ښځینه مدافع وکیلانې: د وزګارتیا له امله اقتصادي او رواني ستونزو سره مخ یوو
یوشمېر ښځینه مدافع وکیلانې وايي، له تېر یونیم کال راهیسې کار ته د نه پرېښودو له کبله اقتصادي او رواني ستونزو سره مخ شوې دي.
یوشمېر ښځینه مدافع وکیلانې وايي، له تېر یونیم کال راهیسې کار ته د نه پرېښودو له کبله اقتصادي او رواني ستونزو سره مخ شوې دي.
د لوګر د اطلاعاتو او فرهنګ رییس رفېعالله صمیم سلاموطندار ته ویلي چې یاده لرغونه سیمه ۳۵۰ کاله تاریخي مخینه لري او د مرکز پلعلم اړوند سپيڅ سیمه کې د کوټګي په نوم کلي کې موقعیت لري.
حمید حمیدي د پروان اوسېدونکی دی چې په ۲۰۱۷ کال کې یې د ښوونځي دورې له پای ته رسولو وروسته اروپا ته د رسېدو په موخه پر ستونزمنو لارو سفر پیل کړ، خو هیله یې پوره نه شوه.
حمیدي هغه مهال د نامنظمې کډوالۍ ترخې تجربه کړې چې نوی له ښوونځي څخه فارغ شوی و او لومړی ایران او له هغه ځایه هم ترکیې ته ولاړ.
د کډوالۍ نړیوال سازمان (IOM) وايي چې په تېره یوه لسیزه کې څه باندې ۶۳زره کډوال خپل منزل ته له رسېدو وړاندې وژل/مړه شوي او یا هم ورک شوې دي. دغه راپور چې د روانۍ اوونۍ «سهشنبه، مارچ ۲۶مه» خپور شوي، همداراز پهکې ویل شوي چې یوازې ۲۰۲۳کال کې یو زرو او ۱۸۱ افغان کډوال د ناقانوننه کډوالۍ لاره کې مړه شوي یا ورک شوي دي.
په پاکستان کې میشتې یوشمېر افغانې کورنۍ وايي چې ماشومان یې له زدهکړو پاتې دي او اجازه نه لري چې په پاکستاني دولتي ښوونځیو کې نه شاملېږي.
په افغانستان کې د ۲۰۲۱ کال د اګېسټ میاشت کې له سیاسي بدلون وروسته ګنشمېر افغانې کورنۍ د دوی ژوند ته د پېښو ګواښونو له وېرې ګاونډیو هېوادونو ته ولاړل، خو اوس هلته د ګڼو اقتصادي، امنیتي او ټولنیزو ستونزو تر څنګ، ماشومان یې هم زدهکړو ته لاسرسی نه لري.
په افغانستان کې د ملګرو ملتونو د خوړو نړیوال پروګرام وايي چې څه باندې نیم میلیون افغانان چې له پاکستان څخه را اېستل شوي، بیړنیو مرستو ته اړتیا لري.
که څه هم ۲۰۲۳ کال کې د افغان مېرمنو د ژوند بېلابېلو اړخونو کې له پرمختګ او پر وړاندې یې د ولاړو ستونزو څخه سترګې نهشي پټېدی، خو د روان ۲۰۲۴ کال له پیل سره هممهاله د پرمختګونو پراخېدو او ستونزو هواري ته هیلې ژوندۍ دي. په دې راپور کې هغو څېړنیزو راپورونو ته ځغلنده نظر کوو چې سلاموطندار «سلام افغانستان رسنیزې موسسې» د تېر یوه کال پر مهال د افغان مېرمنو وضعیت او برخلیک په اړه چمتو او خپاره کړي دي.
د افغاني سرې میاشتې ټولنې مسوولان وايي چې له پاکستان څخه تازه کندهار ته راستانه کړل شویو سره د ۴.۵ میلیونه افغانیو په ارزښت د خوراکي توکو مرسته شوې.
د کندهار د کډوالو او بېرته راستنېدونکو چارو ریاست مسوولان وايي چې په تېرو څه باندې دوو میاشتو کې د سپینبولدک له لارې له پاکستان څخه شاوخوا ۱۴۶۵۲۱ افغانان بېرته هېواد ته راستانه کړل شوې دي.
دغه کسان د تېرو ۶۶ ورځو پر مهال له پاکستان څخه د ناقانونه افغان کډوالو د اېستلو بهیر کې افغانستان ته ستانه کړل شوي.
د کډوالو او بېرته راستنېدونکو چارو وزارت سرپرست خلیلالرحمان حقاني د ډسمبر اتلسمې یا د کډوالو نړیوالې ورځې په مناسبت یوې غونډې ته وویل چې اوس په پاکستان، ایران، ترکیه او نورو هېوادونو کې اووه میلیونه افغانان کډوال دي. بلهخوا په ګاونډیو هېوادونو کې مېشت افغان کډوال د خپل ناوړه وضعیت په اړه اندېښنه ښيي او وايي، بېوزلي، وزګارتیا او امنیتي ستونزې لامل شوي چې دوی نورو هېوادونو ته کډوال شي.
د ا.ا ویاند ذ.بېحالله م.جاهد د ایران د بهرنیو چارو وزیر حسینامیر عبداللهیان د څرګندونو په غبرګون کې چې ویلي یې دي، افغانستان دې د افغان کډوالو د بېرته ستنولو لپاره اسانتیاوې برابرې کړي وايي، دغه هېواد باید افغانانو ته لا ډېر فرصت ورکړي او هغوی په زوره را ونه باسي.
د پاکستان حکومت هغو افغانانو ته چې درېیم هېواد کې د مېشتېدو لپاره خپلو اسنادو ته په تمه دي، یاد هېواد کې د دوه میاشتو اوسېدو اجازه ورکړه.
یاد افغانان پاکستان کې د اوسېدو قانوني اسناد نهلري او درېیم هېواد ته د تلو لپاره دغه هېواد کې د خپلو کېسونو بشپړېدو او ویزو ترلاسه کولو ته په تمه دي.
د ملګرو ملتونو د کډوالۍ عالي کمېشنري له پاکستان څخه د افغان کډوالو د را اېستلو لړۍ په دوام د یکشنبې په ورځ اسوشیېټېډ پرېس خبري اژانس ته ویلي چې له پاکستان څخه ګڼشمېر اېستل شویو افغانانو خپلې شتمنۍ له لاسه ورکړي او د ځان ساتنې لپاره هېڅ هم نه لري.
په پکتيا کې له پاکستانه تازه راستنې شوې کورنۍ وايي، د ژمي په رارسېدو سره لومړنیو مرستو ته اړتیا لري. دوی شکایت کوي چې په تېره شاوخوا یوه میاشت کې له پاکستان څخه له راګرځېدو وروسته ورسره د ا.ا له ۱۰۰۰۰ افغانیو پرته هېڅ ادارې ورسره مرسته نهده کړې.
یوشمېر هغه افغان کورنۍ چې تازه له پاکستان څخه افغانستان ته راکډه شوي وايي، لا هم د استوګنې لپاره ځای نه لري او په وینا یې، په سړه هوا کې له خپلو ماشومانو سره په خیمو کې شپې او ورځې تېروي.
اسدالله او شباب له حکومت څخه غواړي چې د اوسېدو ځای برابرولو برخه کې ورسره مرسته وکړي.
د پاکستان دولتي راډیو خبر ورکړی چې تر اوسه ۴۱۸ زره او ۹۸۰ ناقانونه افغان کډوال بېرته افغانستان ته لېږل شوي دي. د پاکستان راډیو نن (د لیندۍ اتلسمه، د شنبې ورځ) لیکلي چې یوازې پرون ۲۴۷۳ افغانان بېرته خپل هېواد ته استول شوي دي. د دې رسنۍ په وینا، د افغانانو په ګډون، په پاکستان کې د مېشتو ناقانونه کسانو د اېستلو لړۍ روانه ده.
د سلاموطندار په اړه
نشراتي سیاست او مسلکي اصول
د خصوصي حریم سیاست
له موږ سره اړیکه
کارموندنه
د معلوماتو او سندونو لېږل
له موږ سره د همکارۍ شرایط
شکایت
راډیويي خپرونې
فلم او تصویر
آر اس اس
په خبرپاڼه کې ګډون
