سلاموطندار د هېواد ۱۱ولایتونو کې له ایران او پاکستان بېرته راستانه شویو ۳۹ مېرمنو سره د دوی د ستونزو په تړاو مرکې کړې دي.
دې مرکو کې یادو مېرمنو ویلي، د ژوند له بېلابېلو کړاونو سره مخ دي. د مېرمنو له ډلې یې، ۲۲ له ایران او ۱۷ له پاکستانه بېرته هېواد ته راستنې شوي چې د سرپناه، روغتیايي خدمتونو نشتوالي او نامعلومې راتلونکې سره مخ دي.
د هېواد په ۲۰ ولایتونو کې له ۴۰۰ نجونو او هلکانو سره د سلاموطندار د نظرپوښتنې پایلې ښيي چې ۷۹.۵ سلنه دغه ځوانان د کډوالۍ انګېزه لري. دغو ځوانانو ویلي چې خپلو موخو او غوښتنو ته د رسېدو لپاره، نورو هېوادونو ته د تلو په فکر کې دي.
نظرپوښتنه کې راغلي چې بېلابېل دلیلونه لامل شوي چې دوی د کډوالي په فکر کې شي.
ژوند کې داسې ورځې راځي چې رنګونه او خوشحالي له ژوند سره مخه ښه کوي، سترګې مدام له اوښکو ډکې وي، خو دردونه بیا هم
له ګلانو سره د خلکو لېوالتیا په انساني احساساتو او فرهنګ کې ژوره ریښه لري، ګلان نه یوازې چاپېریال ته ښکلا وربښي، د مینې، ملګرتیا او هیلو سمبول هم ګڼل کېږي.
له دې سره هېواد کې یوشمېر ځوانان په دواطلبانه توګه د ګلانو ساتنې او د مړاوي کېدو مخنیوي لپاره فعالیتونه کوي او لامل یې، د انسانانو پر روح او روان د ګلانو مثبتې اغېزې بولي.
د لوړو زدهکړو وزارت هغې پرېکړې یوشمېر ځوانان اندېښمن کړي چې له مخې یې، د تخنیکي او مسلکي زدهکړو انسټیټیوټونو زدهکوونکي د خپلو تحصیلو څانګو پرته نورو رشتو کې زدهکړې نهشي کولای. دوی وایي، د وزارت دې پرېکړې، د ځوانانو ترمنځ ناهیلي ډېره کړې چې ډېرو یې، لوړې زدهکړې پرېښي او یا هم کډوال شوې دي.
سلاموطندار په دغه راپور کې له بېلابېلو ولایتونو څخه له ۲۰ سوداګرو ښځو سره خبرې کړي چې ۱۵ هغو ویلي، د کسبوکار ملاتړ لپاره یې
۲۵کلن عاقل شاه بختیار له کوچنیوالي څخه د ودانیو او انجینیري پروژو سره لېوالتیا درلوده. هغه ته انجینیري یو مسلک نه، بلکې یوه هیله وه. نوموړي خپلو دې هیلو ته د رسېدو لپاره د بلخ پوهنتون له انجینیري پوهنځي د فراغت سند ترلاسه کړ، خو نهیې غوښتل چې یوازې انجینیر پاتې شي.
بېکاري افغانستان کې د تحصیل کړیو ځوانانو پر وړاندې له جدي ننګونو شمېرل کیږي. له هغو ۱۹ ځوانانو سره چې تازه له پوهنتونونو فارغه شوي، د سلاموطندار د خبرو پایلې ښيي چې له پوهنتون تر فراغت وروسته د دغو ځوانانو لپاره د کار هېڅ فرصت نه دی برابر شوی.
دغو ځوانانو ویلي چې د دندو پیدا کولو لپاره یې په وار وار دولتي او غیردولتي بنسټونو ته مراجعه کړې، خو نه دي توانېدلي چې کار پیدا کړي.
سره له دې چې هېواد کې ګڼشمېر کورنۍ له اقتصادي ستونزو کړیږي، خو شته داسې کسان په ځانګړې توګه ځوانان چې هڅه کوي په کمو امکاناتو سره کوچنی اختر د ځان او خپلو کورنیو لپاره په ښو خاطرو بدل کړي.
ځینې دغه ډله خلک د جامو په اخیستو او د کور په پاکولو سره د اختر نمانځلو ته تیاری نیسي، خو ځینې نور دومره اقتصادي ستونزې لري چې د اختر لپاره چمتوالی نیول ورته ګران دي.
افغانستان کې د مېرمنو وژنې او ځانوژنې پېښو ارزونې په اړه د سلاموطندار ارزونې ښيي چې د ۱۴۰۳کال پرمهال رسنیو په هېواد کې د وژنې او ځانوژنې د ۹۲ پېښو راپور ورکړی دی.
دغه شمېرې ښيي چې په منځنۍ کچه رسنیو کې هره میاشت د مېرمنو د وژنې او ځانوژنې پېښې ثبت شوي دي.
سلاموطندار له ۲۲ سوداګرو او کاروباري مېرمنو سره د مرکو په ترڅ کې موندلې چې یادې مېرمنې له شته ستونزو سره سره پر دې بریالۍ شوي چې خپل کوچني کاروبارونو ته له کوره پراختیا ورکړي او د پام وړ لاستهراوړنې ولري. د کابل اوسېدونکې ۲۳کلنه قدسیه له درېوو کلونو راهیسې خیاطي کوي.
د افغانستان ۱۴ ولایتونو کې له هغو ۳۰ ځوانانو سره چې له رواني ستونزو کړیږي، د سلاموطندار د مرکو پایلې ښيي چې ۱۲ یې د ټولنې د منفي لیدلوري له وېرې، اقتصادي ستونزو او په رواني خدماتو د باور نهلرلو په دلیل د مشورې ترلاسه کولو لپاره مراکزو ته مراجعه نهده کړې.
که څه هم د جمهوريت پرمهال د حقوقو او سیاسي علومو له څانګو د فارغانو کچې ته په کتو، کاري فرصتونه کم وو، خو د اسلامي امارت له واکمنېدو را وروسته دغه فرصتونه په نشت حساب دي.
سلاموطندار په دغه رپوټ کې، د حقوقو او سیاسي علومو له څانګو د فارغانو د بېکارۍ لاملونو مشخصولو لپاره، د دغو څانګو له ۲۱ فارغانو سره چې ۱۰ یې نجونې او ۱۱ یې هلکان دي او دامهال بېکاره دي، خبرې کړي دي.
افغانستان کې د ښځو پروړاندې روان وضعیت سره سره یوشمېر مېرمنو په بېلابېلو برخو کې د پام وړ پرمختګ کړی او نورو مېرمنو ته یې هم د کار کولو زمینې برابرې کړې دي.
سلاموطندار په دې راپور کې له ۲۶ مېرمنو سره مرکې کړي چې دغه مېرمنې په سوداګرۍ، صنعت، طبابت، رسنیو او کرنیزو برخو کې فعالیت کوي.
سلاموطندار په دغه راپور کې له ۳۰ ځوانانو سره مرکې کړي چې د یادو مرکو پرمهال ۲۸ ځوانانو د دوی د ملاتړ او طرفیت لوړونې لپاره د پروګرامونو له کمښت شکایت لري.
د یادو ۳۰ ځوانانو له ډلې یې، ۱۵ نارینه او ۱۵ ښځینه دي چې وايي، د ځوانانو ملاتړو بنسټونو خپل فعالیتونه درولي او یا هم د پام وړ کم کړي دي.
انسان په هیله ژوندی دی؛ خو بېلابېل لاملونه له هغې ډلې، ټولنیزه اساینه، د پرمختګ لپاره د زمینې برابرېدل، ښه دنده او اقتصاد لرل او ټولنه کې د امنیت ټينګښت، د یوه کس راتلونکې ته د هیلهمندۍ پر کچې اغېز لري.
هیلهمندي لرل د ذهن د مثبت حالت او هڅونکي په توګه، کولای شي، په ژوند کې د ستونزو سره په مبارزه کې مرسته وکړي او له همدې امله په دې څېړنه کې موږ راتلونکې ته د ځوانانو د هیلهمندۍ کچه ارزولې ده.
