د فاریاب په ټولو ولسوالیو کې د طالبانو حضور لامل شوی چې دغه ډله پر خلکو، په تېره ښځو تازه بندیزونه ولګوي.
د فاریاب د ولایتي شورا غړی آقمحمد نوري سلاموطندار ته ویلي، د طالبانو په تازه حکم کې ویل شوي چې ښځې نه شي کولای له شرعي محرم پرته له کور څخه بهر شي او د ودونو په هغو مراسمو کې باید ګډون ونه کړي چې موسیقي پهکې غږېږي.
په بدخشان کې یوشمېر مېرمنې ادعا کوي چې د دغه ولایت د ښځو چارو ریاست فعالیتونه یوازې مرکزي سیمو پورې محدود دي او لرې پرتو سیمو کې د ښځو وضعیت د ښهوالي لپاره یې بنسټیز کار نه دی کړی.
د کابل ښار له پرونۍ چاودنې وروسته د فاطمې او طیبې په لټون پسې سرګردانه ګرځي، د پېښې ځای ته ځي او روغتونونه یو په بل پسې لټوي، خو هلته یې هم څرک نه لیدل کېږي. شپه تېریږي او لا یې هم د کورنۍ غړي د لیدو تمه لري، عدلي طب ته له رسېدو سره سم ورته ویل کېږي چې طیبه او فاطمه په دې چاودنه کې وژل شوي دي. په عدلي طب کې دا جوتیږي چې د غوښې هغه شیندل شوې ټوټې چې د چاودنې له ځای څخه راټولې شوې وې، د فاطمې او طیبې سوځېدلي جسدونه دي.
یوشمېر مېرمنې په پکتیا ولایت کې له حکومت څخه د دوی لپاره د سوداګریز مارکېټ د جوړېد غوښتنه کوي. دغه مېرمنې وايي، ولسمشر محمد اشرف غني درې کاله وړاندې ورسره ژمنه کړې چې ګردېز ښار کې به د دوی لپاره یو سوداګريز مارکيټ جوړوي، خو د درېو کلونو په تېرېدو سره دغه ځانګړی مارکيټ نهدی جوړ شوی.
مریم په غور کې د هغې ۷کسیزې کورنۍ د ناوې مستعار نوم دی چې د کورنۍ ۵غړي یې پر نشهیي توکو اخته دي. هغه وایي، ۹کاله کېږي چې خاوند، خواښې، ندرور او دوه لېورونه یې پر نشهيي توکو روږدي دي.
مریم د خپل او خاوند د ژوند د اړتیا برابرولو لپاره د غور په مرکز فیروزکوه ښار کې د خیاطۍ کوچنۍ هټۍ جوړه کړې او ښځینه جامې ګنډي.
د نجونو د میاشتني عادت نړیوالې روغتیایي ورځې سره هممهاله، نن د هرات په ښوونځیو کې د میاشتني عادت پرمهال د نجونو له لوري روغتیا ته د پاملرنې د څرنګوالي په اړه د عامه پوهاوي کمپاین جوړ شوی دی.
د مې ۲۸ د ښځو میاشتني عادت روغتیايي نړیوالۍ ورځې سره برابره ده. دغه ورځ د ښځو میاشتني عادت په تړاوو د عامه پوهاوي زیاتوالي او په دې برخه کې د فکري خنډونو لرې کولو په موخه نمانځل کېږي.
د هرات په ادرسکن ولسوالي کې یوه باوري سرچینه چې نه غواړي نوم یې یاد شي، سلاموطندار ته ویلي چې طالبانو پرون سهار د دغې ولسوالي د پوځ سرتېرو د کنډک په ۵۰۰ مترۍ کې یوه ۲۵ کلنه ښځه په صحرايي محکمه کې وژلې ده.
ننګرهار د سرحدي ولايتونو له ډلې یو هغه دی چې اوسېدونکي یې د کورونا ويروس له ګواښ سره لاس او ګرېوان وو. دغه ولایت ته له کوزې پښتونخوا څخه د مسافرو او کډوالو راتګ هغه څه و چي د کورونا ويروس د خپرېدو په اړه یې خلک اندېښمن کړي وو. اوس يوشمېر مېرمنې وایي، له یوې خوا یې کورونا د وجود مقاومت کمزوری کړی او بلهخوا د بېکارۍ له کبله له ګڼو اقتصادي ستونزو سره لاس او ګرېوان دي. د دوی په وینا، د نارینهوو ډېر وخت پر کور پاتې کېدل، د خاوند او مېرمنې ترمنځ د تاوتریخوالي لامل شوي دي.
یوشمېر پکتیاوالې وايي چې په دغه ولايت کې ډېر لږ داسې کسان شته چې خپلو خويندو ته يې د ميراث حق ورکړی دی.
د دوی په وینا، مېرمنې د ميراث په ورکړې سره له اړمنتیا خلاصېږي او نورو ته بیا لاس نه نيسي.
په پکتیا کې د ښځو برخې فعاله انارګله وايي، که ښځو ته د ميراث حق ورکړل شي، په ټولنه کې تر ډېره د ښځو پر وړاندې شته بېعدالتۍ کمېدلای شي.
د لوګر د پوهنې ریاست ویاند شاهپور عرب سلاموطندار ته ویلي چې د وروستیو ناامنیو او ځینو کلتوري ستونزو له امله د مرکز پلعلم په ګډون، په برهکي برک، خوښۍ، محمداغې او څرخ ولسوالیو کې ۵۰ سلنه نجونې له لیک او لوست څخه بېبرخې شوې دي. د هغه په وینا، له زدهکړو ډېری بېبرخې شوې نجونې له لومړنۍ دورې پورته دي او د لوګر د پوهنې ریاست هڅه کوي چې د دیني عالمانو او قومي مشرانو په مرسته یې ستونزې هوارې کړي.
د حکومت د مذاکراتي پلاوي غړی محمد امین احمدي نن په کابل کې د یوې خبرې ناستې په ترڅ کې د سولې په خبرو کې د اندېښنو او د ښځو کم رنګه ونډې ته په اشاره او همداراز د سولې په خبرو کې د ښځو د حقونو څخه د ځانکړي تعریف د نه موجوديت ترڅنګ وایي، تر دا مهاله له طالبانو سره د سولې خبرو کې د ښځو د حقونو په اړه بحث نه دی شوی.
ننګرهار ولايت کې حکومتي سرچینې وايي، نن سهار شاوخوا لس بجې ناپېژاندو وسلهوالو جلالاباد ښار کې ۳ واکسیناتورانې وژلي دي.
یوې حکومتي سرچینې د نوم نه خپرولو په شرط سلاموطندار ته وویل، دغه واکسیناتورانې په دوو بېلابېلو پېښو کې داسې مهال په نښه شوي چې په واکسین کولو بوختې وې.
د کورنیو چارو وزارت وايي، د پولیسو هغه سرتېری چې د ننګرهار ولایت په تورخم کې یې یوه ښځه وهلې وه، د تل لپاره له نظام څخه واېستل شو.
د دغه وزارت ویاند طارق ارین نن پر ټویټر لیکلي چې یاد سرتېری وهاب نومېده او په وینا یې، د یادې پېښې له څېړنې وروسته یې دا پرېکړه کړې ده.
د پکتيا د پوهنې رياست مسوولان وايي، که څه هم په دې وروستيو کې په دې ولايت کې د نجونو د زدهکړې پر وړاندې خنډونه لرې شوي؛ خو لاهم د څوارلس ولسواليو څخه په اوو ولسواليو کې له ښوونځيو نجونې فارغانې نه لري.
د پکتیا ولایت د پوهنې رياست د معلوماتو پربنسټ، دې ولایت کې د نجونو ۸۸ ښوونځيو له ډلې ۱۶ یې لېسې، ۹ منځني او پاتې نور يې لومړني ښوونځي دي چې تر ۷۰ زره زياتې نجونې پهکې پر زده کړو بوختې دي.
پکتیا کې مېرمنې که څه هم شکايت کوي چې لا هم د اسلام او قانون له لوري ورکړل شوي حقونه په بشپړه توګه نه دي ورکړل شوي او په ترلاسه کولو کې یې له ستونزو سره مخامخ دي، خو زیاتوي چې په ځينو برخو کې مثبت بدلونونه هم راغلي دي.
دغو مېرمنو دا خبرې په ګردېز کې د بشري حقونو په يوه جوړه شوې غونډه کې کړې دي.
