د انتقالي عدالت د همغږۍ ډلې نن په کابل کې د یوې خبري ناستې په ترڅ کې پر ملکي او ښوونیزو مرکزونو د ترهګریزو بریدونو له زیاتوالي څخه اندېښنه څرګنده کړه.
د دغې ډلې مسوولان وايی، له تېرو څو کلونو راهیسې د یوه ځانګړي مذهبي قوم پر وړاندې په سیستماتیک ډول ترهګریز بریدونه کیږي، خو حکومت د ورته بریدونو د مخنیوي لپاره کوټلي ګامونه نه دي پورته کړي.
د روژې روانه میاشت په هېواد کې د تېرو څو لسیزو په پرتله ترټولو خونړۍ میاشت وه چې په ګڼشمېر کورنیو کې د غم ویر خپور و. د کورنیو چارو وزارت د شمېرو له مخې، د روژې له پېل څخه تراوسه نږدې ۳۰۰ ملکیان وژل شوي او۵۰۰ نورټپیان دي.
د لوګر، هرات، بغلان، بدخشان، پروان، فاریاب، ننګرهار، سمنگان، کاپیسا او پکتیا ولایتونو امنیتي مسوولان وايي، په تېرو څو ورځو کې چې په رسمي ډول له افغانستانه د بهرنیو ځواکونو د وتلو لړۍ پیل شوې، ورسره هممهاله د طالبانو بریدونه هم ډېر شوي دي.
هغه شمېرې چې تر پرون ورځې له ۹ ولایتونو څخه سلاموطندار ته رسېدلي، ښيي چې له افغانستانه د بهرنیو ځواکونو د وتلو لړۍ په پیل سره وضیعت نور هم ترینګلی شوی دی.
د کندهار د ارغنداب ولسوالي هغه اوسېدونکي چې څو میاشتې وړاندې په یاده ولسوالي کې د جګړې له کبله د دغه ولایت ښار ته را کډه شوي وايي، که څه هم اوس وسلهوال طالبان د افغان ځواکونو له لوري له سختو بریدونو وروسته د دې ولسوالي له بېلابېلو سیمو وتلي، خو په وینا یې، دغې ډلې ټول ارغنداب له ماینونو ډک کړی او خلک نه شي کولای خپلو کروندو او باغونو ته ولاړ شي.
د کونړ چارواکي وايي، نن سهار د دغه ولایت په مرکز اسعداباد ښار کې د ختیځ زون په کچه د «حسن قرائت» په نوم د قرآنکریم د تلاوت سیالۍ روانې وې چې پر دغو مراسمو یو راکېټ ولګېده.
د میدان وردګ ولایت د جلرېز ولسوالي اوسېدونکی او د دغه ولایت د ولایتي شورا غړی وایي، له تېرې شپې راهیسې د جلرېز ولسوالي په بېلابېلو برخو کې د افغان ځانګړو ځواکونو او وسلهوالو طالبانو ترمنځ درنه جګړه روانه ده.
بېګاه شاوخوا ۹ بجې او پنځوس دقیقې د کابل ښار د پنځلسمې امنیتي حوزې اړوند په شهید څلورلارې کې درنه چاودنه وشوه چې غږ یې د کابل ښار په لرو پرتو سیمو کې هم اورېدل شوی دی.
امنیتي مسوولان وايي، په دې چاودنه کې د امنیتي ځواکونو دوه رېنجرې له منځه تللي، خو د پېښې عیني شاهدان وايي چې ملکيانو ته یې هم مرګژوبله او مالي زیانوني اړولي دي.
د بشري حقونو خپلواک کمېسیون مسوولان وايي، چې یوازې تېره اوونۍ د هېواد په څلور ولایتونو کې ۳۹ ملکیان وژل شوي دي.
د دغه کمېسیون د رسنیو برخې مسوول ذبېحالله فرهنګ وايي، یاد ملکیان په فراه، پروان، ننګرهار او کندهار ولایتونو کې د چسپکي او سړک غاړې ماین چاودنو او وسلهوالو بریدونو کې وژل شوي دي.
په افغانستان کې د ملګرو ملتونو استازولۍ یا یوناما وايي، د ۲۰۲۱ کال په لومړیو درېوو میاشتو کې د ملکیانو مرګژوبلې کچه ۲۹ سلنه لوړه شوې ده.
یوناما نن په یوه تازه راپور کې لیکلي چې په افغانستان کې د ملکیانو مرګژوبلې کچه د ۲۰۲۱ کال په لومړۍ ربعه کې د تېر کال په پرتله د پام وړ ډېره شوې او په وینا یې، په دې موده کې ۱۷۸۳ ملکیانو ته مرګژوبلې اوښتې ده. په دې ډله کې ۵۷۳ کسان وژل شوي او ۱۲۱۰ نور ټپیان شوي دي.
هرات چې مخکې د هېواد د امن ولایتونو له ډلې یو و، خو اوس د نورو په څېر د طالبانو د سختو بریدونو شاهد دی.
د هرات د ملکیانو خوندیتوب ډلې نن له یوشمېر مدني ټولنو سره د ګډې خبري غونډې پر مهال په دغه ولایت کې د طالب ډلې د بریدونو زیاتوالي او ملکیانو ته د مرګژوبلې اوښتو په اړه اندېښنه ښيي او وايي، د تېر کال د تلې میاشتې له لومړۍ نېټې راهیسې ۷۳ ملکیان یوازې په هرات کې وژل شوي دي.
د کورنیو چارو وزارت وايي چې طالبانو د ۱۳۹۹ کال په اوږدو کې نږدې ۲ زره ملکیان وژلي او ۴ زره او ۱۷۴ نور یې ټپیان کړي دي.
د کورنیو چارو وزارت ویاند طارق ارین پر خپل ټویټر لیکلي چې یاد شمېر ملکیان د طالبانو په ۹۲ ځانمرګو بریدونو، ۲ زره او ۱۷۴ ماین چاودنو او له ۵۰۰ په ډېرو هدفي ترورونو کې وژل شوي او ټپیان دي.
د افغانستان د بشري حقونو خپلواک کمېسیون نن په ۲۰۲۰ میلادي کال کې ملکیانو ته د اوښتې مرګژوبلې په اړه خپل راپور خپور کړ.
د دغه راپور له مخې، په ۲۰۲۰ میلادي کال کې ټولټال ۸ زره او ۵۰۰ ملکیانو ته په ټول هېواد کې مرګژوبله اوښتې چې له ډلې یې ۲ زره او ۹۵۸ هغه وژل شوي او پنځه زره او ۵۴۲ نور ټپیان شوي دي.
په هرات کې د ملکي وګړو د ساتنې کاري ډلې له لوري خپرې شوې شمېرې ښيي چې د روان لمریز کال په لیندۍ او مرغومي میاشتو کې د دولت او طالبانو ترمنځ په مخامخ نښتو کې ۲۴ ملکي وګړي وژل شوي او ۵۱ نور ټپیان دي.
د دغو شمېرو له مخې، په داسې حال کې چې د همدغه کال په تلې او لړم میاشتو کې د نښتو پر مهال یوازې ۱۰ ملکیان وژل شوي وو.
د ملي دفاع وزارت وايي چې په نیمروز کې د هغه هوايي برید له کبله چې دوه شپې وړاندې شوی و، ۵ طالبان او ۹ پاکستاني ترهګر وژل شوي او ۶ نور ټپیان دي.
یوې امنیتي سرچینې د نوم نه ښودلو په شرط سلاموطندار ته وویل چې یاده چاودنه نن له غرمې مخکې د ارغنداب ولسوالي د «باغ پل» په سیمه کي د ملکي وګړو پر یوه زرنج موټر شوې ده.
د کورنیو چارو وزارت مني چې د غزني ولایت په ګیلان ولسوالي کې د قرآنکریم د ختم په مراسمو کې چاودنه شوې ده.
د سلاموطندار په اړه
نشراتي سیاست او مسلکي اصول
د خصوصي حریم سیاست
له موږ سره اړیکه
کارموندنه
د معلوماتو او سندونو لېږل
له موږ سره د همکارۍ شرایط
شکایت
راډیويي خپرونې
فلم او تصویر
آر اس اس
په خبرپاڼه کې ګډون
