د کابل ښار په لوېدیځ کې د تېر ماښام چاودنه کې د وژل شوي ۲۶ کلن محمدعلي ریحاني مور معصومه وايي، زوی یې د اتهکسیزې کورنۍ سرپرست و چې څه موده وړاندې د خپلې کورنۍ د اړتیاوو پوره کولو لپاره اړ شو چې زدهکړې پرېږدي او کار ته مخه کړي، خو له دې خبر نه و چې چاودنه به پرې کېږي او دی به پهکې ژوند له لاسه ورکوي.
د مکسیکو چارواکو خبر ورکړی چې د دغه هېواد په یوه تفریحي سیمه کې د ویجاړوونکي توپان د قربانیانو شمېر ۳۹ کسانو ته رسېدلی دی.
رویټرز خبري اژانس نن (د اکټوبر ۲۹مه، د یکشنبې ورځ) خبر ورکړی چې د مکسیکو د اکاپولکو توپان په قربانیانو کې ۲۹ نارینه او ۱۰ ښځې شاملې دي.
یوه ځانمرګي بریدګر له نن څخه پوره یو کال وړاندې په همدې ورځ، د تلې میاشتې په اتمه نېټه، سهار مهال د کابل ښار د دیارلسمې حوزې اړوند دشتبرچي کې پر کاج ښوونیز مرکز داسې مهال برید وکړ چې هلته د کانکور ازمایښتي ازموینه روانه وه. په دغه برید کې لږترلږه ۲۰۰ کسانو ته مرګژوبله اوښتې وه.
د امریکا په نیویارک کې یوې محکمې د سپټمبر ۱۱مې پېښې د قربانیانو کورنیو ته د افغانستان بانک د کنګل کړل شوې شتمني څخه د ۳.۵ میلیارډ ډالرو د ورکړې غوښتنه رد کړې ده.
حمیده چې ۱۹ کاله عمر لري، پر کاج ښوونیز مرکز د تېرې جمعې ورځې له بریده ژوندۍ راوتلې ده. هغه د ترور له لور راحیلې او کوچني ورور سره د کانکور ازمایښتي ازموینه کې د ګډون په موخه دغه مرکز ته ورغلي وو.
په افغانستان کې د ملګرو ملتونو ځانګړې استازولۍ یا یوناما نن ماسپښین پر ټویټر لیکلي چې پر کاج ښوونیز مرکز د پروني برید د قربانیانو کره شمېرو را ټولولو لپاره یې کسان ګومارلي دي.
یوناما ویلي، د پروني برید په اړه وروستۍ شمېرې یې ښيي چې په یاد برید کې ۳۵ کسان وژل شوي او ۸۲ نور ټپیان دي.
د نیویارک یوې محکمې امریکا کې د سپټمبر میاشتې د ۱۱مې پېښې قربانیانو ته د افغانستان د کنګل شویو پیسو د ورکړې غوښتنه رد کړې ده. د امریکا د فدرال محکمې یوې څارنوالې سارا نيټبرن د دې پرېکړې په اړه ویلي چې د افغانستان بانک په اړه امریکايي محکمې پرېکړه نه شي کولای.
د افغانستان ارزي زېرمو په اړه د امریکا د ولسمشر جو بایډن وروستۍ پرېکړې ته د غبرګونونو پر دوام، کابل کې د سولې او ازادۍ لپاره د ښځو موسسې غړې وايي چې امریکا دې افغانانو ته د تېرې ۲۰کلنې جګړې غرامت ورکړي.
د سپینې ماڼۍ ویانده جن ساکي وايي چې د امریکا متحده ایالاتو د محکمې له حکم پرته د افغانستان بانک هېڅ پانګه به د سپټمبر یوولسمې پېښې د قربانیانو کورنیو ته نه ورکول کېږي. خو نوموړې ټينګار کړی چې د بایډن د اجرایي فرمان موخه د بشردوستانه مرستو د استفادې لپاره افغانانو ته د دې پیسو د یوې برخې د ورکړې زمینه برابرول دي.
د چین د بهرنیو چارو وزارت د امریکا هغې پرېکړې ته غبرګون ښودلی چې له مخې یې دغه هېواد د افغانستان د اووه میلیارده ډالرو پانګې نیمايي هغه یې د سپټمبر یوولسمې پېښې د قربانیانو کورنیو ته د غرامت په توګه ورکوي. یاد وزارت دې پرېکړې ته په غبرګون کې ویلي: «د نړۍ بډایه هېواد په ښکاره د بېوزله هېواد شتمني غلا کوي.»
پخوانی ولسمشر حامد کرزی وايي، امریکا دې د افغانستان د پیسو په اړه پر خپلې کړې پرېکړې بیا کتنه وکړي. جو بایډن وړمه ورځ یو فرمان لاسلیک کړ چې له مخې یې د افغانستان له اووه میلیارده ډالرو څخه نیمايي د یوولسم سپټمبر د پېښې د قربانیانو کورنیو ته ورکول کېږي او پاتې یې په افغانستان کې د بشري ناورین د کابو کولو لپاره ځانګړې شوي.
د هرات جبریل ښارګوټي کې په خاتمالانبیا جامع جومات کې د تېر ماښام د چاودنې د قربانیانو د جنازې مراسم ترسره شول. د دې پېښې د قربانیانو یوشمېر کورنۍ وايي، نور یې هېواد کې د امنیت ټينګښت هیلې له لاسه ورکړي او هره ورځ د خونړیو پېښو او د خپلو خپلوانو له لاسه ورکولو شاهدان دي.
د کابل ښار په دیارلسمه ناحیه کې سیدالشهدا ښوونځي ته څېرمه د شوې چاودنې د قربانیانو په اړه د راپورونو په دوام، دا ځل د زرغونې او عادلې کور ته ورغلم.
د چاودنې پر سبا د دشت برچي له ټولو جوماتونو د قرآنکریم غږ خوت، خو نن یې کوڅې پر تور رنګ پوښلې دي. یوازې ۸۵ کورنۍ د غم پر ټغر نه دي ناستې، بلکې ټول افغانان او ان نړۍ د یادې پېښې قربانیانو د هیلو پر خاورې کېدو ویر کوي.
د افغانستان د ازادو رسنیو د ملاتړ ټولنه یا نی وايي، په ۲۰۲۰ کال کې د خبریالانو پر وړاندې د تاوتریخوالي کچه ۲۳ سلنه لوړه شوې ده. دغې ټولنې نن په خپل کلني راپور کې اندېښنه ښودلې چې په هېواد کې د رسنیو وضعیت ناسم لوري ته روان دی او باید ورته پام وشي.
د هېواد په لوېدیځ زون کې د جګړو یوشمېر هغه قربانیان چې په جګړو کې یې د خپل وجود غړي له لاسه ورکړي، نن په هرات کې د یوې خبري غونډې پر مهال د جګړو له ښکېلو اړخونو وغوښتل چې د کورنیو او میندو په خاطر دې له جګړې او وینې تویېدنې لاس واخلي او سوله دې وکړي.
غور کې د یوې څلوېښت کسیزې کورنۍ غړيو چې د سر سړي یې جګړې ترې اخیستي، نن د دغه ولایت د مقام مخې ته د اعتراض په توګه را ټول شوي او وايي، دولت ورته پام نه دی کړی او دوی له سخت وضعیت سره مخامخ دي.
د سلاموطندار په اړه
نشراتي سیاست او مسلکي اصول
د خصوصي حریم سیاست
له موږ سره اړیکه
کارموندنه
د معلوماتو او سندونو لېږل
له موږ سره د همکارۍ شرایط
شکایت
راډیويي خپرونې
فلم او تصویر
آر اس اس
په خبرپاڼه کې ګډون
