د اسراییل او ایران ترمنځ له نښتو وروسته، له ایرانه د افغان کډوالو جبري اېستل لړۍ چټکه شوې او تېرو شاوخوا دوو اونیو کې تر ۴ سوه زره ډېر افغانان هېواد ته راګرځول شوي.
سلاموطندار دغه راپور کې له ایرانه راستنو شویو ۲۰ ښځو سره مرکې کړي چې ۱۴ هغو ویلي، د اخراج پرمهال ورسره تاوتریخوالی شوی دی.
د کابل یوه څنډه کې ۲۷کلنه ګلالۍ د خپل ژوند کړاوونه شریکوي: «زه اوس په کرایه کور کې ژوند کوم. که خپلې کورنۍ زما لپاره د پلار میراث راکړی وای، نو کولای مې شوای چې کور وپلورم او ځانته یو ښایسته ژوند جوړ کړم. اوس زه په کرایه کور کې یم او پیسې هم نهلرم، خو کورنۍ مې نه مني چې زه ترې برخه واخلم.»
په داسې ټولنه کې چې د ښځو ونډه تر ډېره لاسي صنایعو او خیاطي پورې محدود ده، د کلي یوه ځوانه نجلۍ د ټکنالوژۍ برخه کې د ښځو وړتیا ښودلو لپاره لستوڼي بډوهلي دي.
هغې د نورو په پرتله یوه بله لاره غوره کړې او د کارموندلو پر ځای نورو ته د کار برابرولو په لټه کې ده.
سلاموطندار په دې اړه یاد راپور کې له ۳۸ ځوانانو سره مرکې کړې چې له ډلې یې، ۲۷ د کارموندلو لپاره، څلور یې اروپا ته د رسېدو، پنځه د ناامنیو او دوه هم د زدهکړو دوام لپاره ایران ته تللي دي.
ایران ته تللي افغان ځوانان د بېلابېلو ستونزو سربېره، د یاد هېواد او اسراییلو ترمنځ د جګړې له امله اوس هېواد ته له جبري راستنېدو سره مخ دي.
د روغتیا نړیوال سازمان د تعریف پر اساس، خپګان تر ټولو عامو رواني اختلالاتو څخه دی او خپګان د د اوږدمهال لپاره د خوښۍ او په زړه پورې فعالیتونو ترسره کولو لپاره د لیوالتیا له لاسه ورکولو په مانا دی.
خپګان یوه عامه او جدي رواني اختلال دی چې د یو شخص احساسات، فکرونه، چلند او ورځني فعالیت اغېزمنوي.
سلاموطندار ۱۲ ولایتونو کې له ۳۶ مېرمنو سره چې له تاوتریخوالي سره مخ شوي، د مرکو پرمهال موندلې چې ډېری دغه مېرمنې د وېرې له امله خپل غږ نه پورته کوي.
یادې مېرمنې وايي، د کورنۍ پاشېدو، اولادونو ته یې د زیان رسولو، د کورني تاوتریخوالي ډېروالي او له خاوند د جداکېدو له وېرې یې، د تاوتریخوالي پر وړاندې خپل غږ نهدی پورته کړی.
هېواد کې له سیاسي بدلونونو وروسته، سلګونه ښځینه خبریالانې له افغانستانه ووتلې او بهرنیو هېوادونو ته لاړې.
د افغان ښځینه خبریالانو د کاري وضعیت څېړلو لپاره، سلاموطندار له ۱۷ ښځینه خبریالانو سره چې په تېرو دریو کلونو کې یې بېلابېلو هېوادونو کې پناه اخیستې، خبرې کړې دي.
سلاموطندار د مېشتېدنې په درېوو بېلابېلو ډولونو کې له ۷۶ ځوانانو سره د مرکو پرمهال موندلې چې ډېری یې، د اقتصادي، ښوونیزو او ټکنالوژۍ اسانتیاوو او فرصتونو له کبله له کلي ښار ته ډېره لېوالتیا لري.
له شاوخوا ۷۶ کسانو سره چې خبرې شوي، «د کلي، ښار او له کلي ښار ته کډه شوي» کسان دي.
د سلاموطندار موندنې ښيي چې د ځاني خطرونو او کم امتیاز ترڅنګ، ځوانان د کاري فرصتونو نهشتون په دلیل کانونو کې غیر مسلکي کار کولو ته مخه کړې.
کارپوهان وايي، کانونو کې د غیرمسلکي کسانو استخدام او له غیر مسلکي لارو چارو کان کیندنه، د ځاني تلفاتو ترڅنګ، د هېواد د ملي سرچینو او شتمنیو له منځه تلو لامل هم کیږي.
د افغانستان اوسنیو شرایطو کې ځوانان ټولنیزو، اقتصادي، فرهنګي او رواني برخو کې پراخو ننګونو سره مخ دي. ناامنۍ، بېکاري، پر زدهکړو محدودیتونه، کډوالي، جنسیتي تبعیض او کورني فشارونه له هغو عواملو دي، چې د ځوانانو پر رواني حالت او د هغوی د ژوند پر کیفیت مخامخ اغېز کوي.
سره له دې چې د افغان ځوانانو ترمنځ د رواني روغتیا او احساساتو په تړاو د کره اطلاعاتو او کره شمېرو تشه موجوده ده، دغه سروې د هېواد بېلابېلو سیمو کې د ځوانانو د خوښۍ او خفګان سنجولو په موخه ترسره شوې ده.
افغانستان له سعودي عربستان سره د شوې هوکړې له مخې، هر کال د حج مراسمو ادا کولو لپاره له ۱۳ تر ۳۰زره کسانو لپاره سهمیه ترلاسه کوي. دغه سهمیه د مسوولو بنسټونو له لوري د ښځو او نارینهوو ترمنځ ټاکل کېږي.
افغانستان کې مېرمنې له تېرو کلونو راهیسې د بېلابېلو لاملونو له کبله د یادې فریضې ادا کولو لپاره له ستونزو سره لاس او ګرېوان دي.
سلاموطندار د ښځو د رواني وضعیت څېړلو لپاره د هېواد په ۲۶ ولایتونو کې د ۴۰۱ ښځو ترمنځ د خپګان کچې ارزولو پاڼې وېشلي. د دغې څېړنې پایلې ښيي چې ۴۹.۶۷ سلنه ګډونکې ښځې په منځنۍ سطحه خفګان او ۵۰.۳۳ سلنه نور له رواني روغتیا برخمنې دي. دغې موضوع هغه له رواني او روحي پلوه اندېښمنه کړې ده.
د هېواد په ۲۲ ولایتونو کې له ۵۰۰ ځوانانو سره د سلاموطندار د سروې پایلې ښيي چې ډېری ځوانان د غم او خوښۍ منځنی روحي وضعیت لري.
په دې نظرپوښتنه کې د ځوانانو د خوښۍ کچه د مقاس په توګه له لسو نمرو اټکل شوې ده. د سروې ګډونوالو د خوښۍ احساس له یوه تر لسو په ټاکلو مشخص کړی دی؛ داسې چې یوه نمره د خوښۍ تر ټولو ښکته کچه او لس نمرې د خوښۍ تر ټولو لوړه کچه ښيي.
د میاشتني عادت اختلالات چې د متخصصانو په باور څه باندې ۱۵۰ بڼې او له لږ تر سخت درد سره مل وي، ډېری ځوانې نجونې او پېغلې ورسره مخ دي.
سلاموطندار په دې راپور کې د هېواد په بېلابېلو ولایتونو کې له ۳۵ مېرمنو سره د مرکو پرمهال موندلې چې د میاشتني عادت اختلالات «ګډوډي» د دوی پر ټولنیز، کورني ژوند او روان منفي اغېز کړی دی.
د هېواد بیلابیلو برخو کې د ښځو د حقونو له ۱۲ فعالانو سره د سلاموطندار د مرکو پایلې ښيي چې دغو ښځو د بودیجې نهشتون، د ملاتړو ادارو تړلکېدو او د کورنیو او ټولنیزو فشارونو ترڅنګ، د محرومو ښځو لپاره د عدالت غوښتو ته دوام ورکړی. دوی سره له دې چې امکانات نهلري، خو خپلې هیلې یې له لاسه نهدي ورکړي او د ښځو د حقونو لپاره مبارزه کوي.
یوشمېر هغه ځوانان چې له انلاین لارې پیسې ګټي وايي، په مخامخ ډول د ورکړو نړیوالو سیستمونو ته نهلاسرسی لامل شوی چې عاید يې کم
د سلاموطندار په اړه
نشراتي سیاست او مسلکي اصول
د خصوصي حریم سیاست
له موږ سره اړیکه
کارموندنه
د معلوماتو او سندونو لېږل
له موږ سره د همکارۍ شرایط
شکایت
راډیويي خپرونې
فلم او تصویر
آر اس اس
په خبرپاڼه کې ګډون
