لښکرګاه کې روانې جګړې بشري ناورین رامنځته کړی
له څلورو ورځو راهیسې د لښکرګاه ښار ټولې هټۍ د جګړې له کبله تړل شوي او خلک په خپلو کورونو کې بند پاتې دي. د سیمي اوسېدونکي وايي، هېڅوک له کوره نه شي وتلی او ډېری کورنۍ له لوږې سره مخ شوې دي.
له څلورو ورځو راهیسې د لښکرګاه ښار ټولې هټۍ د جګړې له کبله تړل شوي او خلک په خپلو کورونو کې بند پاتې دي. د سیمي اوسېدونکي وايي، هېڅوک له کوره نه شي وتلی او ډېری کورنۍ له لوږې سره مخ شوې دي.
په سوېل ختيځ زون پکتيا ولایت کې د افغان ټلې کام مسوولان وايي، د وسلوالو طالبانو له لوري په نيول شويو ولسواليو کې د سلام مخابراتي شبکې ۱۱سايټونه، وېجاړ شوي او تخنيکي وسايل يې لوټ کړي دي. دوی وايي ۷ نور سايټونه هم د طالبانو له لوري بند شوي چې دا مهال ورته د فعاليت اجازه نه ورکول کېږي.
د جوزجان ولایت د اقچې ولسوالي اوسېدونکي وایي، وروسته له هغې چې طالبانو دغه ولسوالي تر خپلې ولکې لاندې راوسته، اوس یې د دغې سیمې پر خلکو نوي بندیزونه لګولي او عملي کول یې اجباري کړي دي.
د بامیانو ولایت محلي چارواکو نن په دغه ولایت کې د یوې خبري غونډې پرمهال وویل چې له یوې اوونۍ راهیسې د طالبانو د رواني جګړې په پایله کې د دغه ولایت اړوند د شبیر ولسوالي د «باغک» سیمه کې د جګړې د لومړۍ کرښې سرتیري له ستونزو سره مخ شوي او دغې جګړې د بامیان د اوسېدونکو اندېښنې هم زیاتې کړي دي.
مېرمن سکینه «مستعار نوم» په بدخشان ولایت کې د وسلهوالو طالبانو تر ولکې لاندې سیمه کې ژوند کوي. د نوموړې خاوند په یوه ګاونډي هېواد کې کارکوي او د خپلې کورنۍ لګښت برابروي. سکینه وایي، اوس چې طالبان د دوی پر سیمه واکمن شوي، نه شي کولای چې پرته له محرم څخه بازار ته لاړه شي او خپل د اړتیا وړ توکي وپلوري.
د میدان وردګ ولایت سلګونو اوسېدونکو نن د اعتراض په توګه د کابل-کندهار لویه لاره وتړله. لاریونوال وايي، که څه هم د ولایت نوم یې «میدان وردګ» دی، خو یوشمېر ادارې یې بیا هم په دولتي اسنادو کې نه لیکي او خلکو ته یې سرخوږی جوړ کړی دی. لاریونوال خبرداری ورکوي، تر هغه چې د برښنايي پېژندپاڼو ترڅنګ، په ټولو دولتي اسنادو کې د ولایت بشپړ نوم «میدان وردګ» ونه لیکل شي، د کابل-کندهار لویه لاره به تړلې وي.
په تخار ولایت کې د وسلهوالو طالبانو له لوري د دغه ولایت د ۱۶ولسوالیو د نیولو په لړ کې نن په کابل کې د دغه ولایت ځوانانو او مدني فعالانو د یوې اعتراضیه غونډې پر مهال وویل چې دغه وضعیت د اندېښنې وړ دی او د طالبانو تر ولکې لاندې سیمو کې خلک له ډېرو ستونزو سره لاس او ګرېوان دي.
د رسنیو ملاتړي بنسټونه د هېواد روان وضعیت او پر رسنیو د بندیزونو په اړه د اندېښنې په څرګندولو سره وایي چې له تېرو شلو کلونو راهیسې د رسنیو مزل له ګواښونو سره مل دی او په دې موده کې رسنۍ لا هم د ګواښ پر پوله خپل مزل کوي.
د فاریاب د اندخوی څلوروګونو ولسوالیو یوشمېر اوسېدونکي او د دغه ولایت د ولایتي شورا غړي وايي، له تېرو ۱۰ ورځو راهیسې په یادو ولسوالیو کې د مخابراتي شبکو فعالیت درېدلی چې خلک یې له ګڼو ستونزو سره لاس او ګرېوان کړي دي.
په بدخشان کې یوشمېر مېرمنې ادعا کوي چې د دغه ولایت د ښځو چارو ریاست فعالیتونه یوازې مرکزي سیمو پورې محدود دي او لرې پرتو سیمو کې د ښځو وضعیت د ښهوالي لپاره یې بنسټیز کار نه دی کړی.
وسلهوالو طالبانو په وروستیو څو ورځو کې د بغلان ولایت پر لویو لارو ولکه ټينګه کړې او په دغو لارو کې یې د پلټنې پوستې رامنځ ته کړي چې ورسره یې د دغه ولایت د اوسېدونکو اندېښنې زیاتې کړي دي. د بغلان ولایت اوسېدونکي وایي چې ډېری وخت د جګړو له امله د دغه ولایت لویې لارې تړلې وي او مسافر نه شي کولای په ارامه زړه مسافر وکړي.
د افغانستان د بهرنیو چارو وزارت د یوې خبرپاڼې په خپرولو سره د افغان کډوالو په اړه د پاکستان د بهرنیو چارو وزیر شاه محمود قریشي وروستیو څرګندونو ته غبرګون ښودلی او له دغه هېواد څخه یې غوښتنه کړې چې له کډوالو څخه دې د افغانستان پر وړاندې د فشار د وسیلې په توګه ګټه نه اخلي.
سپینې ماڼۍ ویلي چې تمه ده د ولسمشر محمد اشرف غني او د ملي روغې جوړې عالي شورا رییس عبدالله عبدالله د روانې اوونۍ په پای کې امریکا ته سفر وکړي او د دغه هېواد له ولسمشر مشر جوبایډن سره وګوري. د چارو شنونکي د دغو دوو افغان لوړپوړو چارواکو سفر تشریفاتي بولي او وایي چې دغه سفر به د هېواد پر روان وضعیت هېڅ راز اغېز ونه لري.
نږدې دوه اوونۍ کېږي چې د بدخشان مرکز فیض اباد ښار د اوبو رسونې شبکه له فني ستونزو سره مخ شوي او د دغه ښار اوسېدونکي د څښاک اوبو د نهشتون له امله له ګڼو ستونزو سره لاس و ګریوان دي.
حمید حمیدي د پروان اوسېدونکی دی چې په ۲۰۱۷ کال کې یې د ښوونځي دورې له پای ته رسولو وروسته اروپا ته د رسېدو په موخه پر ستونزمنو لارو سفر پیل کړ، خو هیله یې پوره نه شوه.
حمیدي هغه مهال د نامنظمې کډوالۍ ترخې تجربه کړې چې نوی له ښوونځي څخه فارغ شوی و او لومړی ایران او له هغه ځایه هم ترکیې ته ولاړ.
که څه هم افغانستان یو کرنیز او د ودې په حال کې دی، خو جګړه، د امنیت نه شتون او اقتصادي ستونزې د دې لامل شوي چې ګڼشمېر افغان ځوانان ګاونډیو او اروپايي هېوادو ته پر سختو او له خطره پر ډکو لارو نامنظې کډوالۍ ته زړه ښه کړي.
د سلاموطندار په اړه
نشراتي سیاست او مسلکي اصول
د خصوصي حریم سیاست
له موږ سره اړیکه
کارموندنه
د معلوماتو او سندونو لېږل
له موږ سره د همکارۍ شرایط
شکایت
راډیويي خپرونې
فلم او تصویر
آر اس اس
په خبرپاڼه کې ګډون