د ولسمشر لومړی مرستیال امرالله صالح وايي، د استانبول غونډې لپاره چې ښايي په روانه اوونۍ کې جوړه شي، درې اجنداوې په پام کې نیول شوې دي.
نوموړي دا څرګندونې نن په کوهدامن کې د جمهوریت په ملاتړ جوړه شوې غونډه کې چې زرګونو کسانو پهکې ګډون کړی و، کړې دي. د هغه په خبره، پر ارزښتونو هوکړه، اوربند او د سولې حکومت جوړېدل د استانبول غونډې په اجندا کې شامل دي.
د افغانستان د رڼو ټاکنو بنسټ رییس نعیم ایوبزاده وايي چې د وکیلانو او خلکو ترمنځ د اړیکو څرنګوالي میکانیزم نشته.
هغه نن په یوه خبري غونډه کې چې د سولې لپاره د ښځو مطالعاتو بنسټ له لوري جوړه شوې وه، وویل چې په ملي شورا کې د وکیلانو او خلکو ترمنځ د منظمو اړیکو او ځانګړي میکانیزم نه موجودیت یوه جدي ستونزه ده.
که څه هم له څه مودې راهیسې په پکتیا کې ستر بريدونه نه دي شوي، خو داسې ښکاري چې وسلهوالو د جګړې لوری بدل کړی او تر ډېره د هدفي وژنو په اړه خبرونه ورکول کېږي.
د پکتیا د ولایتي شورا وکیل محمدالرحمان قادري وایي، د هوا په تودېدو سره په دغه ولایت کې شاوخوا ۱۶ قومي مخور، څارنوالان او امنیتي کسان وژل شوي دي.
د افغان سولې لپاره د امریکا د بهرنیو چارو وزارت ځانګړی استازی زلمی خلیلزاد وايي، نړۍ تمه لري چې افغانان له واحدې طرحې سره د استانبول غونډه کې ګډون وکړي. نوموړي دا څرګندونې نن د ملي روغې جوړې شورا له رییس عبدالله عبدالله او غړیو سره په لیدنه کې کړې دي.
زلمی خلیلزاد نن کابل ته راغی او له ولسمشر محمداشرف غني او عبدالله عبدالله سره یې ولیدل.
د لوګر د پوهنې ریاست ویاند شاهپور عرب سلاموطندار ته ویلي چې د وروستیو ناامنیو او ځینو کلتوري ستونزو له امله د مرکز پلعلم په ګډون، په برهکي برک، خوښۍ، محمداغې او څرخ ولسوالیو کې ۵۰ سلنه نجونې له لیک او لوست څخه بېبرخې شوې دي. د هغه په وینا، له زدهکړو ډېری بېبرخې شوې نجونې له لومړنۍ دورې پورته دي او د لوګر د پوهنې ریاست هڅه کوي چې د دیني عالمانو او قومي مشرانو په مرسته یې ستونزې هوارې کړي.
د کابل والي محمدیعقوب حیدري وايي، د سولې خبرو کې دې پر هغو ارزښتونو معامله نه کېږي چې د لویې جرګې له لوري تصویب شوي دي.
نوموړي نن په غازي سټډیوم کې «د سولې په اړه د کابلیانو غږ» په نوم جوړه شوې غونډه کې چې زرګونه کسانو پهکې ګډون کړی و، وویل چې سوله د افغانانو بنسټیزه غوښتنه ده، خو باید د خلکو او هېواد ګټې پهکې خوندي شي.
په ناټو کې د ترکیې سفیر باسط اوزترک وايي، د افغان سولې په اړه د استانبول غونډه به چې ترکیه یې کوربهتوب کوي، په دوحه کې د سولې خبرو بشپړوونکې وي. نوموړي دا خبرې له نړیوالې خبریالې لیلما سدید سره په ځانګړې مرکه کې کړې دي. د هغه په خبره، ټاکل شوې څو ورځې وروسته په استانبول کې جوړه شي او تمه لري چې د افغانانو لپاره ښې پایلې ولري.
په داسې حال کې چې د ولسې جرګې رییس او د دې جرګې یوشمېر غړي د پاکستان د پارلمان مشر اسد قیصر په مشري یوه پلاوي ته د هرکلي په موخه د حامد کرزي هوایي ډګر ته ورغلي وو، خو د پلاوي الوتکه په یاد هوايي ډګر کې د امنیتي ستونزې له کبله بېرته ګرځېدلې ده.
په تېرو دوو کلونو کې د افغانستان د اوبو پر بندونو د طالبانو په ۱۱۸ بریدونو کې لږترلږه ۸۰ امنیتي ځواکونه وژل شوي او ۸۲ نور ټپیان شوي دي.
په ملي امنیت شورا کې د یوې سرچینې له لوري سلاموطندار ته د رسېدلیو معلوماتو له مخې، په یادو بندونو کې د شاه و عروس، په پکتیا کې د مچلغو، په هرات کې د سلما او پاشدان، په هلمند کې د کجکي او ګرشک او په فاریاب کې د هندرې بندونه شامل دي.
نږدې یوه میاشت وړاندې د ټاکنیزو کمیسیونونو له لوري د ټاکنو قانون تعدیل طرحه چمتو او د قانوني پړاو تېرېدو او تصویب لپاره عدلیې وزارت ته ولېږل شوه. د ټاکنیزو بنسټونو او مدني ټولنو مسوولانو د ټاکنو قانون تعدیل په تړاو نن په یوې غونډه کې په دغه قانون کې د بنسټیزو اصلاحاتو رامنځته کېدو غوښتنه وکړه.
د ولسي جرګې نننۍ عمومي غونډه کې یو شمېر وکیلانو ټینګار وکړ چې د افغان سولې په اړه د استانبول کېدونکې غونډې ته دې د ډېرو طرحو د وړاندې کېدو مخه ونیول شي او د دولت له ادرسه دې د سولې په اړه واحده طرحه وړاندې شي. دوی وغوښتل چې د افغان حکومت له لوري د سولې وروستۍ طرحه دې ولسي جرګې سره هم شریکه شي.
د ولسمشر لومړي مرستیال امرالله صالح نن چهارشنبه پر خپله ټوېټرپاڼه ليکلي، په پخواني خبریال یما سیاوش د برید په تړاو کابل کې یوه ۱۱ کسیزه ډله نیول شوې ده.
صالح لیکلي، د کابل پولیسو د دغې ډلې د ماینونو یوه زېرمه هم کشف کړې او نیول شوي کسان د طالبانو غړي دي چې مخامخ د یما سیاوش په وژلو کې ښکېل دي.
ننګرهار کې یوې حکومتي سرچینې وویل، نن سهار شاوخوا ۶ بجې د جلالاباد ښار دویمه ناحیه کې «لغمانهډې» سره نږدې د سړک غاړې ماین چاودنه شوې چې ۲ ملکي وګړي په کې وژل شوي او د درېیو پولیسو په ګډون ۱۸ کسان ټپيان دي.
سرچينې د نوم نه خپرولو په شرط سلاموطندار ته وويل، ماین یوه ګلدان کې ځای پر ځای شوی و او داسې…
افغان دولت ته د افغانستان د سولې لپاره د زلمي خلیلزاد د طرحې له وړاندې کېدو وروسته، نن ولسمشر محمد اشرف غني په ارګ کې د سولې د لارې نقشې چارچوب تشرېح کړ.
له دې وړاندې یو شمېر رسنیو راپور ورکړی و چې ولسمشر محمد اشرف غني یوه درې پړاویزه طرحه چې سیاسي ثبات، د سولې حکومت رامنځته کول او وروستۍ هوکړې ته د رسېدو په اړه مشوره ورکول په کې شاملېږي، چمتو کړې او د ملي مصالحې عالي شورا ته یې سپارلې ده.
په افغانستان کې يوازيني پاتې شوي يهود زبولن سمنټف ويلي، اسراییلو ته له دې وېرې ځي چې که چېرې امريکايي سرتېرې له افغانستانه ووځي، نو يوه تشه پيدا کېږي چې د طالبانو په څېر افراطي ډله به يې ډکه کړي.
سمنټف په کابل کې د یهوديانو د عبادت ځای یوازینی ساتونکی دی چې عرب نیوز ته يې ويلي، له اسراییلو به د افغانستان اوضاع د ټلویزیون له لارې څاري ترڅو پوه شي چې دلته څه تېرېږي.
د افغانستان د ازادو رسنیو د ملاتړ ټولنې یا نی وايي، د خبریالانو او د رسنیو نورو فعالانو وژل جنګي جنایت دی او باید ودرول شي.
نی نن په یوه خبرپاڼه کې له طالبانو او نورو وسلهوالو ډلو غوښتي چې پر ملکیانو، په تېره خبریالانو او د رسنیو فعالانو له هدف ګرځولو لاس واخلي. دغې ادارې د بشري حقونو د څار سازمان د هغې خبرپاڼې هم هرکلی کړی چې د طالبانو له لوري پر خبریالانو، د رسنیو او بشر حقونو فعالانو هدفي بریدونه پهکې غندل شوي دي.
