یوشمېر افغان نجونې او ښځې وايي، په هېواد کې له وروستیو سیاسي بدلونونو او د ا.ا لهخوا د ښځو پر وړاندې د محدودیتونو لګېدو له کبله یې په کورنۍ او ټولنه کې خپل پخوانی ځای له لاسه ورکړی دی. سلاموطندار په دغه راپور کې له ۲۵ هغو نجونو او ښځو سره مرکې کړي چې له زدهکړو بېبرخې شوې دي. دوی ټولې په کورنۍ او ټولنه کې د خپل ځای د له لاسه ورکولو کیسې کوي.
افغانستان د اسیا په زړه کې هغه هېواد دی چې په څه باندې سلو کلونو کې د سیاسي او نظامي اړ و دوړ شاهد دی او دغه وضعیت یې د وګړو، په تېره د ښځو پر ژوند منفي اغېزې کړې دي.
افغان ښځو ته په ۲۰۰۱ کال کې یو ځل بیا د فعالیت لاره هواره شوه او په شاوخوا دوو لسیزو کې یې له هر اړخه د پام وړ پرمختګ وکړ، خو دا ګړندی بهیر یې د ۲۰۲۱ کال په اګېسټ میاشت کې یو ځل بیا ټکنی او ان په ټپه ودرېده.
د «راه دانش» مسلکي زدهکړو او خیاطۍ مرکز مسوولانو نن په دغه مرکز کې هغو ۶۰ نجونو ته چې د تېر یوه کال پر مهال یې د خیاطۍ، څرمن ګنډلو، انځورګرۍ، خطاطۍ او ځینو نورو لاسي صنایعو په برخو کې زدهکړې کړې وې، د فراغت سندونه ورکړل.
افغان ښځې سره له دې چې له سختو محدودیتونو سره مخامخ دي، خو بیا هم نهدي ماتې شوي او هڅه کوي چې خپلو موخو ته ځانونه ورسوي. که څه هم افغان ښځې اوس خپلو ډېرو بنسټیزو حقونو ته لاسرسی نه لري، زدهکړو او کار ته نه پرېښودل کېږي، خو یوشمېر هغو یې په ټولنه کې د خپل فعالیت د دوام په موخه ځان ته بېلابېلې بوختیاوې پیدا کړې دي.
د امریکا د خزانې وزارت په یوه خبرپاڼه کې لیکلي چې د افغانستان د ولسي جرګې پر پخواني رییس میررحمان رحماني او د هغه پر زوی او د ولسي جرګې پخواني غړي اجمل رحماني یې د ډېر فساد له کبله بندیزونه لګولي دي.
د امریکا مالیې وزارت د یوه نوملړ په خپرولو سره ویلي چې دغه هېواد د بشري حقونو د نقض له کبله د افغانستان، چین، ایران او هایتي پر ۲۰ سیاسي او پوځي چارواکو بندیزونه لګولي دي.
د امریکا د نویو بندیزونو په نوملړ کې د ا.ا د امر بالمعروف او نهې عنالمنکر وزارت سرپرست خالد حنفي او د افغانستان د علومو اکاډمۍ د رییس فریدالدین محمود نومونه هم شامل دي.
سحر رحیمي چې دوهویشت کلنه ده وايي، د اسلامي جمهوري نظام له سقوط مخکې یې د ملي راډيو ټلوېزیون په ګډون، په خاور او ستاره ټلوېزیونونو کې د خبريالې او د شهیدانو او معلولانو چارو وزارت کې هم د کارکوونکې په توګه کار کاوه او د کورنۍ لګښتونه به یې پرې پوره کول، خو وزګارتیا او بېوزلۍ اوس ژوند ور تریخ کړی دی.
اسلامي امارت په تېر شاوخوا یونیم کال کې په ځلونو له نړیوالې ټولنې غوښتي چې رسمي تعامل ورسره وکړي او حکومت یې په رسمیت وپېژني، خو نړیوالې ټولنې په کور دننه د ا.ا د سیاستونو او پر خلکو، په تېره ښځینهوو د محدودیتونو لګولو له کبله دا غوښتنه منلې نهده.
د ښځو د پیوستون له نړۍوالې ورځې سره هممهاله د سیمې او نړۍ د ۲۳ هېوادونو او اروپايي ټولنې د بهرنیو چارو وزیرانو په یوه ګډه خبرپاڼه کې چې د امریکا د بهرنیو چارو وزارت له لوري خپره شوې، له ا.ا څخه پهکې غوښتنه شوې چې افغانستان کې پر ښځو لګېدلي بندیزونه پای ته ورسوي.
که څه هم افغان ښځو په تېر یوه کال کې له محدودیتونو کړېدې، خو یوشمېر ښځو بیا هم د هوټلونو، خیاطیو او وطني تولیداتو او لاسي صنایعو د نندارتونونو په جوړولو سره هڅه وکړه چې هم ځان او هم نورو ښځو ته د کاروبار اسانتیاوې برابرې کړي.
پر افغانستان د اسلامي امارت له بیا ځل واکمنۍ سره هېواد کې له شپږم ټولګي د پورته نجونو پر زدهکړو بندیز ولګېد او پوهنې وزارت د روان هجري لمریز کال د وري میاشتې په درېیمه اعلان وکړ چې تر بل امر دې نجونې ښوونځیو ته نه ځي.
د ملګروملتونو امنیت شورا پرون داسې یو پرېکړهلیک تصویب کړ چې پر بنسټ یې ټول نړیوال بنسټونه کولای شي، له بندیزونو سره مخ هېوادونو ته هم خپلې بشردوستانه مرستې ورسوي. افغانستان، سوریه او میانمار له هغو هېوادونو دي چې د ملګروملتونو له سیاسي بندیزونو سره مخ دي.
د کاناډا حکومت وايي چې دغه هېواد ته یې د سپاهپاسداران د غړیو په ګډون، د څه باندې ۱۰زرو ایراني چارواکو پر ورتګ بندیز لګولی او په وینا یې، تر دې وروسته به یادو کسانو ته اجازه ور نه کړي چې کاناډا ته دننه شي.
پر بشري حقونو د څار سازمان د ښځو برخې مرستیالې هیډر بار د ملګرو ملتونو سرمنشي انټونیو ګوټرېش ته ویلي چې د اسلامي امارت چارواکو د سفر معافیت پای ته ورسوي او نور مشران یې هم د سفر بندیزونو نوملړ ته ور زیات کړي.
دا په داسې حال کې ده چې د ملګرو ملتونو د امنیت شورا غړي تراوسه د اسلامي امارت چارواکو د سفر د معافیت مودې غځولو په اړه هوکړې ته نه دي رسېدلي.
تېرو شلو کلونو کې د رسنیو او بیان ازادۍ یوه له مهمو لاستهراوړنو څخه شمېرل کېږي، خو دې وروستي یوه کال په تېرېدو سره چې افغانستان کې تازه سیاسي بدلونونه رامنځته شول، رسنۍ او خبریالان له ګڼو ستونزو سره مخ شوي دي.
په جېنوا کې د افغانستان استازي نصیراحمد اندېشه د ملګرو ملتونو د بشريحقونو شورا ناسته کې ویلي چې تېرو لسو میاشتو کې نړیوالې ټولنې له هرې ممکنه لارې اسلامي امارت سره د تعامل هڅه وکړه، خو داسې ښکاري چې دغه هڅې له بنبست سره مخ او د ژمنو پر ماتولو او ناهیلیو تبدیلې شوې دي.
د سلاموطندار په اړه
نشراتي سیاست او مسلکي اصول
د خصوصي حریم سیاست
له موږ سره اړیکه
کارموندنه
د معلوماتو او سندونو لېږل
له موږ سره د همکارۍ شرایط
شکایت
راډیويي خپرونې
فلم او تصویر
آر اس اس
په خبرپاڼه کې ګډون
