له ۲۲ ښځینه کارګرانو سره د سلاموطندار د مرکو موندنې ښيي چې دا ښځې د خلکو په کورونو کې له سختو کارونو سره سره لږ تنخوا اخلي او د کار خاوندانو له لوري ورسره نامناسب چلن کېږي. دوی وايي، د سختو اقتصادي ستونزو له کبله یې درنو کارونو ته مخه کړې، خو کمه تنخوا یې د ژوند د لومړنیو اړتیاوو پوره کولو لپاره بسنه نه کوي.
په کابل کې له ۳۰ وزګاره ځوانانو سره د سلاموطندار مرکې ښيي چې له نیمايي ډېر هغه یې د جمهوریت له چپه کېدو وروسته وزګاره شوي دي. په دغه راپور کې له یوولسو ښځو او نولسو نارینهوو سره مرکې شوي او اتلس هغو یې ویلي چې د سرپرس حکومت له راتګ وروسته یې دندې له لاسه ورکړې دي.
نړیوال بانک د شنبې په ورځ د راتلونکي کال د اقتصادي لید په اړه خپل نوی راپور خپور کړ چې پهکې د بهرنیو مرستو د کموالي تر څنګ، د ناخالصو تولیداتو د ودې کموالی د افغانستان د اقتصادي ځوړتیا یا رکود لامل شوی چې د راپور له مخې، تر ۲۰۲۵ کال پورې به دوام وکړي.
د ملګرو ملتونو د بشري مرستو د همغږۍ ادارې یا اوچا پرون پر خپلې اېکسپاڼې لیکلي چې افغانستان په سوېلي اسیا کې د کورنیو بېځایه شویو له اړخه لومړی او په نړۍ کې دویم هېواد دی.
د دغه راپور په یوه برخه کې لیکل شوي چې اوس د هرو اوو افغانانو له ډلې یو یې په کور دننه بېځایه شوی او په ټول هېواد کې یې شمېر ۶،۳ میلیونه کسانو ته رسېږي.
سلاموطندار د وړکتونونو له څوارلسو ښځینه ښوونکو سره چې دولسو یې په دولتي وړکتونونو کې کار کاوه او په وروستي یوه کال کې له دندو ګوښه شوې دي. د سلاموطندار موندنې ښيي چې د وړکتونونو هغه ښځینه ښوونکې چې په دغه راپور کې ورسره مرکې شوي، اوس له سخت اقتصادي ستونزو سره لاس او ګرېوان دي.
په افغانستان کې له ټولنیز ژوند څخه د افغان ښځو څنګ ته کولو په تړاو د خوړو نړیوال پروګرام اندېښنې سره هممهاله، یوشمېر افغان ښځې چې په تېرو دوو کلونو کې یې دندې له لاسه ورکړي وايي، له ټولنې څخه ګوښه کېدو یې پر اقتصادي، ټولنیز او اروايي ژوند ناوړه منفي اغېزې کړي او هره ورځ تدریجي مرګ تجربه کوي.
د ملګرو ملتونو د خوړو نړیوال پروګرام د افغانستان څانګې تازه ویلي چې ډېری افغان ماشومان د بېوزلۍ او اقتصادي ناورین له امله په وږي نس ښوونځي ته ځي. مجتبی ۱۶ کاله عمر لري او د کابل ښار په یوه دولتي ښوونځي کې د شپږم ټولګي زدهکوونکی دی. هغه چې له خپلو دوو ورونو سره یوځای ښوونځي ته ځي وايي، پلار یې وزګاره دی او له اقتصادي اړخه یې د ژوند مزه نشته.
د کابل ښار د ډېریو خصوصي وړکتونونو مسوولان وايي چې له تېرو دوو کلونو راهیسې په دغو وړکتونونو کې د ماشومانو شمېر ۸۰ سلنه کم شوی دی.
خانملا چې د کابل یوه څلورلارې کې یې د مزودورۍ پیدا کولو په موخه دېوال ته ډډه وهلې وايي، سهار وختي له کوره را وتلی چې کار ومومي، خو لا چا نهدی بیولی. هغه چې د کورنۍ سرپرستې یې پر غاړه ده وايي، تېرو دوو کلونو کې پنځه ځله ورسره مرسته شوې، خو اوس یې ورته اړتیا ډېره شوې ده.
سمنګان کې یوشمېر زرګران وايي چې دغه ولایت کې د «سروزرو» پېر او پلور د پام وړ کمرنګه شوی چې له کبله ځینو زرګرانو خپل پلارنی کسب پرېښی دی.
د سهار ۱۱ بجې دي. حسامالدین چې د رنګمالۍ سامان یې په یوه سطل کې اچولی او د ښار پر یوه سړک یې دېوال ته تکیه کړې وايي، له سهار راهیسې کوڅه په کوڅه په کار پسې ګرځېدلی، خو پیدا کړی یې نه دی.
هغه چې د کابل ښار د شوربازار اوسېدونکی او رنګمال دی، وايي چې له لوی اختر راهیسې یې یوه ورځ کار هم نهدی موندلی.
سحر رحیمي چې دوهویشت کلنه ده وايي، د اسلامي جمهوري نظام له سقوط مخکې یې د ملي راډيو ټلوېزیون په ګډون، په خاور او ستاره ټلوېزیونونو کې د خبريالې او د شهیدانو او معلولانو چارو وزارت کې هم د کارکوونکې په توګه کار کاوه او د کورنۍ لګښتونه به یې پرې پوره کول، خو وزګارتیا او بېوزلۍ اوس ژوند ور تریخ کړی دی.
یوشمېر افغانې ښځې چې مخکې یې د پوهنې وزارت په ګډون، د ښځو حقونو په ملاتړو بنسټونو، نادولتي موسسو، پوهنتونونو، رسنیو او مخابراتي شرکتونو کې کار کاوه وايي، له هغه وروسته یې چې پر کار بندیز لګېدلی، وزګاره شوي او سختې اقتصادي ستونزې تجربه کوي.
هېواد کې د وزګارتیا او کاري فرصتونو نشتون له کبله ګڼشمېر لوستي ځوانان د کار او مزدورۍ لپاره هره ورځ د بهرنیو هېوادونو په ځانګړې توګه د ایران پر لوري روانېږي.
سحر ساپۍ چې د اقتصاد پوهنځي د څلورم کال زدهکړیاله او اولنومره وه، وايي چې غوښتل یې سوداګره او د پوهنتون استاده شي، خو اوس یې قابلګي ته مخه کړې ده.
سحر وايي چې په سختۍ سره یې درې کاله پوهنتون ولوست او کورنۍ به یې د زدهکړو لپاره پیسې پور کولې، خو په وینا یې، اوس اړ ده چې د خپلو پورونو پرې کولو لپاره قابلګي ولولي.
یوشمېر هغه زدهکړیالان چې سږ کال فارغېږي وايي، تمه نه لري چې له فراغت وروسته به ځان ته کار ومومي. دوی له مسوولانو غواړي چې د کار اسانتیاوې ورته برابرې کړي.
د کابل د يوه خصوصي پوهنتون زدهکړیال محمداصف وايي، څو مياشتې وروسته به د لېسانس دوره بشپړه کړي، خو اندېښمن دی چې کار به ونه مومي او بېبرخلیکه به پاتې شي.
د سلاموطندار په اړه
نشراتي سیاست او مسلکي اصول
د خصوصي حریم سیاست
له موږ سره اړیکه
کارموندنه
د معلوماتو او سندونو لېږل
له موږ سره د همکارۍ شرایط
شکایت
راډیويي خپرونې
فلم او تصویر
آر اس اس
په خبرپاڼه کې ګډون
