی په وینا، د خلکو ناوړه اقتصادي وضعیت او د کورنیو ناسالم خواړه پر خوارځواکۍ د اخته ماشومانو د زیاتېدو اصلي لاملونه دي.
د کابل ښار د ډېریو خصوصي وړکتونونو مسوولان وايي چې له تېرو دوو کلونو راهیسې په دغو وړکتونونو کې د ماشومانو شمېر ۸۰ سلنه کم شوی دی.
د عامې روغتیا وزارت وايي، د هېواد په پنځو نورو ولایتونو کې یې هم د ګوزڼ ضد واکسین کمپاین پیل کړی دی. د دغه وزارت د ګوزڼ واکسین د پلي کېدو څانګې مسوول ډاکټر نېکولي شاه سلاموطندار ته ویلي چې دغه کمپاین یې په سمنګان، فاریاب، بلخ، جوزجان او سرپل ولایتونو کې پیل کړی او څلور ورځې به دوام وکړي.
د ګوزڼ ضد واکسین کمپاین نن د کابل په ګډون د هېواد په ۲۸ ولایتونو کې پیل شو. د عامې روغتیا وزارت ویاند شرافت زمان امرخېل وايي، د ګوزڼ ضد واکسین دغه پړاو چې څلور ورځې دوام کوي، کور په کور او جومات په جومات پلی کېږي. هغه زیاتوي چې د دغه کمپاین پر مهال به یوولس میلیونه ماشومان چې له پنځو کلونو کم عمر لري، واکسین شي.
د عامې روغتیا وزارت نن د مور په شیدو د تغذیې نړیواله اوونۍ ونمانځله. د دغه وزارت مسوولانو په دې اړه جوړه شوې غونډه کې له ټولو میندو وغوښتل چې خپل نوي زېږېدلي ماشومان تر دوو کلونو پورې په خپلو شیو تغذیه کړي.
دولس کلن سهرا چې ټوله ورځ د فاریاب په مرکز میمنې ښار کې د خلکو د بوټانو په رنګولو تېروي وايي، اقتصادي ستونزو اړ کړی چې له دې لارې خپلې کورنۍ ته یوه مړۍ ډوډۍ پیدا کړي.
هغه چې د ښوونځي د پنځم ټولګي زدهکوونکی و وايي، هیله یې لرله چې یوه ورځ ډاکټر شي، خو بېوزلۍ له زدهکړو بېبرخې کړی او اوس یې د ډاکټر کېدو هیله پر خوب بدله شوې ده.
د سلاموطندار په اړه
نشراتي سیاست او مسلکي اصول
د خصوصي حریم سیاست
له موږ سره اړیکه
کارموندنه
د معلوماتو او سندونو لېږل
له موږ سره د همکارۍ شرایط
شکایت
راډیويي خپرونې
فلم او تصویر
آر اس اس
په خبرپاڼه کې ګډون
