د افغانستان د ازادو رسنیو ملاتړي بنسټ (نی) نن چهارشنبه د غويي ۱۳مه د مطبوعاتو نړیوالې ورځې په مناسبت یوې خبرپاڼه کې ویلي، د رسنیو او خبریالانو ازاد فعالیت باید افغانستان کې د یوه بشريحق په توګه تضمین کړل شي. د یاد بنسټ په خبرپاڼه کې راغلي، له نږدې دوو کلونو راهیسې هېواد کې د رسنیو خپلواک فعالیتونه له ستونزو سره مخ شوي دي.
د ایران د بهرنیو چارو وزارت ویاند ناصر کنعاني په یوه بیان کې ټینګار کړی چې له هلمند سیند څخه د «حقابې» اخیستل، د ایران لومړیتوب دی او دې برخه کې یې ا.ا سره خبرې هم روانې دي.
نوموړي د ا.ا له مسوولانو وغوښتل چې د ایران «حقابې» موضوع روښانه کړي او دغه هېواد ته خپله حقابه ورکړي. په دې وروستیو کې د ایراني چارواکو لهخوا دغه غوښتنه په جدي توګه مطرح شوې ده.
د اوسپنې پټلۍ ادارې مسوولان وايي چې د مزارشریف-هرات او کندهار د اوسپنې پټلې پروژې لومړني کارونه به ډېر ژر پیل شي.
د اوسپنې پټلۍ ادارې ویاند عبدالسمېع دراني سلاموطندار ته ویلي، تراوسه لسو کورنیو او بهرنیو شرکتونو په یاده پروژه کې پانګونې ته لېوالتیا ښودلې ده.
ننګرهار کې کروندګر وایي چې په دې وروستیو کې په دغه ولایت کې د کروندګرو له لوري د ځمکني توتانو کښت زیات شوی دی. دوی سلاموطندار ته وايي، د ځمکني توتانو دغه فصل تر ډېره په هغو سیمو کې کرل شوی چې پخوا به پهکې کوکنار کرل کېدل. نوموړی ځمکني توتان د کوکنارو ښه بدیل بولي او زیاتوي، تر کوکنارو په دې کې ورته ډېره ګټه پاتې کېږي، ځکه خو یې کرکیله هم ورځ تربلې مخ پر زیاتیدو ده.
د مې میاشتې لومړۍ نېټه د کارګر نړیواله ورځ ده. افغان کارګران وايي چې وزګارتیا یې ځوروي او هره ورځ د یوې مړۍ ډوډۍ پیدا کولو لپاره د کابل ښار څلورلارو ته راځي، خو بېرته تش لاسونه ګرځي.
خیرمحمد چې ۶۴ کاله عمر لري، نن په دې نیت له کوره راوتلی چې کار به ومومي او بېګاه ته به خپلې کورنۍ ته پرې خوراکي توکي یوسي.
په کابل ښار کې د ښځو د لاسي صنایعو او تولیداتو د یوازیني دایمي نندارتون پلورونکي وايي، د دغه نندارتون د نامناسب ځای له کبله یې پېرودونکي کم شوي دي.
مستوره او مینه هغه دوه ښځې دي چې له تېرو درېوو میاشتو راهیسې یې په خپلو لاسونو جوړې کړې افغاني جامې، بکسونه او څپلۍ نندارې ته ايښي وايي، په میاشت کې تر دوو زیات پېرودونکي نه لري.
د ژغورنې نړیوالې کمېټې په تازهګۍ سره ویلي، افغانستان د هغو لسو هېوادونو په ډله کې چې اقلیمي بدلونونو څخه په لوړه کچه زیانمن دي، درېیم ځای کې شتون لري.
د افغانستان بانک وايي چې سبا یکشنبه د غويي لسمه نېټه به «۱۴» میلیونه امریکايي ډالر د لیلام په توګه بازار ته وړاندې کړي.
د افغانستان بانک نن (شنبه د ۱۴۰۲ د غويي نهمه) پر خپله ټوېټرپاڼه لیکلي چې د «افغانۍ» ارزښت ساتنې او ثبات لپاره به سبا یکشنبه «۱۴» میلیونه امریکايي ډالر لیلام کړي.
د عامې روغتیا وزارت مسوولان وايي، ټاکل شوې له دې وروسته د روغتیایي سکټور د پیاوړتیا، پر ځان بسیاینې او معیاري کېدو په موخه دولتي روغتونونو کې هم له ناروغانو څخه څهناڅه پیسې واخیستل شي. خو یوشمېر هېوادوال چې د ناروغۍ د درملنې پر مهال یې ټوله تکیه پر دولتي روغتونونو ده او د فیس ورکولو وسه نه لري، شکایت کوي چې که عامې روغتیا وزارت خپلې تازه پرېکړې عملي کړې، د دوی اقتصادي ستونزې به لا زیاتې کړي.
د هرات ښار یوشمېر اوسېدونکي دغه ښار کې د کارګرو ماشومانو د شمېر زیاتېدو په اړه د اندېښنې ترڅنګ وايي چې هرات ښار کې ګڼشمېر ماشومان پر درنو کارونو او د «کباړ» پر راټولولو بوخت دي. یوشمېر دغه کارګر ماشومان بیا وايي، د اقتصادي ستونزو او بېوزلي له امله اړ دي چې درانه کارونه وکړي.
شازیه هغه مور ده چې دوه ماشومان یې پر شري ناروغۍ اخته شوي او له څو ورځو راهیسې د پروان ۱۰۰بستر تخصصي روغتون کې بستر دي.
نوموړې زیاتوي، د یادې ناروغۍ د مخنیوي لپاره باید ماشومانو ته یې واکسین ورکړل شي. د شازیه په وینا، پر شري ناروغۍ اخته ماشومان لومړی ټوخی کوي او ورپسې اسهالېږي، تبه کوي او وروسته پرې سرې دانې راخېژي.
د جمهوریت له پرځېدو وروسته پر نړیوالو مرستو ولاړ د افغانستان اقتصادي جوړښت هم وپاشېد او د ملګروملتونو او نورو نړیوالو سازمانو بشردوستانه مرستو ته د افغانانو اړتیاوې ډېرې شوې، هغه څه چې افغانان یې تر بل هر وخت اغېزمن کړي او ا.ا سره یې د نړیوالې ټولنې د تعامل پر څرنګوالي هم اغېز کړی دی.
د هېواد په بېلابېلو ولایتونو کې د ځانوژنې پېښو ډېروالي ته په کتو، د دغو پېښو د قربانیانو د کورنیو غړي وايي، کورنی تاوتریخوالی، اروايي ناروغۍ او اقتصادي ستونزې د ځانوژنې اصلي لاملونه دي.
څوارلس کلنه فاطمه چې د دایکندي د یوې ولسوالي اوسېدونکې ده، د وري میاشتې په لومړیو ورځو کې یې ځانهوژنه وکړه.
که څه هم هر کال د اختر په را رسېدو سره په ښار کې ګڼهګوڼه زیاتېږي او د وچو او تازه مېوو، جامو او نورو توکو بازار تودېږي، خو سږ کال د افغانانو ناچارۍ د کابل ښار بازار پیکه کړی دی. د کابل اوسېدونکی ابراهیم وايي: «سږ کال په یو پاکټ چاکلېټو مې د مېلمنو هرکلی کوم. مخکې کلونو کې به یوه یا دوه اوونۍ مخکې تلم او له خپلې وسې سره سم به مې وچه مېوه پېرله، خو سږ کال د وچې مېوې د پېرلو وسه نه لرم.»
پنجشېر چې د هندوکش غرونو په لوړو درو کې پروت ولایت دی، د تېر ژمي یخې هوا سلګونه څاروي لهمنځه وړي او مالدارانو ته یې درانه مالي زیانونه اړولي دي.
دغه ولایت چې د څارویو پالنې لپاره مناسبه هوا لري، د تېر ژمي یخې څپې او د واښو کمښت د دې ولایت په یوشمېر ډېرو سړو سیمو کې د مالدارانو څاروي لهمنځه وړي دي.
په افغانستان کې د ملګرو ملتونو پراختیايي پروګرام یا UNDP په ۲۰۲۳ زېږدیز کال کې د افغانستان د اقتصادي او ټولنیز وضعیت په اړه یوه راپور کې ویلي چې په دغه هېواد کې د بېوزلۍ کچه دوه برابره لوړه شوې او د اړمنو افغانانو شمېر هم ۳۴ میلیونه ته رسېدلی دی. په راپور کې د افغانۍ ثبات، د صادراتو زیاتوالي او د عوایدو را ټولېدو یادونه هم شوې ده.
د سلاموطندار په اړه
نشراتي سیاست او مسلکي اصول
د خصوصي حریم سیاست
له موږ سره اړیکه
کارموندنه
د معلوماتو او سندونو لېږل
له موږ سره د همکارۍ شرایط
شکایت
راډیويي خپرونې
فلم او تصویر
آر اس اس
په خبرپاڼه کې ګډون
