د طالبانو له لوري د کابل له نیولو یوه اوونۍ تېرېږي چې لا هم په زرګونه افغانان خپلې نامعلومې راتلونکې ته په اندېښنه کې دي او بهرنیو هېوادو ته د تلو لپاره د کابل هوايي ډګر دروازو مخته راټول شوي دي.
د ملګرو ملتونو د ماشومانو نړیوال صندوق یا یونیسف وايي، په افغانستان کې د طالبانو او افغان ځواکونو ترمنځ جګړې یوازې په درې ورځو کې ۲۷ ماشومان وژلي دي.
یونیسف پرون په یوه خبرپاڼه کې خبرداری ورکړ چې د ماشومانو پر وړاندې تاوتریخوالی ډېر شوی او هغوی ته د مرګژوبلې اوښتو کچه هم ورځ تر بلې ډېرېږي.
په کندهار کې د افغان امنیتي او دفاعي ځواکونو او وسلهوالو طالبانو د وروستیو جګړو له امله ګڼشمېر ملکیانو ته مرګژوبله اوښتې او یوه برخه یې اړ شوې چې خپلې مېنې پرېږدي.
د سولې په چارو کې د دولت وزرت مسوولانو نن کابل کې یوې خبري غونډې ته وویل چې د روان لمریز کال لومړیو څلورو میاشتو کې پر امنیتي ځواکونو د وسلهوالو طالبانو د بریدونو له امله ۵ زره او ۵۸۷ ملکیانو او نظامیانو ته مرګژوبله اوښتې ده.
سره له دې چې تر دې مخکې هم په هغو سیمو کې چې د طالبانو تر ولکې لاندې دي، د دې ډلې له لوري د ماشومانو د جلب و جذب په اړه راپورونه خپاره شوي، خو اوس د یادو سیمو یوشمېر اوسېدونکي له سلاموطندار سره په خبرو کې دا موضوع تاییدوي او وايي، هغه ډېری وسلهوال چې له افغان ځواکونو سره په جګړه کې وژل کېږي، په زوره د طالبانو لیکو ته جذب شوي دي.
د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو د استازولۍ دفتر یا یوناما نن د یوه راپور په خپرولو سره ویلي، د روان میلادي کال په لومړیو شپږ میاشتو کې د تېرکال د همدې مودې په پرتله د ملکيانو د مرګژوبلې کچه ۴۷ سلنه لوړه شوې ده. یوناما په دغه راپور کې پر لږکیو په ځانګړې توګه پر شعیه او هزاره لږکیو د بریدونو له ډېروالي څخه اندېښنه څرګنده کړې ده.
د بهرنیو چارو وزارت د یوې خبرپاڼې په خپرولو سره د ملګرو ملتونو له لوري د دغه بنسټ اړوند له شرموونکي نوملړ څخه د افغانستان د پولیسو د نوم له اېستلو څخه هرکلی کړی دی. دغه نوملړ کې د ملي پولیسو نوم د پولیسو په لیکو کې د ماشومانو د ګومارنې له امله اضافه شوی و.
د کار او ټولنیزو چارو وزارت د ماشومانو نړیوالې ورځې په اړه جوړې شوې یوې غونډه کې وویل چې دا مهال څه باندې شپږ میلیونه ماشومان له بېلابېلو ګواښونو سره مخ دي چې ۵میلیونه یې ډېر زیان لېدونکي دي.
په کندهار کې د میرویس حوزوي روغتون د ماشومانو څانګې مسوول محمد صدیق سلاموطندار ته ویلي چې سږ کال د تېر هغه په پرتله پر بېلابېلو ناروغیو د ماشومانو د اخته کېدو کچه ۳۰ سلنه لوړه شوې ده.
نوموړی د تودوخې لوړه کچه، وچکالي، جګړې او د کورنیو نه پاملرنه پر نسناستې، خواګرځۍ او ځینو نورو ناروغیو د ماشومانو د اخته کېدو لاملونه بولي.
د کار او ټولنیزو چارو وزارت مرستیال اجمل شاهپور نن په افغانستان کې له کار څخه د ماشومانو د راګرځولو پروژې د پروګرام په پرانیستغونډه کې وایي، د کورنیو د پوهاوي د کچې ټيټوالی او ماشومانو ته په کمه سترګه کتل، د دې لامل شوي چې دوی تر ډېره زیان وویني.
د تخار محلي مسوولان وايي، پرون یې د دغه ولایت د فرخار ولسوالي د «لُژده» سیمې په یوه سیند کې د یوې ښځې او د هغې د درېوو ماشومانو جسدونه موندلي او خاورو ته یې سپارلي دي.
د تخار د فرخار ولسوال سیفالدین مشتاق سلاموطندار ته ویلي، د فهیمې په نوم یوې ښځې دوه ورځې وړاندې په سیند کې د یوې کوچنۍ لور له غرقېدو وروسته ځان او خپل دوه نور ماشومان چې یو یې هلک او بله نجلۍ وه، هم اوبو ته ورغورځولي دي.
غور کې روغتیایي چارواکي وایي، په دغه ولایت کې د شري ناروغۍ مخ په پراخېدو ده او هره ورځ روغتونونو ته پر دې ناروغۍ اخته یوشمېر زیات کسان مراجعه کوي.
د دوی په خبره، د غور ولایتي روغتون پر شري ناروغۍ د اخته ماشومانو په ځانګړې برخه کې دم ګړۍ ۲۵ ماشومان تر درملنې لاندې دي.
چارواکي د هر نوي ښوونیز کال د پرانېستې پر مهال د ښوونې او روزنې پر وړاندې د ستونزو د حل ژمنې کوي، خو لا هم د ټول هېواد په کچه زدهکوونکي د ښوونځیو، کتابونو او ښوونکو له کمښت او ګڼو نورو ستونزو سره مخ دي.
د پکتيا، خوست او پکتيکا د پوهنې ریاستونو مسوولان وايي، د سوېل ختيځ زون په دغو درېوو ولايتونو کې د ۷ زره ښوونکو له کمښت سره مخ دي.
د کندهار اوسېدونکي وايي، کورونا ویروس په دغه ولایت کې د ځوانانو، په تېره د ماشومانو پر روحیې ناوړه اغېزې کړې دي.
د دوی په وینا، کندهار کې ګڼشمېر ماشومان او ځوانان له زدهکړو بېبرخې شوي او ډېری یې لا هم پر کورونا د اخته کېدو له وېرې له رواني ستونز سره لاس او ګرېوان دي.
د کندهار د یوشمېر ښوونځیو مدیران وایي، کورونا ناروغي د زدهکوونکو پر زدهکړو سربېره د دوی پر ټولنیزو اړیکو هم منفي اغېزې کړې دي.
په افغانستان کې د ملګرو ملتونو استازولۍ یا یوناما وايي، د ۲۰۲۱ کال په لومړیو درېوو میاشتو کې د ملکیانو مرګژوبلې کچه ۲۹ سلنه لوړه شوې ده.
یوناما نن په یوه تازه راپور کې لیکلي چې په افغانستان کې د ملکیانو مرګژوبلې کچه د ۲۰۲۱ کال په لومړۍ ربعه کې د تېر کال په پرتله د پام وړ ډېره شوې او په وینا یې، په دې موده کې ۱۷۸۳ ملکیانو ته مرګژوبلې اوښتې ده. په دې ډله کې ۵۷۳ کسان وژل شوي او ۱۲۱۰ نور ټپیان شوي دي.
افغان ماشومان په ټولنه کې هغه زیان لیدونکی پوړ دی چې په تېرو دوو لسیزو کې لا هم نه دي توانېدلي چې وړکتونونو ته لاسرسی ولري.
د کار او ټولنیزو چارو وزارت چارواکو د عمومي وړکتونونو له مسوولانو سره «د ماشومتوب لومړنۍ دورې پراختیا» په نوم ګډه غونډه کې وویل چې بېوزلي او ناچاري د دې لامل شوې چې له اته میلیونه ډېرو ماشومانو له ډلې یوازې ۳۵ زره یې په خصوصي او دولتي وړکتونونو کې شامل شوي دي.
د سلاموطندار په اړه
نشراتي سیاست او مسلکي اصول
د خصوصي حریم سیاست
له موږ سره اړیکه
کارموندنه
د معلوماتو او سندونو لېږل
له موږ سره د همکارۍ شرایط
شکایت
راډیويي خپرونې
فلم او تصویر
آر اس اس
په خبرپاڼه کې ګډون
