وسلهوالو طالبانو په وروستیو څو ورځو کې د بغلان ولایت پر لویو لارو ولکه ټينګه کړې او په دغو لارو کې یې د پلټنې پوستې رامنځ ته کړي چې ورسره یې د دغه ولایت د اوسېدونکو اندېښنې زیاتې کړي دي. د بغلان ولایت اوسېدونکي وایي چې ډېری وخت د جګړو له امله د دغه ولایت لویې لارې تړلې وي او مسافر نه شي کولای په ارامه زړه مسافر وکړي.
هېواد کې د جګړو او ناامنیو سربېره د وسلهوالو طالبانو له لوري د یوشمېر ولسوالیو نیول ګڼشمېر افغانان اړ کړي چې خپلې مېنې پرېږدي او نورو امنو سیمو ته کډه شي. د کډوالو او بېرته راستنېدونکو چارو وزارت مسوولانو سلاموطندار ته ویلي چې د یوې میاشتې په ترڅ کې د جګړو له امله ۶۰۰۰ کورنۍ له خپلو سیمو بېځایه شوي او د هېواد نورو ولایتونو او امنیو سیمو ته کډه شوي دي.
د پکتيا ولایت اړوند د زرمت ولسوالي اوسېدونکو په مرکز ګردېز ښار کې د يوې ناستې پر مهال اندېښنه وښوده چې په دې ولسوالي کې د ناامنيو له زياتېدلو او د طالبانو د ګواښونو له کبله له ۲۰۰۰ زياتې کورنۍ بېځايه شوي او په دغه ولسوالي کې جګړې زور اخیستی چې خلک د خوراکي توکو له کمښت سره مخ دي او او نه شي کولای چې د خوراکي توکو د رانیولو لپاره له کورونو څخه ووځي.
هغه اطلاعات چې له فاریاب، غزني او بادغیس ولایتونو څخه سلاموطندار ته رسېدلي، ښيي چې په دغو ولایتونو کې پنځه ولسوالۍ د مرستو له نه رسېدو له کبله یو پر بل پسې طالبانو نیولې دي.
د فاریاب دولتاباد او قیصار، د غزني آب بند او جغتو او د بادغیس جوند هغه ولسوالۍ دي چې د طالبانو لاس ته ورغلې دي.
نږدې یوه میاشت کېږي چې وسلهوالوطالبانو د بغلان ولایت اړوند د نهرین ولسوالي پر مرکز بریدونه پیل کړي چې یوازې د دغه ولسوالي او د پولیسو د قومندانۍ ودانۍ د امنیتي ځواکونو تر کنټرول لاندې دي او پاتې نورو سیمو باندې طالبانو ولکه خپله کړې ده.
په تېرو ۲۴ساعتونو کې د هېواد له بېلابېلو ولایتونو څخه د یوشمېر ولسوالیو او امنیتي پوستو د سقوط خبرونه ورکړل شوي دي.
یوې حکومتي سرچینې د نوم او غږ نه خپرولو په شرط سلاموطندار ته ویلي، تېره شپه د ختیځ نورستان له دواب ولسوالي څخه امنیتي سرتېرو شاتګ کړی چې له امله یې یاده ولسوالي د طالبانو لاس ته لوېدلې ده.
که څه هم افغانستان یو کرنیز او د ودې په حال کې دی، خو جګړه، د امنیت نه شتون او اقتصادي ستونزې د دې لامل شوي چې ګڼشمېر افغان ځوانان ګاونډیو او اروپايي هېوادو ته پر سختو او له خطره پر ډکو لارو نامنظې کډوالۍ ته زړه ښه کړي.
د ولسي جرګې په نننۍ عمومي غونډه کې د دغې جرګې یوشمېر وکیلانو د هېواد په بېلابېلو ولایتونو کې د جګړو او تاوتریخوالي د ډېروالي له امله اندېښنه وښوده او وې وویل چې د وسلهوالو طالبانو بریدونه د ولسوالیو او د ولایتونو تر مرکزونو رارسېدلي دي.
له تېرو پنځو میاشتو راهیسې د کندهار په ارغنداب، پنجوايي، ژېړۍ او میوند ولسوالیو کې د افغان ځواکونو او طالبانو ترمنځ سختې جګړې روانې دي. په دې ډله کې د ارغنداب ولسوالي ډېری سیمې لا هم پر ماینونو پوښلې دي.
نږدې دوه اوونۍ وړاندې د کابل ښار دیارلسمې حوزې اړوند دشت برچي سیمه کې پر سیدالشهدا ښوونځي خونړی برید وه شو چې د ورکړل شویو رسمي شمېرو له مخې، په دغه برید کې څه باندې ۸۰ کسان ووژل شول او نږدې ۱۵۰کسان پکې ټپیان شول. له دغه بریدو وروسته د بشري حقونوخپلواک کمېسیون د یوې خبرپاڼې په خپرولو سره وویل چې په افغانستان کې هزاره وګړي له نسل وژنې سره مخ دي او حکومت اړ دی، څو د نړیوالو قوانینو او حقونو پر بنسټ له دغه وګړو څخه ساتنه وکړي.
افغانستان کې د ملګروملتونو د بشري مرستو د همږغۍ دفتر یا «اوچا» د سېشنبې په ورځ ویلي، دغه ۴۹ زره کسان چې ښځې او ماشومان هم په کې دي شمال، سوېل، شمال ختیځ، شمال لوېدیځ او ختیځو ولایتونو کې د جګړو له کبله بېځایه شوي دي.
په ټول هېواد کې په ځانګړې توګه ګندوز کې د څو کلونو جګړو او ناامنيو له کبله ډېرو خلکو قربانۍ ورکړې. هغه کسان چې کندوز کې ووژل شول ډېری يې د کورنيو سرپرستان وو او ډېری ښځو چې په دغو جګړو کې خپل خاوندان له لاسه ورکړي، بې سرپرستې او ماشومان يې يتيمان شوي.
د ولسمشر محمد اشرف غني پخوانی مرستيال مارشال عبدالرشید دوستم وايي، طالبانو د تاوتريخوالي ډېروالي لپاره نويو جنګي تجهیزاتو او بېپيلوټه الوتکو ته لاسرسی پيدا کړی دی.
مارشال عبدالرشید دوستم چې نن يې شبرغان کې د امیر عليشېر نوايي او ظهیرالدین محمدبابر…
تېرو شاوخوا ۲ میاشتو کې له کله چې د افغان دولت او طالبانو مرکهچي پلاوو قطر کې د سولې بینالافغاني خبرې پیل کړي، د هېواد په کچه تاوتریخوالی لوړې کچې ته رسېدلی دی؛ خو د بینالافغاني خبرو پر طرزالعمل له هوکړې وروسته تمه کېده چې د تاوتریخوالي کچه به راکمه شي چې داسې ونهشول. یو شمېر هېوادوال اندېښنه ښيي، که یو پر بل بریدونه دوام وکړي، نو د سولې روانې خبرې به زیانمنې شي.
د هغو شمېرو پر بنسټ چې سلاموطندار راټولې کړي؛ د روان لمریز کال له پیله د هېواد په ۱۲ ولایتونو کې ۶۷ زره او ۵۶۴ کورنۍ د دولتي ځواکونو او طالبانو ترمنځ د جګړو له کبله نورو ولایتونو ته بېځايه شوي دي.
د دې معلوماتو پر بنسټ؛ د روان لمریز کال له پیله ۱۲ زره کورنۍ په کندوز، ۲۵ زره کورنۍ په بلخ، ۶زره او ۲۰۰ کورنۍ په بامیانو، ۶ زره کورنۍ په بدخشان، ۶ زره او ۵۰۰ کورنۍ په جوزجان، ۳ زره کورنۍ په هرات، ۳ زره کورنۍ په فاریاب، ۲ زره او ۶۰۰ کورنۍ په غور، ۱۲۶۴ کورنۍ په لوګر، ۱۵۰۰ کورنۍ په بادغیس او ۵۰۰ کورنۍ په نیمروز ولایتونو کې خپل کورونه خوشې کړي او بېځایه شوي دي.
د ولسمشر دویم مرستیال سرور دانش «د افغانستان د خوړو د خوندیتوب او تغذیې ملي اجنډا درېیمې کلیزې» په مناسبت جوړې شوې نمانځغونډه کې وويل، هېواد د خوړو د خوندیتوب له ناورین سره مخ دی.
د سرور دانش په خبره ۱۳ میلیونه کسان چې د هېواد د نفوس ۴۴سلنه جوړوي، د خوړو مصوونیت نه لري.
د سلاموطندار په اړه
نشراتي سیاست او مسلکي اصول
د خصوصي حریم سیاست
له موږ سره اړیکه
کارموندنه
د معلوماتو او سندونو لېږل
له موږ سره د همکارۍ شرایط
شکایت
راډیويي خپرونې
فلم او تصویر
آر اس اس
په خبرپاڼه کې ګډون
