غور کې ځينې هغه خبریالان چې پر افغانستان د طالبانو له کنټرول وروسته د قاچاق له لارې نورو هېوادونو ته تللي وايي، د یوشمېر هممسلکانو د برخلیک په اړه هېڅ ډول معلومات نه لري. دوی سلاموطندار ته ویلي چې خبریالان له طالبانو څخه د وېرې، بېوزلۍ، وزګارتیا او د رسنیو د ملاتړو بنسټونو نه پام له کبله اړ شوي چې په قاچاقي توګه بهر ته ولاړ شي.
یوشمېر خبریالان په هېواد کې اطلاعاتو ته د لاسرسي قانون له نقض څخه اندېښنه لري او وایي، د حکومت په بدلېدو سره رسنۍ هم تر نظر او څار لاندې نیول شوي دي. دوی وایي، طالبانو د رسنیو له مسوولانو سره په خپله لومړۍ ناسته کې دا پرېکړه وکړه چې د رسنیو نشرات باید د اسلامي امارت په چوکاټ کې وي.
نن په کابل کې یوشمېر خبریالانو او مدني فعالانو د یوې اعتراضیه غونډې پرمهال وویل چې د دوی پر وړاندې محدودیتونه ډېر شوي او له نړۍوالې ټولنه څخه یې غوښتنه وکړه چې دوی له افغانستانه وباسي. دغه خبریالان وايي، وروسته له دې چې طالبانو پر هېواد ولکه ټینګه کړې، ځینې خبریالان د طالبانو له لوري وهل شوي دي.
په هېواد کې د رامنځ ته شوي خراب وضعیت له امله یوشمېر بهرنیو هېوادونو اعلان کړی چې په افغانستان کې د خبریالانو سربېره له ګواښ سره مخ کسانو ته ځانګړې ویزې ورکوي چې له دې فرصته په ګټې اخیستنې سره یوشمېر کسانو د خبریالۍ جعلي اسنادو د جوړولو هڅې پیل کړي او غواړي د خبریالانو پرځای دوی له افغانستانه ووځي.
د بېپولې خبریالانو ټولنې په یوه وینا کې ویلي چې دغې ټولنې ته له افغانستانه د زیانمنو خبریالانو لسګونه غوښتنلیکونه رسېدلي دي.
دې ټولنې د امریکا له ولسمشر جو بایډن څخه غوښتي چې د زیانمنو افغان خبریالانو د را اېستلو لپاره ځانګړې طرحه جوړه او هغوی ته د راوتلو اسانتیاوې برابرې کړي.
ځینو مخکښو رسنیو، لکه انټرنیوز، یونیسکو او د خبریالانو د خوندیتوب کمېټې د افغان خبریالانو د خوندیتوب غوښتنه کړې ده.
د یونیسکو عمومي رییس ادري ازولای ویلي چې په افغانستان کې د خبریالانو او بیان ازادۍ د خوندیتوب په برخه کې باید د نړیوالو او بشري حقونو د اصولو له مخې ډاډ ورکړل شي.
د افغانستان د ازادو رسنیو د ملاتړ ټولنې یا نی نن د ځوانانو، په ځانګړې توګه د ځوانو خبریالانو نړیواله ورځ چې د یوشمېر ولایتونو خبریالانو هم پهکې ګډون کړی و، ونمانځله.
دغه خبریالان د رسنیو فعالیتونو پر وړاندې د شته ننګونو په اړه د اندېښنې ترڅنګ، د حکومت د جدي پام غوښتنه کوي.
د افغانستان د ازدو رسنیو د ملاتړ ټولنه یا نی وايي چې طالبانو د روزګان ولایت د دهراوود ولسوالي له نیولو وروسته د «دهراوود غږ» راډیو وسایل لوټ کړي او ودانۍ یې هم نړولې ده.
ولسمشر محمد اشرف غني نن د بلخ ولایت د امنیت وضعیت د ارزونې په موخه دغه ولایت ته سفر کړی او تمه وه چې رسنۍ د نوموړي دغه سفر ته خبري پوښښ وکړي، خو په دغه ولایت کې خبریالانو ته اجازه نه ده ورکړل شوې چې د ولسمشر دغه سفر ته خبري پوښښ وکړي.
د رسنیو ملاتړي بنسټونه د هېواد روان وضعیت او پر رسنیو د بندیزونو په اړه د اندېښنې په څرګندولو سره وایي چې له تېرو شلو کلونو راهیسې د رسنیو مزل له ګواښونو سره مل دی او په دې موده کې رسنۍ لا هم د ګواښ پر پوله خپل مزل کوي.
د افغانستان د ازادو رسنیو د ملاتړ ټولنه یا نی وايي، په ۲۰۲۰ کال کې د خبریالانو پر وړاندې د تاوتریخوالي کچه ۲۳ سلنه لوړه شوې ده. دغې ټولنې نن په خپل کلني راپور کې اندېښنه ښودلې چې په هېواد کې د رسنیو وضعیت ناسم لوري ته روان دی او باید ورته پام وشي.
د افغانستان د خبریالانو د خوندیتوب کمیټې رییس نجیب شریفي د مطبوعاتو د ازدۍ نړیوالې ورځې په لمانځغونډه، د خبریالانو په وړاندې د تاوتریخوالي د قضیو څېړلو په اړه د حکومت څرګندونې ادعا او سمبولیکي بولي وایي، په دې برخه کې د مرستیو غوښتنو سره سره لازمه همکاري او توجه نه ده شوې.
د بیان ازادۍ کور بنسټ نن د رسنیو له مسوولانو او خبریالانو سره خپله لومړنۍ رسمي غونډه جوړه کړه.
د دغه بنسټ له لوري په یوه خپره شوې خبرپاڼه کې د تاوتریخوالي زیاتوالی او د بیان ازادۍ لپاره د فضا تنګېدل د اندېښنې وړ وبلل او د سولې له مذاکراتي لوریو یې وغوښتل چې د بیان ازادۍ پر ساتنې او ملاتړ هوکړه وکړي.
د افغانستان د ازادو رسنیو د ملاتړ ټولنې یا نی وايي، د خبریالانو او د رسنیو نورو فعالانو وژل جنګي جنایت دی او باید ودرول شي.
نی نن په یوه خبرپاڼه کې له طالبانو او نورو وسلهوالو ډلو غوښتي چې پر ملکیانو، په تېره خبریالانو او د رسنیو فعالانو له هدف ګرځولو لاس واخلي. دغې ادارې د بشري حقونو د څار سازمان د هغې خبرپاڼې هم هرکلی کړی چې د طالبانو له لوري پر خبریالانو، د رسنیو او بشر حقونو فعالانو هدفي بریدونه پهکې غندل شوي دي.
سږ کال په افغانستان کې د خبریالانو ملي ورځ داسې مهال را رسېږي چې د روان لمریز کال په وروستۍ نیمايي کې د هېواد په کچه لس افغان خبریالان او د رسنیو کارکوونکي په بېلابېلو پېښو کې وژل شوي او نږدې شل نور ټپيان شوي دي. پر خبریالانو له دغو بریدونو سره هممهاله په ټول هېواد کې د خبریالانو او د رسنیو کارکوونکو د ځاني خوندیتوب په اړه اندېښنې هم راپورته شوې دي.
د افغانستان د خبریالانو مرکز او د نړۍ له ګوټ ګوټ نه د رسنیو ۴۰ ملاتړو بنسټونو، د ملګرو ملتونو امنیت شورا ته په یوه لیک کې په افغانستان کې د خبریالانو هدفي وژنو پر ډېرېدو اندېښنه ښودلې او له دغه سازمان څخه یې غوښتي چې د مخنیوي په برخه کې یې لاس په کار شي.
د سلاموطندار په اړه
نشراتي سیاست او مسلکي اصول
د خصوصي حریم سیاست
له موږ سره اړیکه
کارموندنه
د معلوماتو او سندونو لېږل
له موږ سره د همکارۍ شرایط
شکایت
راډیويي خپرونې
فلم او تصویر
آر اس اس
په خبرپاڼه کې ګډون
