هرات کې د کرنې برخې مسوولان وايي چې سږکال یې دغه ولایت کې ۱۵۰زره ټُنه د انګورو حاصلات راټول کړي چې د تېرکال په پرتله له ۱۵ تر ۲۰ ټُنه زیاتوالی ښيي.
خو بزګران د انګورو بازار نشتون او له هېواد څخه بهر یې د نه صادراتو له امله شکایت کوي او وايي، اړ دي چې خپل انګور په ټيټه بیه وپلوري.
کندوز یو له هغو ولایتونو څخه دی چې تر نورو زیاتې غالۍ تولیدوي او د غالیو ډېر اوبدونکي او تولیدونکي هم چهاردرې، قلعهزال او امامصاحب ولسوالیو څخه د ترکمن قوم وګړي دي.
د غزني ولایت په بازارونو کې د جعلي ډالرو د بانک نوټونو ډېرېدو د دغه ولایت سوداګر، صرافان او هټۍوال اندېښمن کړي دي.
هندي رسنیو رپوټ ورکړی چې له شاوخوا یوې اوونۍ راپدېخوا د افغانستان هېڅ واردات د واګه بندر له لارې دغه هېواد ته نه دي لېږدول شوي.
د غالیو د صادراتو ټولنې مشر نوراحمد نوري سلاموطندار ته وايي، سره له دې چې د غالیو د تولید او صادراتو پر وړاندې ستونزې ډېرې دي، خو په تولید او صادراتو کې یې ۲۰ سلنه زیاتوالی راغلی دی. نوموړي زیاته کړه چې د هوا له لارې لس سلنه صادرات لري او له ۹۰ سلنې ډېر بیا د پاکستان له لارې ترسره کېږي.
د مالیې وزارت ویاند احمدولي حقمل سلاموطندار ته وویل، هغه سوداګر چې هم افغانستان او هم پاکستان کې فعالیت لري، دواړو هېوادونو کې ورڅخه د مالیې اخیستو له ستونزو سره مخ دي. هغه ویلي چې له دواړو هېوادونو څخه سوداګر باید یوه هېواد کې مالیه ورکړي او د دوه ځلې، مالیې ورکولو مخه باید ونیول شي.
په هېواد کې د وروستیو تحولاتو سره هممهاله په کندوز کې د انسان تښتونې او وژنې پېښې ډېرې شوي. په کندوز کې د جنايي پېښو ډېرېدو د دغه ولایت اوسېدونکي اندېښمن کړې دي. د کندوزیانو په وینا، دوه اوونۍ وړاندې وسلهوالو کسانو د کندوز ښار په درېیمه حوزه کې د اوړو د یوه کارخونې مالک او شاګرد په چکش ووژل.
د صنعت او سوداګرۍ چارو سرپرست وزیر نورالدین عزیزي نن په کابل کې یوې خبري ناستې ته وویل چې پاکستان ته د دوی د سفر په ترڅ کې د نورو موضوعاتو ترڅنګ د ابتا تړون بیا عملی کېدو، په دواړو هېوادونو کې د صنعت، پانګونې، ترانزیت او سوداګرۍ په برخه کې په ګڼو اسانتیاو هوکړه شوې ده.
خوست، پکتيا او پکتيکا هغه ولايتونو دي چې د تېر کال په پرتله سږ کال په کې د جلغوزيو حاصلات دوه چنده شوي، خو بیه یې تر نیمايي رالوېدلې. ځنګلي سيمو ته پراته خلک وايي، سوداګر ورځي، خو جلغوزي ترې په ډېره ټيټه بیه اخلي. دوی وویل، تېر کال د جلغوزيو قیمتونه لوړ وو، خو سږکال يې په ټيټه بیه پلوري. د پکتيا په اريوب ځاځيو ولسوالي کې د جلغوزیو کاروباریان وايي، د جلغوزیو بیه رالوېدلې او حکومت باید ورته بازار پیدا کړي.
په هرات کې یوشمېر سوداګرو او د کارخونو مسوولانو په دغه ولایت کې د یوې اعتراضیه غونډې پرمهال د هرات په ګمرکونو کې له لوړې تعرفې نیوکه کوي او وایي، دغه چاره د دې لامل شوې چې د دوی کارخونو ته پر وخت خام مواد ونه رسېږي او اړ شوي چې خپلې کارخونې وتړي.
د لوګر یوشمېر اوسېدونکي او سوداګر وایي، د اسلامي امارت له راتګ او دغه ولایت کې د بانکونو له تړلو وروسته د زرګونو کسانو، په ځانکړې توګه د سوداګرو کاروبار خراب شوی او له ګڼو ستونزو سره مخامخ دي.
دوی د اسلامي امارت له مسوولانو غواړي چې ژرترژره د بانکونو فعالیت ته د پخوا په شان اجازه ورکړي، څو سوداګر او عام خلک خپلو پانګو ته لاسرسی پيدا او خپلې چارې پر مخ یوسي.
د اقینې بندر د تېلو پلورونکو ټولنه چې په شمالي ولایتونو کې د تېلو او نفتي توکو سوداګرو څخه جوړه ده او په دغه ولایتونو کې د تېلو او نفتي موادو پر کاروبار بوخت دي، وايي چې د بانکي سیستم د پاشلو له امله دغه ټولنه د له منځه تلو په حال کې ده.
په فاریاب کې د اقینې بندر یوشمېر سوداګر په دغه بندر کې د «ټيسيارسي/TCRC» په نوم د یوه بهرني شرکت له غیرقانوني اخاذۍ څخه شکایت کوي او وایي چې دغه مافیايي شرکت د تېلو او ګازو د کیفیت اروزنې په پلمه، د سوداګرو له هر یو ټُن مال څخه ۸ ډالر غیرقانوني اخاذي اخلي.
د افغانستان غالۍ د نړۍ په ډېرو هېوادونو کې د پلور ښه بازار لري، خو اوس یې بهر ته صادرات بند شوي دي. د غالیو د صادراتو ټولنې د اټکل مدیر عبدالودود خان وايي، د اسلامي امارت په راتلو سره د غالیو صادرات په ټپه ولاړ دي او په کور دننه یې هم په پلور کې کموالی راغلی.
نږدې یوه میاشت وروسته له هغې چې امریکا د افغانستان پیسې کنګل کړې، کابل کې د خصوصي سکتور مسوولان وایي چې د پیسو کنګل کېدو سره اقتصادي فعالیتونه له ګڼو ننګونو سره مخ شوي دي.
د لومړي ځل لپاره نن کابل کې د یو لړ مراسمو په ترڅ کې د افغانستان د وسپنې او فلزاتو د ویلې کولو ټولنه جوړه شوه چې موخه یې د دغه صنعت پراختیا په کوته شوې ده.
د سلاموطندار په اړه
نشراتي سیاست او مسلکي اصول
د خصوصي حریم سیاست
له موږ سره اړیکه
کارموندنه
د معلوماتو او سندونو لېږل
له موږ سره د همکارۍ شرایط
شکایت
راډیويي خپرونې
فلم او تصویر
آر اس اس
په خبرپاڼه کې ګډون
