زابل د هېواد په سوېل کې د سړو ولایتونو له ډلې یو دی چې اوسېدونکي یې په ژمي کې د کورونو تودولو لپاره ډېر سونتوکي کاروي، خو سږ کال د ژمي په را رسېدو سره په دغه ولایت کې یو من لرګي له ۶۵ تر ۷۰ افغانیو پورې رسېدلي دي.
عبدالجبار چې شاوخوا ۱۵ ورځې وړاندې له پاکستان څخه په زوره را ایستل شوی او هېواد ته له خپلې کورنۍ سره راغلی وايي، د اوسېدو ځای نه لري او په سړه هوا کې له خپلو ماشومانو سره په خیمه کې ژوند کوي.
افغانان هر کال د ژمي په را نږدې کېدو سره هڅه کوي چې د خپلو کورونو تودولو لپاره سوندتوکي، په ځانګړې توګه د ډبرو سکاره وپېري. د کابل ښاروالي مسوولانو تازه ویلي چې د ښار په بېلابېلو برخو کې یې په ټیټه بیه د ډبرو سکرو د وېش بهیر پیل کړی دی.
سمنګان کې یوشمېر بڼوال وايي چې تېر ژمي کې د سړې هوا له امله یې د بادام حاصلات ۹۰سلنه کم شوي دي.
۴۵کلن کمالالدین چې له کلونو راهیسې سمنګان کې پر بڼوالۍ بوخت دی او له همدې لارې د خپلې ۱۰کسیزې کورنۍ نفقه برابروي، وايي چې پر خپلې لس جریبه ځمکه یې بېلابېل ډوله بادام کرلي دي.
د ماشومانو لپاره د ملګروملتونو ځانګړې اداره «یونېسف» وايي چې افغانستان د تېرو ۱۵ کلونو له تر ټولو سخت ژمی تجربه کوي.
یونېسف د دغې ادارې د اجراییه مرستیال عمر عبدي له قوله پرون دوشنبه د سلواغې ۱۷مه پر خپله ټوېټرپاڼه لیکلي چې روان ژمي کې د افغانانو بشري اړتیاوې ډېرې دي.
د ژمي د سړې هوا په پراخېدو سره هېواد کې هغه کسان لا له ګڼو ستونزو سره مخ دي چې د بېوزلۍ له امله شپې په لوږه او ورځې د یوې مړۍ ډوډۍ پیدا کولو تېروي. اوږدې جګړې، وچکالۍ او بېوزلۍ سربېره د ځینو نورو لاملونو له کبله ګڼشمېر کورنۍ خپلو مېنو پرېښودو ته اړ شوې او ډېری دغه کورنۍ د یوې ښې راتلونکې په تمه کابل کې مېشتې شوې.
د طبیعي پېښو پر وړاندې د مبارزې په چارو کې د دولت وزارت وايي، د سږني ژمي سړې هوا، سېلابونو او ګازو له کبله په هېواد کې ۱۶۶ کسان مړه شوي او ۸۰ زره څاروي هم له منځه تللي دي. په همدې حال کې د غور یو اوسېدونکی عبدالظاهر وایي، همدا تېره اوونۍ یې یو ماشوم د سړې هوا له امله مړ شوی دی.
د طبیعي پېښو پر وړاندې د مبارزې په چارو کې د دولت وزارت ویلي چې د هېواد په ۳۴ ولایتونو کې د سړې هوا له کبله د مړو شویو کسانو شمېر ۱۲۶ ته رسېدلی دی.
لسګونو روزګانیانو نن د دغه ولایت په مرکز ترینکوټ ښار کې د وزګارتیا او اقتصادي ستونزو له کبله د اعتراض په توګه لاریون وکړ.
دوی وايي، له یوې خوا سوړ ژمی پرې راغلی او بلهخوا وزګاره دي؛ نو سختو اقتصادي ستونزو پرې تریخ کړی دی.
د بدخشان محلي مسوولان او اوسېدونکي وايي چې دغه ولایت کې په بېسارې توګه د هوا سړېدو او د امکاناتو نه موجودیت له کبله شپږ ماشومان مړه شوي دي.
د جوزجان د امنیې قومانداني ویاند عبدالستار حلیمي وايي، د سختې واورې اورېدو او سړې هوا د دغه ولایت خلکو ته درانه ځاني او مالي زیانونه اړولي دي.
د نوموړي په وینا، جوزجان کې سړې هوا د څلورو ماشومانو او پنځو ښځو په ګډون، ۱۸ کسانو ژوند بایللی او نږدې ۱۷زره څاروي هم مړه شوي دي.
هغه وايي، دا لومړنۍ شمېرې دي او ښايي خلکو ته د اوښتې مړینې شمېرې تر دې هم لوړې شي.
په بامیان او دایکندي کې د سختو واورو له اورښت سره هممهاله د دغو دوو ولایتونو اوسېدونکي له بېوزلۍ او ناداراۍ څخه د اندېښنې په څرګندونو سره وايي چې د خوراکي او سوند توکو د پېرلو توان نهلري. دوی همداراز د مرستو نه ترلاسه کولو او د مرستندویه بنسټونو له لوري د مرستو پر ناعادلانه وېش هم نیوکه کوي.
د وروستیو ورځو پر مهال هېواد کې د ریکارډ په کچه هوا سړه شوې او د برښنا نشتون له کبله ډېری خلک د خپلو ځانونو د توېدو لپاره له ګازو او ډبرو سکرو څخه ګټه اخلي.
خو د تېرو کلونو په پرتله سږ کال روان ژمي کې د ګازي بخارۍ او د ډبرو سکرو له امله د خلکو د مړینې پېښې ډېرې شوې دي.
د هوا په سړېدو سره یوشمېر کابل ښاریان د برښنا پرچاوۍ او د سونتوکو د لوړې بیې په اړه شکایت کوي او وايي، له یوې خوا یې کورونه تیاره دي او بلهخوا یې د تودولو لپاره سونتوکي نه لري.
د پکتیکا د ګیان ولسوالي یوشمېر اوسېدونکو چې کورونه یې په اوړي کې د زلزلې له امله نړېدلي سلاموطندار ته ویلي، د څو میاشتو په تېرېدو لا هم د اوسېدو کورونه نهلري او د ژمي سړې شپې او ورځې په خیمو کې تېروي. دوی وايي، یوشمېر موسسو چې د دوی لپاره د استوګنځایونو ژمنې کړې وې، کورونه یې ناجوړ پريښي او له سیمې وتلې دي.
د جوزجان امنیتي مسوولان د ګازو له کبله په دغه ولایت کې د یوه خصوصي بانک د دوو ساتونکو د مړینې خبر ورکوي.
د سلاموطندار په اړه
نشراتي سیاست او مسلکي اصول
د خصوصي حریم سیاست
له موږ سره اړیکه
کارموندنه
د معلوماتو او سندونو لېږل
له موږ سره د همکارۍ شرایط
شکایت
راډیويي خپرونې
فلم او تصویر
آر اس اس
په خبرپاڼه کې ګډون
