د هلمند يو کروندګر محمدعوض وايي، هر کال د خپلو کروندو د خړوبولو لپاره لازمو اوبو ته لاسرسی نهلري. د هلمند ګروندګر په دغه ولایت کې د اوبو کمښت اندېښمن کړي دي. محمدعوض له حکومت څخه د دې ستونزې د هواري په برخه کې د مرستې غوښتنه کوي.
د اوبو نشتوالی د هلمند د کروندګرو یوازینۍ ستونزه نهده، خو دې ننګونې په تېرو څو کلونو کې په هېواد کې د ډېرو کروندګرو کورنیو پر ژوند سیوری غوړولی دی.
هغه محصولات چې بزګران یې له خپلو ځمکو راټولوي، له دغو مضرو حشراتو پاتې شوني بلل کېږي. د یادې برخې یوشمېر پوهان وايي، زیانرسوونکي حشرات تر ټولو ډېر زیان، کرنیزو فصلونو ته اړوي چې ورسره یې کیفیت هم راټیټېږي. خو ځینې داسې حشرات هم شته چې نهیوازې زیان نهرسوي، فصلونو، باغونو او بوټو ته ګټه لري.
د غور یوشمېر اوسېدونکي وايي، وروستیو سېلابونو یې زرګونه هېکټاره ځمکه ویجاړه او د دوی له ښې یې اېستلې ده. د غور د مرکز فېروزکوه ښار د مدرسې اوسېدونکی فضلالحق زماني وايي، وروستیو سېلابونو یې کرنیزه ځمکه ویجاړه کړې ده.
د غزني د کرنې، اوبو لګولو او مالدارۍ ریاست نن (د لیندۍ ۲۸مه، د سهشنبې ورځ) په دغه ولایت کې د کرنیزو او حیواني محصولاتو نندارتون جوړ کړ. وچې مېوې، د غزني نباتي بوټي، شات او زعفران په دغه نندارتون کې نندارې ته اېښودل شوي دي.
په زابل کې یوشمېر کروندګر او بڼوال وايي، اقلیمي بدلونونو تر بل هر وخته د دغه ولایت کرنه او مالداري له سختو ننګونو سره مخامخ کړې ده. د دوی په وینا، د اوږدمهالې وچکالۍ او د هوا بېوخته بدلون له کبله يې شنه باغونه او پټي له یوې مخې وچ شوي دي.
د سوېلي ولایتونو یوشمېر کروندګر وايي، له هغه وروسته یې چې د کوکنارو پر کرلو بندیز لګېدلی، نهدي توانېدلي چې له خپلو کښتونو عاید ترلاسه او خپل روزګار پرې وچلوي. دوی وايي، د کوکنارو د بدیل کښت په برخه کې هم ورسره مرسته نهده شوې. کندهار کې یو کروندګر سیداحمد وايي، د کوکنارو کښت یې پرې بند کړی او دوی یې بدیل هم نه لري.
د کرنې، اوبو لګولو او مالدارۍ وزارت مسوولان په هېواد کې د وچکالۍ او اوبو کچې ټيټېدو په اړه د خلکو له شکایتونو وروسته وايي، په دولسو ولایتونو کې به د اوبو مهارولو په موخه د ۴۵۰ میلیونه افغانیو په ارزښت د اوبو چېکډیمونه جوړ کړي چې په خبره یې، په دې سره به په یادو ولایتونو کې د وچکالۍ ستونزې راکمې شي.
کندوز کې د «راه نوین» په نوم ټولنیزې موسسې په همکاري او د دغه ولایت د کرنې، اوبو لګولو او مالدارۍ ریاست په همغږۍ د کرنیزو محصولاتو نندارتون جوړ شو.
په دغه نندارتون کې چې پرون د (وږي په ۳۰مه، د پنجشنبې ورځ) جوړ شوی، ګډونوالو پهکې د خپلو کرنیزو محصولاتو تر څنګ، لبنیات هم نندارې ته ايښي دي.
په هرات کې د کرنې، مالدارۍ او اوبو لګولو ریاست له لوري د عشر ټولولو لړۍ پیل شوې، خو د دغه ولایت د بېلابېلو ولسوالیو یوشمېر کروندګر وايي چې د تېر کال سړې هوا او د اوبو نشتوالي له امله يې په کرنیزو حاصلاتو کې کموالی راغلی او نهشي کولای چې پوره عشر ورکړي.
جوزجان د هېواد په شمال کې د هغو ولایتونو له ډلې یو دی چې ډېری اوسېدونکي یې د کرنې او بزګرۍ له لارې د ژوند اړتیاوې پوره کوي. خو د اوبو کموالی، د موسمي بارانونو نه اورېدل، پرلهپسې وچکالۍ، د بوټو افتونه او د هوا تودوخه هغه ستونزې دي چې سږ کال یې د دغه ولایت کروندګرو ته سخت زیانونه اړولي دي.
د هلمند یوشمېر کروندګر دغه ولایت کې د سړوخونو له نشتون د شکایت ترڅنګ وايي چې د سړوخونو نشتون له امله اړ دي چې مېوې او سبزیجات په ټيټه بیه وپلوري.
د پکتیکا ولایت د طبیعي پېښو پر وړاندې د مبارزې رییس مطیعالله منصور سلاموطندار ته ویلي چې پرون (د چنګاښ شپږمه، د سهشنبې ورځ) ماسپښین مهال د دغه ولایت په ارګون ولسوالي کې راغلي سېبلاب دوه کسان مړه او درې نور ژوبل کړي دي.
کندهار کې د نورو کلونو په پرتله سږکال د غنمو په حاصلاتو کې د پام وړ زیاتوالی راغلی چې کروندګر یې راتلونکو کلونو کې د غنمو کښت ته هیلهمند کړي دي.
د یاد ولایت دامان ولسوالي چې د غنمو کښت له پلوه نوم لري، تېره اوونۍ پهکې د غنمو لو پیل شوی او لاهم دوام لري.
هلمند کې یوشمېر کروندګر وايي چې سږکال دغه ولایت کې ګڼشمېر کروندګرو پر خپلو ځمکو غنم کري او د وچکالي له امله یې پر خپلو کرل شویو غنمو لوړ لګښتونه کړي، خو اوس یې د پلور ټيټو بیو اندېښمن کړي دي. دوی زیاتوي چې پر خپلو کښتونو یې لوړ لګښتونه کړي دي.
فاریاب کې یوشمېر کروندګر وايي چې د تېر ژمي پر مهال د ورښتونو کمښت له امله دغه ولایت کې وچکالي ډېره شوې او کښتونه یې د لهمنځه تلو ګواښ سره مخ دي.
د فاریاب یوه کروندګر حمیدالله سلاموطندار ته وايي چې ژوند یې پر کرنه او مالدارۍ ولاړ دی او سږکال یې د وچکالۍ په دلیل حاصلات سوځېدلي چې سخت یې اندېښمن کړي دي.
د خوست د کرنې، اوبو لګولو او مالدارۍ ریاست مسولان وايي چې، سږ کال د غنمو په حاصلاتو کې د تېر کال په پرتله ۲۰ سلنه زیاتوالی راغلی دی.
د یاد ریاست مسوولانو سلاموطندار ته ویلي، که څه هم سږ کال د مرکز ترڅنګ د یوشمېر ولسوالیو فصلونه د ږلۍ له کبله زیانمن شوي، خو بیا هم د غنمو حاصلات کې د پام وړ زیاتوالی راغلی دی.
د سلاموطندار په اړه
نشراتي سیاست او مسلکي اصول
د خصوصي حریم سیاست
له موږ سره اړیکه
کارموندنه
د معلوماتو او سندونو لېږل
له موږ سره د همکارۍ شرایط
شکایت
راډیويي خپرونې
فلم او تصویر
آر اس اس
په خبرپاڼه کې ګډون
