د عامې روغتیا وزارت وايي چې د روان ۲۰۲۳ کال د پولیو «ګوزنډ» ضد واکسین د کمپاین لومړنی فرعي پړاو یې نن دوشنبه د سلواغې درېیمه په ۱۶ ولایتونو کې د څلور ورځو لپاره پیل کړ.
د عامې روغتیا وزارت ویاند ډاکټر شرافت زمان وايي، په دغه کمپاین کې به له پنځو کلونو څخه کم عمره څه باندې پنځه میلیونه ماشومان واکسین شي.
د افغانستان د قرغېز قوم چې د بدخشان د واخان ولسوالي په پامیر غرونو کې اوسېږي، د ژوند له لومړیو امکاناتو هم بېبرخې دي او لا هم د سخت ژوند شپې او ورځې پرې سبا کېږي.
دوی وايي، تر اوسه په دې سیمه کې روغتیایي، مخابراتي او ټرانسپورټي اسانتیاوو ته لاسرسی نه لري.
بادغیس کې سرچینې وايي چې دغه ولایت کې د سړې هوا له کبله د څلورو ماشومانو په ګډون پنځو کسانو خپل ژوند له لاسه ورکړی دی. د سرچینې په وینا، دغه کسان بېګاه د قادس ولسوالي اړوند خیرخانه علیا، جوالق، شیخها او زادصالح په سیمو کې سړې هوا مړه کړي دي. سرچینې سلاموطندار ته زیاته کړې چې په مړو شویو کې یو چوپان، درې کوچنۍ نجونې او یو کوچنی هلک شامل دي.
د سره صلیب نړیواله کمېټه وايي چې د ۲۰۲۲ کال د یوولسم میاشتو پر مهال کابل کې د ماشومانو د دماغي فلج کچه لوړه شوې ده.
د سره صلیب نړیوالې کمېټې نن چهارشنبه د مرغومې ۲۱مه په یوه راپور کې ویلي چې کابل کې د تېر ۲۰۲۱ کال په پرتله ۲۰۲۲ کال کې پر دماغي فلج د اخته ماشومانو شمېر ۵۰سلنه لوړ شوی دی.
د روغتیا نړیوال سازمان په یوه راپور کې ویلي، ۲۰۲۱ کال کې پنځه میلیونه ماشومان پنځه کلنۍ ته له رسېدو مخکې مړه شوي دي. د یاد سازمان راپور چې پرون سهشنبه د مرغومې ۲۰مه خپور شوی، پهکې ویل شوي چې دغه کال کې ۲.۱ میلیونه هغه ماشومان او ځوانان چې عمرونه یې له پنځو تر ۲۴ کلونو وو، خپل ژوند له لاسه ورکړی دی.
زابل کې د تېرو کلونو په پرتله روان لمریز کال پر خوارځواکۍ د اخته ماشومانو شمېر په کمسارې توګه لوړه شوې ده.
روغتیايي چارواکي وايي، روان ۱۴۰۱ کال کې زابل کې ۱۳۶۱ ماشومان پر خوارځواکۍ اخته شوي، په داسې حال کې چې تېر ۱۴۰۰ کال دغه شمېر ۹۸۰ ته رسېده.
هېواد کې د بېوزلۍ او وزګارتیا کچې لوړېدو سره هممهاله، پکتیا کې سلګونه ماشومانو د اقتصادي ستونزو له امله خپلې زدهکړې پرېښي او درنو کارونو ته یې مخه کړې ده.
د پاکستان د بشري حقونو ملي کمېسیون دغه هېواد کې د افغان کډوالو له وضعیت څخه اندېښنه ښودلې ده. دغه کمېسیون په یوې خبرپاڼه کې ویلي چې د ښځو او ماشومانو په ګډون څه باندې ۳۰۰ افغان کډوال د قانوني اسنادو د نه لرلو له کبله د کراچۍ ښار په زندانونو کې بندیان دي.
د هلمند محلي چارواکي وايي چې نن یکشنبه د دغه ولایت په موسیکلا ولسوالي کې د روسانو د وخت یوه زاړه ماین چاودنې له کبله دوه ماشومان مړه شوي او یوه ښځه ټپي شوې ده.
د سره صلیب نړیوالې کمټې مسوولان وايي چې افغانستان کې د ژمي په نږدې کېدو او ناوړه اقتصادي وضعیت خلک له یوه داسې وضعیت سره مخ کړي چې د ځان تودولو او خوړو ترمنځ باید یو انتخاب کړي. د سره صلیب نړیوالې کمېټې له دې وړاندې هم افغانستان کې د ناوړه اقتصادي او بشري وضعیت په اړه اندېښنه ښودلې وه.
بلخ کې د بېوزلۍ زیاتېدو له امله ماشومان تر ډېره اغېزمن شوي دي. دغه ماشومان چې د خپلې کورنۍ د ناوړه اقتصادي وضعیت له کبله له زدهکړو محروم دي، له سهار تر ماښامه د یوې مړۍ ډوډۍ پیدا کولو په لټه دي. له امېد سربېره مزارشریف کې نور کوچني ماشومان هم شته چې د بېوزلۍ او ناچارۍ له کبله درنو کارونو ته اړ کړل شوي دي.
د ماشومانو لپاره د ملګرو ملتونو ملاتړې ادارې (یونېسف) د روانې اوونۍ د سهشنبې پر ورځ پر خپله ټوېټرپاڼه لیکلي چې ۲۰۲۳ کال کې به افغانستان کې ۸۷۵زره ماشومان د وزن له کمښت سره مخ وي.
یونېسف همداراز لیکلي چې افغانستان کې لوږې تر ډېره افغان ماشومان اغېزمن کړي دي.
د اندراګاندي روغتون د تنفسي څانګې مسوول سیفالله عباسین وايي، د کابل ککړې هوا په دې وروستیو کې پر تنفسي ناروغیو د خلکو د اخته کېدو کچه لوړه کړې ده.
هغه سلاموطندار ته ویلي: «د مني په پای او د ژمي په پیل کې د ککړې هوا له کبله د ماشومانو د ناروغۍ او مړینې کچه لوړېږي. اوس د ماشومانو د ناروغېدو او مړینې کچه ۹۰ سلنه لوړه شوې ده.»
کابل کې شاوخوا ۵۰ یتیمان چې د یوه خیریه بنسټ له لوري ورته د موبایل جوړونې برخه کې د څلورمیاشتنیو مسلکي زدهکړو اسانتیاوې برابرې شوې وې، فارغ شول.
د دغه خیریه بنسټ رییس جاوید ابراهیمي وایي، د دغو یتیمانو د روزلو موخه یې پر خپلو پښو د هغوی درېدل او پر ځان بسیاینه ده.
د سره صلیب نړیواله کمېټه وايي، افغانستان کې د ژمي په رانږدېکېدو سره پر سینهبغل او خوارځواکۍ د اخته ماشومانو پېښې زیاتې شوي. یادې کمېټې په یوه راپور کې ویلي، یوازې د کابل په اندراګاندي روغتون کې د تېر کال په پرتله سږ کال پر سینهبغل له پنځو کلونو څخه د کم عمره اخته ماشومانو ۵۵ سلنه پېښې زیاتې شوې دي.
نن په هرات کې د شري او ګوزڼ ناروغیو د واکسین کمپاین پیل شو. د هرات روغتیايي مسوولان وايي، ټاکل شوې د واکسین په دغه پړاو کې له رباطسنګي او ادرسکن ولسوالیو پرته د هرات په کچه څه باندې ۵۰۰ زره ماشومانو ته چې عمرونه یې له نهو میاشتو تر پنځو کلونو پورې وي، د شري او تر پنځه کلنو ماشومانو ته هم د ګوزڼ واکسین ورکړل شي.
د سلاموطندار په اړه
نشراتي سیاست او مسلکي اصول
د خصوصي حریم سیاست
له موږ سره اړیکه
کارموندنه
د معلوماتو او سندونو لېږل
له موږ سره د همکارۍ شرایط
شکایت
راډیويي خپرونې
فلم او تصویر
آر اس اس
په خبرپاڼه کې ګډون
