په پام کې وه چې د افغان سولې په تړاو د استانبول غونډه د سیمې او نړۍ یوشمېر هېوادونو د استازو په ګډون د روانې اپرېل میاشتې په ۲۴مه جوړه شي، خو اوس چې یادې نېټې ته یوازې څو ورځې پاتې دي، داسې ګنګوسې دي چې دا غونډه ځنډېدلې او له روژې وروسته به جوړه شي.
د حزب اسلامي د یووالي شوراګانو رییس جمعهخان همدرد نن په کابل کې د یوې خبري غونډې پر مهال وویل، افغان حکومت نهدی توانېدلی چې د استانبول غونډې ته د سولې یوه واحده طرحه چمتو کړي.
د هغه په وینا، د ملي روغې جوړې شورا د توحید کمېټې له لوري وړاندې شوې طرحه ټولشموله نه ده او په دې برخه کې له سیاسي ګوندونو سره سلا مشورې نه دي شوي.
له هغه وروسته چې له افغانستانه د امریکايي ځواکونو د وتلو په اړه راپورونه او د افغان سولې په تړاو د استانبول غونډې نېټه اعلان شوه، طالبانو وویل، تر هغه چې ټول بهرني ځواکونه له افغانستانه نه وي وتلي، د سولې اړوند په هېڅ غونډه کې ګډون نه کوي. اوس د حزب اسلامي مشر ګلبدین حکمتیار د دغو څرګندونو په غبرګون کې وايي، که طالبان د جګړې پای او سولې لپاره اراده لري، باید د افغان سولې اړوند غونډو سره پرېکون ونه کړي.
له هغه وروسته چې واشنګټن پوسټ ورځپاڼې د روان کال د سپټمبر میاشتې په یوولسمه له افغانستانه د امریکايي ځواکونو د وتلو په اړه د امریکا د ولسمشر جو بایډن د پرېکړې په اړه راپور خپور کړ، طالبانو ویلي، تر هغه چې بهرني ځواکونه له افغانستانه ونه وځي، دا ډله به په هېڅ هغې غونډه کې چې د افغانستان په اړه پهکې پرېکړه کېږي، ګډون ونه کړي.
د ولسمشر لومړی مرستیال امرالله صالح وايي، د استانبول غونډې لپاره چې ښايي په روانه اوونۍ کې جوړه شي، درې اجنداوې په پام کې نیول شوې دي.
نوموړي دا څرګندونې نن په کوهدامن کې د جمهوریت په ملاتړ جوړه شوې غونډه کې چې زرګونو کسانو پهکې ګډون کړی و، کړې دي. د هغه په خبره، پر ارزښتونو هوکړه، اوربند او د سولې حکومت جوړېدل د استانبول غونډې په اجندا کې شامل دي.
د کابل والي محمدیعقوب حیدري وايي، د سولې خبرو کې دې پر هغو ارزښتونو معامله نه کېږي چې د لویې جرګې له لوري تصویب شوي دي.
نوموړي نن په غازي سټډیوم کې «د سولې په اړه د کابلیانو غږ» په نوم جوړه شوې غونډه کې چې زرګونه کسانو پهکې ګډون کړی و، وویل چې سوله د افغانانو بنسټیزه غوښتنه ده، خو باید د خلکو او هېواد ګټې پهکې خوندي شي.
په ناټو کې د ترکیې سفیر باسط اوزترک وايي، د افغان سولې په اړه د استانبول غونډه به چې ترکیه یې کوربهتوب کوي، په دوحه کې د سولې خبرو بشپړوونکې وي. نوموړي دا خبرې له نړیوالې خبریالې لیلما سدید سره په ځانګړې مرکه کې کړې دي. د هغه په خبره، ټاکل شوې څو ورځې وروسته په استانبول کې جوړه شي او تمه لري چې د افغانانو لپاره ښې پایلې ولري.
داسې راپورونه خپاره شوي چې د طالبانو په وړاندیز د افغان سولې په تړاو په ترکیه کې جوړېدونکې غونډه چې ټاکل شوې وه د اپرېل میاشتې په ۱۵مه نېټه د افغان حکومت او طالب ډلې تر څنګ، د یوشمېر هېوادونو د استازو په ګډون جوړه شي، له روژې میاشتې وروسته شوې ده.
د روسیې د بهرنیو چارو وزیر سرګي لاوروف نن د مسکو په غونډه کې وویل، په افغانستان کې د ناامنیو دوام د ترهګرۍ د پیاوړتیا لامل کېږي او سیمه ګواښي.
د افغان سولې په اړه د مسکو غونډه نن د روسیې د بهرنیو چارو وزیر سرګي لاوروف له لوري په رسمي ډول پرانېستل شوه.
د افغانستان د ملي کنګرې ګوند رییس لطیف پدرام نن په کابل کې یوې خبري غونډې ته وویل، ښايي د مسکو په جوړېدونکې غونډه کې به د سولې انتقالي حکومت او د دغه حکومت د رییس پر ټاکلو بحث وشي.
ټاکل شوې دوه ورځې وروسته د مارچ په ۱۸مه نېټه په مسکو کې د افغان سولې په تړاو د افغان دولت، سیاستوالو او طالب استازو پر ګډون سربېره، د یوشمېر نورو هېوادونو د استازو په ګډون، یوه ستره غونډه جوړه کړي.
خو د چارو یوشمېر شنونکي باور لري چې روسیه د افغانستان په اړه د دې سترې غونډې کوربهتوب ته ځکه مټې را بډوهلي چې د سیمې پر هېوادونو خپل اغېز وساتي او د افغانستان په قضیه کې هم ښکېل پاتې شي.
په افغانستان کې د سولې راتلل او د دې لپاره روان مذاکرات تراوسه لا په خورا پېچلې حالت کې دي او د حکومت او طالبانو له لوري د سولې په برخه کې لا هم د یوه کوچني پرمختګ زېری خلکو ته نه دی ورکړل شوی. همدا څو ورځې مخکې د امریکا د بهرنیو چارو وزیر ولسمشر غني ته لیک ولېږه چې د سولې لپاره په کور دننه له یوشمېر سیاستوالو سره ګډ کار وکړي.
د هېواد د لوېدیځ زون د عالمانو شورا د «سوله او اوربند غواړو» تر نامه لاندې په جوړې شوې غونډه کې له امنیتي ځواکونو او اوسني نظام څخه د ملاتړ ترڅنګ وايي، د هېواد اوسنی نظام شرعي او اسلامي دی چې دیني عالمان ترې ملاتړ کوي.
د سلاموطندار په اړه
نشراتي سیاست او مسلکي اصول
د خصوصي حریم سیاست
له موږ سره اړیکه
کارموندنه
د معلوماتو او سندونو لېږل
له موږ سره د همکارۍ شرایط
شکایت
راډیويي خپرونې
فلم او تصویر
آر اس اس
په خبرپاڼه کې ګډون
