د مالیې وزارت سرپرست محمد خالد پاینده نن کابل کې یوه خبري غونډه کې د ۱۴۰۰مالي کال د بودیجې سند تصویب کې د ځنډ له کبله د ناوړه پایلو په اړه خبرداری ورکړ او ويې ويل، که ولسي جرګه بودیجه تصویب نه کړي، هېواد کې به د بېوزلۍ کچه لوړه شي او اقتصادي وده به زیان وویني.
په خوست ولايت کې د ۴۵ ښوونځيو ودانيو تر څنګ ۲۴۲ بېلا بېلو پروژې ګټې اخيستنې ته وسپارل شوې. د يادو پروژو د پرانيستي په مراسمو کې د کليو د بيارغونې او پراختيا او پوهنې سرپرست وزيرانو برخه اخيستې وه.
د کليو پراختيا او بيارغونې سرپرست وزير مجيب الرحمان کريمي وويل، د خوست مرکز په ګډون په بېلا بېلو ولسواليو کې ۴۵ ښوونځيو ته د ۲۰۲ ميليونه افغانيو په لګښت سره ودانۍ جوړې شوې دي.
د ولسي جرګې غړيو یو ځل بیا خپله نننۍ عمومي غونډه کې د ۱۴۰۰مالي کال پر بوديجې بحث وکړ. د يادې جرګې رييس میر رحمان رحماني وايي، د ملي بوديجې درېيمه مسوده څلور ورځې مخکې جرګې ته وړاندې شوې او اړوند کمیسیون پرې کار هم کړی دی.
خو رحماني وویل، د بوديجې مسوده ټولو کمیسیونونو ته استول شوې او هر کمیسیون کې دې پرې بحث او کار پیل شي.
د کونړ ولایت په سرکاڼو، مرورې او نرنګ ولسوالیو کې د لمریزې برښنا پر مټ د اوبو څلور شبکې جوړې او نن ترې ګټه اخيستل پیل شول چې څلور زره جریبه للمي ځمکه به پرې خړوبه شي.
دغه شبکې د کونړ پر سیند جوړې شوي دي.
د اوبو لګولو پر دغو شبکو کرنې او مالدارۍ وزارت ۹۱،۲ میلیونه افغانۍ لګولي چې نن د کونړ والي او یاد وزارت چارواکیو پرانيستلې.
د کابل ښار د پیسو راکړې ورکړې تر ټولو لوی مرکز شهزاده سرای له تېرو څلورو ورځو راهیسې د صرافانو د کاري اعتصاب له کبله تړلی، خو هغو کسانو ته چې له نورو هېوادونو پیسې را لېږل شوي، خپلې پیسې نه شي ترلاسه کولای.
دوی وايي، په شهزاده سرای کې د راکړې ورکړې بندېدو خلک له ګڼو ستونزو سره مخامخ کړي دي.
د کابل په سوېل ۴۰ کیلومټرۍ لوګر کې د یوه لوی نړیوال هوايي ډګر سروې چارې پیل شوې چې ۸۰۰میلیونه ډالره لګښت به پرې راشي. دغه نړیوال هوايي ډګر د محمد اغې ولسوالۍ د دولت کلا په دښته کې د ولسمشر محمد اشرف غني د پلرني کلي په شمال لوېدیځه څنډه کې جوړېږي.
د لوګر والي عبدالقیوم رحیمي نن د یوې خبري غونډې په ترڅ کې وویل، د لوګر محمداغې ولسوالۍ کې نړیوال…
د ولسي جرګې یو شمېر غړيو نننۍ عمومي غونډه کې وویل، سره له دې چې د مالیې وزارت د ۱۴۰۰مالي کال د بودیجې درېیمه مسوده هم جرګې ته استولې؛ خو بیا هم ډېرې ستونزې لري.
دوی وايي، سره له دې چې د ولسي جرګې غړيو د نامتوازنوالي له کبله د ۱۴۰۰مالي کال د بودیجې مسوده دوه ځلې رد کړې؛ خو د بودیجې درېیمه مسوده هم د ستونزو له حل پرته جرګې ته استول شوې ده.
له دوو ورځو را په دې خوا د کابل د شهزاده سرای چې د بهرنیو اسعارو د تبادلې او را کړې ورکړې لوی بازار دی د صرافانو د کاري پرلت پر بنسټ تړل شوی دی. صرافان وایی دوی نه غواړي چې شرکتونه جوړکړي او جواز یې شرکتي وي؛ خو د افغانستان بانک بیا وایي چې دا کار د دوی په ګټه دی او په دې سره د تورو پیسو د مینځلو مخنیوی کېږي؛ نو باید ټول صرافان تجارتي جوازونه ترلاسه کړي چې صرافان یې نه مني.
د هرات اوسېدونکي او د قصابانو اتحادیې مسوولان وايي، د څارویو قاچاق لامل شوی چې د یوې کیلو غوښې بیه له ۷۰ تر ۸۰ افغانیو پورې لوړه شي. د یادې اتحادیې مسوولان خبرداری ورکوي، که د دغه قاچاق مخه و نه نیول شي، د غوښې بیه به نوره هم لوړه شي.
د افغانستان بانک د تازه پرېکړې پر بنسټ له دې وروسته د هېواد ټول صرافان د انفرادي جواز پرځای باید شرکتي جواز واخلي، د مرکزي بانک دغه پرېګړه په هېواد کې د صرافانو له تند غبرګون سره مخ شوې ده.
د افغانستان د پيسو خدمتونو او صرافانو عمومي ټولنه، افغانستان بانک د صرافانو په کارونو کې د تخنیکي ستونزو پر رامنځته کولو تورنوي.
په هند کې د پولنډ سفارت وايي، ياد هېواد تېره اوونۍ افغانستان ته يو شمېر د افغانيو نوي چاپ شوي بانک نوټونه ورکړل او نور به يې د ۲۰۲۲ کال تر پايه وسپاري.
په نوې ډېلي کې د پولنډ له سفارته په خپره شوې خبرپاڼه کې راغلي، ۲۰۲۰ کال کې چې د (PWPW) شرکت او افغانستان ترمنځ کومه هوکړه شوې د هغې له مخې ۳۸۰ ميليونه افغانۍ نوي بانک نوټونه چاپېږي. نويو بانک نوټونو کې لسګونان، شلګونان، پنځوسيان او سلګونان شامل دي.
په غور کې د کورونا ځانګړي روغتون مسوولان وايي چې نن سهار شاوخوا ۸ بجې دغه روغتون اور واخیست.
د اوبو چارو د تنظیم ملي ادارې ویلي چې په نیمروز کې د «کمالخان بند» د اوبو زېرمه کول پیل شوي او ډېر ژر به دغه بند پرانېستل شي.
د کرنې، اوبو لګولو او مالدارۍ وزیر انوارالحق احدي نن ملت ته د دولت د حسابورکونې په غونډه کې وویل، سره له دې چې په ګمرګونو کې د پرمختللیو سکنرونو په لګېدو سره به د افغان محصلاتو د قاچاق کچه را ټیټه کړي، خو په یوشمېر ګمرکونو فعال نه دي.
د افغانستان برښنا شرکت ملت ته د دولت حسابورکونې په پروګرام کې د دغه شرکت یو کلن راپور وړاندې کړ.
د دغه شرکت مسوولان وايي، د افغانستان ۷۷ سلنه برښنا وارداتي ده او یوازې ۱۶ سلنه یې له کورنیو سرچینو او خصوصي سکټور نه برابرېږي.
د دایکندي محلي مسوولان وايي چې د دغه ولایت د «سوختوک» برښنا بند توربینونه له اووهکلن انتظار وروسته بېګاه تاو شول او د نیلي ښار یې روښانه کړ.
