د بښنې نړیوال سازمان ویلي چې افغانستان کې د بیان ازادي او د ټولیزې ازادۍ حق په پراخه توګه محدود شوی او هر راز مخالفت په خپلسري، ناقانونه نیونې او له لا درکۍ سره مخ دی. یاد سازمان له اسلامي امارت څخه غوښتنه کړې چې د ناقانونه نیونو بهیر ودروي او د بشر حقونو نړیوال معیارونه رعایت کړي.
د طلوع نیوز خصوصي ټلویزیون یوه مخکیني مسوول تایید کړې چې د ا.ا لهخوا پرون د دغه ټلویزیون له درېوو نیول شویو کارکوونکو څخه دوه یې بېرته خوشې شوي دي.
لطفالله نجفيزاده په یوه ټویټر پیغام کې ویلي، د طلوع نیوز خبري څانګې رییس خپلواک ساپی او د ټلویزیون حقوقي سلاکار له پوښتنو وروسته بېرته خوشې شوي، خو ویاند بهرام امان لاهم له ا.ا سره بندي دی.
نژدې اووه میاشتې کېږي چي اسلامي امارت واک ته رسېدلی، په دې موده کې رسنۍ او خبریالان له ګڼو ستونزو سره مخ شوي دي. ځینو رسنیو د مالي سرچینو د نشتوالي او اقتصادي ستونزو له امله خپرونې بندې کړي او یا هم ګڼو خبریالانو خپلې دندې له لاسه ورکړي دي.
د خبریالان د خوندیتوب نړیوالې کمېټه وايي چې افغانستان کې رسنۍ په خورا بد وضعیت کې دي. د دې کمېټې د موندنو له مخې، په داسې حال کې چې افغان رسنیو په تېرو دوو لسیزو کې ښې لاستهراوړنې درلودې او د پرمختګ پر لور روانې وې، خو اوس د بندیزونو له یوه نوي پړاو سره مخ شوي دي.
یوشمېر خبریالان وايي، د اسلامي امارت ځواکونو یې وروسته له هغې د رسنیز پوښښ مخنیوی او ورته ګواښ کړی چې غوښتل یې کندهار ښار کې یوه اعتراض ته خبري پوښښ ورکړي. دغه خبریالان وروسته بیا د خلکو په غوښتنه بیرته راخوشې شوي دي. کندهار کې خبریالان وايي، د رسنیز پوښښ پر مهال له سختو ګواښونو سره مخ دي.
په افغانستان کې د ملګروملتونو استازولي یا یوناما د هغو دوو خبریالانو له خوشې کېدو هرکلی کړی چې د کډوالو په چارو کې د ملګروملتونو سازمان عالي کمېشنرۍ سره یې کار کاوه او د اسلامي امارت له لوري نیول شوي وو. یوناما ټینګار کړی، هغه وخت رارسېدلی چې خپلسره نیونو پای ته ورسېږي او هغه کسان چې بې ګناه بندیان شوي ازاد دې شي.
د بېپولې خبریالانو سازمان د افغان خبریالانو پر وړاندې د ګواښونو له داوم څخه د تازه رپوټ په خپرولو سره اندېښنه ښوولې او ویلي، دې وروستیو دوو میاشتو کې د خبریالانو احضار او خپلسره نیونې زیاتې شوي دي.
دغه سازمان ټینګار کړی، چې د اسلامي امارت واکمنېدو راهیسې، د خبریالانو او د رسنیو کارکونکو د نیولو ۵۰ موارده ثبت شوي.
د افغانستان د ژورنالیستانو ملي ټولنې نن په کابل کې د یوې خبري غونډې پر مهال اطلاعاتو ته د خبریالانو د لاسرسي وضعیت په اړه د خپلې تازه نظرپوښتنې موندنې له رسنیو سره شریکې کړې. د شوې نظرپوښتنې پربنسټ، تر ۹۰ سلنې زیات خبریالان اطلاعاتو ته لاسرسی نه لري.
د افغانستان رسنیز بنسټ په خپل یوه څېړنیز رپوټ کې ویلي چې په تېر نظام کې د افغان خبریالانو او رسنیو کارکونکو اقتصادي وضعیت څه باندې ۳ سلنه کړکېچن وو، خو د نوي نظام له راتلو وروسته څه باندې ۶۷ سلنه خبریالان او د رسنیو کارکوونکي له اقتصادي ناورین سره مخ دي.
د خبریالانو نړیوال فدراسیون اعلان کړی چې په تېر ۲۰۲۱ کال کې ۴۵ خبریالان او د رسنیو کارکوونکي د نړۍ په ۲۰ هېوادونو کې د خپلو دندو پر مهال وژل شوي دي. دغه بنسټ د ۲۰۲۱ کال په وروستۍ ورځ په یوه خپور کړي رپوټ کې ویلي چې د خبریالانو د وژنې ډېرې پېښې په افغانستان کې وې.
د مخکیني حکومت له پرځېدو وروسته په هېواد کې زیات شمېر غږیزې، انځوریزې او چاپي رسنۍ د مالي امکاناتو نشتوالي له کبله وتړل شوې چې ګڼشمېر کارکوونکي يې، اوس د وزګارتیا له امله بېبرخلیکه دي، خو هغه رسنۍ چې اوس هم فعالیت کوي، خبریالان یې وایي چې د رپوټ جوړولو پر مهال په اسانۍ اطلاعاتو ته په لاس رسي نه بریالي کېږي.
د بېپولې خبریالانو سازمان په خپل کلني راپور کې ويلي چې افغانستان په ۲۰۲۱ کال کې د خبريالانو لپاره تر ټولو خونړی دويم هېواد و. دغه سازمان ویلي، افغانستان له مکسیکو وروسته د خبریالانو لپاره خونړی هېواد بلل شوی چې په مکسیکو کې اووه او په افغانستان کې شپږ خبریالان وژل شوي دي.
د ملګرو ملتونو سازمان پرون په جینوا کې د دې شورا په غونډه کې ویلي، داسې باورېدونکې ادعاوې یې ترلاسه کړي چې ښایي پر کابل د اسلامي امارت له واکمنېدو راهيسې افغانستان کې تر ۱۰۰ زیات کسان له محاکمې پرته وژل شوي دي. د بشري حقونو د شورا مرستیالې دغه راز ویلي، دې وضعيت په افغانستان کې د خلکو ترمنځ وېره او اندېښنه رامنځته کړې ده.
د افغانستان د ازادو ژونالستانو د ټولنې مسوولانو نن په کابل کې د «افغان خبریالانو ملي کنفرانس» تر نوم لاندې په یوې غونډه وویل چې په هېواد کې د وروستیو تحولاتو راهیسې ۷۰ سلنه خبریالان وزګاره شوي دي.
په سوېل ختیځ زون پکتیا، پکتیکا او خوست ولایتو کې یوشمېر خبريالان او د رسنيو مسوولان وايي چې په تېرو درېوو مياشتو کې تر سلو زيات خبريالان چې له چاپي رسنۍ، راډيوګانو او انځوريزو رسنيو سره یې کار کاوه، وزګاره شوي او يا هم پرته له کوم امتياز څخه رسنیزې چارې مخ ته وړي.
د خبریالانو پر وړاندې د تاوتریخوالي او ګواښونو په دوام، پرون یو خبریال حمید سیغاني د کابل ښار په دشت برچي کې د شوې چاودنې له کبله ووژل شو.
یوشمېر خبریالان اندېښنه ښيي چې نه یوازې د افغان خبریالانو پر وړاندې ګواښونه او تاوتریخوالی ډېر شوی، بلکې د کار او ژوند خوندیتوب هم نه لري.
د سلاموطندار په اړه
نشراتي سیاست او مسلکي اصول
د خصوصي حریم سیاست
له موږ سره اړیکه
کارموندنه
د معلوماتو او سندونو لېږل
له موږ سره د همکارۍ شرایط
شکایت
راډیويي خپرونې
فلم او تصویر
آر اس اس
په خبرپاڼه کې ګډون
