د روان کال د زمري میاشتې په ۲۴مه طالبانو پلازمېنه کابل ونیوه او کابل ته د دوی تر داخلېدو وړاندې، د هېواد پخوانی ولسمشر محمداشرف غني له هېواده وتښتېد. رسنیو رپوټ ورکړ چې اشرفغني له پیسو څخه ډکو موټرو سره له افغانستان څخه تښتېدلی دی.
که څه هم یوشمېر بهرنیو او په کور دننه رسنیو په افغانستان کې د کورنۍ جګړې د رامنځ ته کېدو وړاندوینه کړې وه، خو اوس د چارو یوشمېر شنونکي په دې باور دي چې د کورنۍ جګړې د رامنځ ته کېدو ګواښ له منځه تللی دی. دوی وایي، په هېواد کې د پراخ بنسټه حکومت جوړولو او د افغانانو ترمنځ د یووالي رامنځ ته کولو لپاره هڅې روانې دي.
د ملګرو ملتونو د ماشومانو د ملاتړ صندوق یا یونیسف نن د یوې خبرپاڼې په خپرولو سره ویلي چې اوس مهال په افغانستان کې ۱۰میلیونه ماشومان د ژوندي پاتې کېدو لپاره بېړنیو بشري مرستو ته اړتیا لري. یونیسف ویلي، په افغانستان کې د روانو سیاسي او دولتي جوړښت له بدلونونو پرته میلیونونه ماشومان په دغه هېواد کې په ناوړه وضعیت کې ژوند کوي.
سره له دې چې د طالبانو له خوا د افغان حکومت له نیولو یوه اوونۍ تېرېږي، خو لا هم د واک تشه پر ځای ده او ډېری دولتي ادارې او بانکونه تړلي دي. د چارو ځینې شنونکي د واک تشه او ناڅرګند برخلیک د هېواد پر زیان بولي.
د سیاسي چارو کارپوه او د ولسي جرګې پخوانی غړی شهزاده شاهد اندېښنه ښيي چې ځینې کورنۍ او بهرنۍ کړۍ به د واک له تشې څخه ګټه پورته او هېواد به یو ځل بیا په لوی لاس ناامنیو ته لاړ شي.
د بېپولې خبریالانو ټولنې په یوه وینا کې ویلي چې دغې ټولنې ته له افغانستانه د زیانمنو خبریالانو لسګونه غوښتنلیکونه رسېدلي دي.
دې ټولنې د امریکا له ولسمشر جو بایډن څخه غوښتي چې د زیانمنو افغان خبریالانو د را اېستلو لپاره ځانګړې طرحه جوړه او هغوی ته د راوتلو اسانتیاوې برابرې کړي.
ځینو مخکښو رسنیو، لکه انټرنیوز، یونیسکو او د خبریالانو د خوندیتوب کمېټې د افغان خبریالانو د خوندیتوب غوښتنه کړې ده.
د یونیسکو عمومي رییس ادري ازولای ویلي چې په افغانستان کې د خبریالانو او بیان ازادۍ د خوندیتوب په برخه کې باید د نړیوالو او بشري حقونو د اصولو له مخې ډاډ ورکړل شي.
د ترکیې اناتولي خبري اژانس د راپور پر بنسټ، د نوي ځيلانډ دولت نن اعلان کړی چې له افغانستان سره د بشرپالنې او په دغه هېواد کې د زیانمنو افغانانو د ملاتړ په موخه ۳میلیونه ډالره مرسته کوي. د اناتولي خبري اژانس د راپور له مخې، د نوي ځيلانډ د بهرنیو چارو وزیرې نانایا ماهوتا په یوې ویناپاڼه کې ویلي چې دغه مرسته به په افغانستان کې د سره صلیب نړیوالې کمېټې او په دغه هېواد کې د ملګرو ملتونو استازولۍ ته ورکړل شي.
د امریکا ولسمشر جو بایډن په افغانستان کې د وروستیو بدلونونو په اړه ویلي چې افغان سیاسي مشرانو جګړه ونه کړه او هېواد یې پرېښود.
د نوموړي په وینا، افغان ملي پوځ وپاشل شو او په ځینو برخو کې له جګړې پرته تسلیم شو چې په خبره یې، شوې پېښې له وړاندوینې ډېرې چټکې وې.
د ۳۰۰۰ امریکايي سرتېرو لومړنۍ جوپه چې ټاکل شوې افغانستان ته راشي، کابل ته را رسېدلې او د حامد کرزي په هوايي ډګر کې ځای پر ځای شوي دي. د دغو درې زره سرتېرو موخه چې تر یکشنبې پورې به کابل ته راشي، د امریکايي ډیپلوماټانو او د امریکا د نورو همکارانو د وتلو بهیر چټکتیا او خوندیتوب ښودل شوی دی.
د ناټو غړو هېوادونو پرون د افغانستان روان وضعیت په اړه ځانګړې ناسته جوړه کړې وه او په دې ناسته کې یې له افغان حکومت او امنیتي ځواکونو خپل ملاتړ څرګند کړ. ناټو سازمان د افغانستان په اړه د ځانګړې ناستې په پای کې د یوې بیانیې په خپرولو سره وویل چې ناټو د جګړې په ډګر کې خپلو ارزونو ته دوام ورکوي او له افغان چارواکو او نړیوالې ټولنې سره په دوامداره توګه په اړیکې کې دي.
د امریکا ولسمشر جو بایډن وایي، په افغانستان کې لاهم د وضعیت بدلون او د طالبانو د ماتولو شونتیا شته او د دغه هېواد مشران باید یو موټی شي او افغان امنیتي ځواکونه باید د خپل ځان او ملت لپاره جګړه وکړي. جو بایډن وویل چې افغانستان جدي دفاع وزیر لري او د طالبانو په پرتله د افغانستان د امنیتي ځواکونو شمېر ډېر دی.
د عدلیې وزیر فضلاحمد معنوي نن په کابل کې یوې خبري غونډې ته وویل، که څه هم د هېواد په بېلابېلو برخو کې انساني قاچاق کېږي، خو د انساني قاچاق ترڅنګ، د بچهبازۍ پر وړاندې د مبارزې لپاره هم پیاوړې سیاسي اراده شته.
هغه وايي، که په هېواد کې انساني قاچاق کم نه شي، ښايي له افغانستان سره د امریکا او نړیوالې ټولنې مرستې کمې او هېواد مو له بندیزونو سره مخامخ شي.
د ملګرو ملتونو د ماشومانو نړیوال صندوق یا یونیسف وايي، په افغانستان کې د طالبانو او افغان ځواکونو ترمنځ جګړې یوازې په درې ورځو کې ۲۷ ماشومان وژلي دي.
یونیسف پرون په یوه خبرپاڼه کې خبرداری ورکړ چې د ماشومانو پر وړاندې تاوتریخوالی ډېر شوی او هغوی ته د مرګژوبلې اوښتو کچه هم ورځ تر بلې ډېرېږي.
د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو ځانګړې استازې دېبرا لاینز د ملګرو ملتونو د امنیت شورا فوق العاده غونډې ته په افغانستان کې د تاوتریخوالي د ډېرېدو په اړه وایي چې دغه هېواد یوه ګواښونکي مرحله کې دی او که پاملرنه ورته ونه شي، د سوریې له برخلیک سره به مخ شي. په دغه ناسته کې د ملګروملتونو د غړو هېوادونو استازیو په افغانستان کې روان تاوتریخوالی غندلی او د اوربند او یوې سیاسي حل لارې غوښتنه یې کړې ده.
د بهرنیو چارو وزیر محمدحنیف اتمر نن په کابل کې یوې خبري غونډې ته وویل چې نړیواله ټولنه باید ژرترژره له افغانستان سره همکاري وکړي او د افغانانو ترڅنګ په درېدو سره د روانې جګړې مخه ونیسي.
د بېپولې خبریالانو سازمان په افغانستان کې د جګړې زیاتېدو او د امنیتي وضعیت خرابېدو په اړه اندېښنه ښودلې او ویلي یې دي چې د افغان دولت او طالبانو ترمنځ د جګړې زیاتېدو د بیان ازادي ته چې په وروستیو شلو کلونو کې د هېواد مهمه لاستهراوړنه بلل کېږي، سخت زیان اړولی دی.
د دغه سازمان په خبره، د طالبانو له لوري د یوشمېر ولسوالیو په نیول کېدو سره د اطلاع رسونې بهیر له خنډ سره مخ شوی دی.
د سلاموطندار په اړه
نشراتي سیاست او مسلکي اصول
د خصوصي حریم سیاست
له موږ سره اړیکه
کارموندنه
د معلوماتو او سندونو لېږل
له موږ سره د همکارۍ شرایط
شکایت
راډیويي خپرونې
فلم او تصویر
آر اس اس
په خبرپاڼه کې ګډون
