د سرپرست حکومت د کډوالو او بېرته را ستنېدونکو چارو وزارت له ایران څخه غوښتي چې له افغان کډوالو سره تاوتریخوالی ونه کړي او د هغوی پر وړاندې دې زغم وکړي.
دغه وزارت نن پر خپل اېکس یوه خبرپاڼه خپره کړې او په ایران کې له افغان کډوالو سره د هغه هېواد د پولیسو ناوړه چلن د اندېښنې وړ بلل شوی دی.
سلاموطندار په ۲۳ ولایتونو کې یوه سروې چې ۳۸۹ ښځو پهکې برخه اخیستې، کړې او له دې ډلې ۲۹۰ هغو یې ودونه کړي دي. د دې نظرپوښتنې پر بنسټ، ۶۳ سلنه هغو ښځو چې ودونه یې کړي، د خاوند او د خاوند د کورنۍ ناوړه چلن، د ژوند ناسمو شرایطو او په ژوند کې د نورو لاسوهنې له کبله له خپل ژوند خوشحاله نهدي.
سلاموطندار په هېواد کې د افغان ښځو د وژلو او د هغوی له لوري د ځانوژنې پېښو شمېرې را ټولې کړي چې له مخې یې، له وروستي بدلون وروسته د افغان ښځو پر وړاندې تاوتریخوالی زیات شوی دی. سلاموطندار دا ځل په وروستیو شپږو میاشتو کې د ښځو د وژلو او ځانوژنې ۷۴ پېښې ارزولې دي. دا شمېرې ښيي چې هره میاشت په منځنۍ کچه له ۱۲ زیاتې ښځې وژل شوي یا یې هم ځانوژنه کړې ده.
عاقله چې له رنګه زېړه او د ناروغۍ نښې نښانې پهکې له ورایه ښکاري، د افغانستان سرپرست حکومت سترې محکمه کې د خپلې قضیې د حل پر لټون راوتلې.
له درده ننوتې او له اوښکو وچې سترګې یې پر ما ولګېدې، پر هغې مې سلام کړ، هغې په وېره او غلی راته علیک کړ. له روغ بړ وروسته په دې پوه شوه چې زه خبریاله یم.
د سلاموطندار موندنې چې په ۲۶ ولایتونو کې له ۴۱۲ ښځو او نجونو سره د مرکو له لارې ترلاسه شوي، ښيي چې د ګډونوالو ۸۴ سلنه د ښځینهوو له تاوتریخوالي سره مخامخ شوي او پاتې ۱۶ سلنه بیا ویلي چې ښځینهوو ورسره تراوسه هېڅ تاوتریخوالی نهدی کړی. په دې ډله کې ۹۱ سلنه له اروايي، څلور سلنه له فزیکي او څلور سلنه نورې یې هممهاله له اروايي او فزیکي تاوتریخوالي سره مخامخ شوې دي.
د ښځو پر وړاندې تاوتریخوالی تخصصي اصطلاح ده چې ډېری وخت یې لامل سړي بلل کېږي او د ملګروملتونو د تعریف له مخې، هره هغه کړنه چې د جنسیټ پر بنسټ له جسمي، جنسي او رواني اړخه، د ښځې امنیت او سلامت وګواښي، تاوتریخوالی دی؛ خو څنګه چې ښکاري د ښځو پر وړاندې تاوتریخوالی، یوازې د سړیو لهخوا نهدی او بېلابېل اړخونه لري چې د ښځو لهخوا د ښځو پر وړاندې تاوتریخوالی هم یو له دغو ډولونو دی.
افغانستان کې د ښځو پر وړاندې د «تاوتریخوالي» ښکارنده «پدیده» اوږده مخینه او بېلابېل فرهنګي او ټولنیز عوامل لري.
د هېواد په ۲۷ ولایتونو کې د سلاموطندار د یوې سروې پایلې ښيي چې ۷۷سلنه ښځې د تاوتریخوالي له بېلابېلو ډولونو سره مخ شوي دي. په دغه سروې کې ۳۲۶ ښځو ګډون کړی چې پر بنسټ یې، له هرو څلورو ښځو، درې یې له تاوتریخوالي سره مخ دي.
د سلاموطندار د موندنو پر بنسټ هېواد کې د مخکیني حکومت پر مهال د ښځو لپاره د رامنځته شویو ۲۷ امن کورونو له ډلې یې اوس یوازې یو فعال دی او پاتې نور یې تړل شوي دي.
سلاموطندار دغه موندنې د مخکیني حکومت پر مهال د امن کورونو یا د ښځو ملاتړو مرکزونو د مخکینیو مسولانو سره د مرکو له لارې ترلاسه کړي دي.
په کندوز او بادغېس کې محلي سرچینو او مسوولانو سلاموطندار ته ویلي چې په دغو ولایتونو کې دوو ښځو ځانونه را ځړولي او ژوند ته یې د پای ټکی ايښی دی.
په کندوز کې محلي سرچینې وايي چې یوې ځوانې ښځې د پنجشنبې په شپه د کندوز ښار د درېیمې امنیتي حوزې اړوند په حمیدبای سیمه کې ځان را ځړولی او وژلی دی.
نن د کب میاشتې ۲۷مه په افغانستان کې د خبریال ملي ورځې سره برابره ده. یوشمېر هغه خبریالان چې هېواد کې د ا.ا له واکمنېدو وروسته یې دندې له لاسه ورکړي، شکایت کوي چې له سختو اروايي او اقتصادي ستونزو سره لاس او ګرېوان دي.
د افغانستان د ازادو رسنیو د ملاتړ ټولنه یا نی وايي، هېواد کې یې د ا.ا د واکمنېدو راهیسې د خبریالانو پر وړاندې د تاوتریخوالي ۲۸۶ پېښې ثبت کړي چې ۳۰ هغه یې په وروستۍ نږدې یوه میاشت کې ثبت شوې دي. د خبریالانو پر وړاندې د تاوتریخوالي ډېرې پېښې د هغوی د وهلو ډبولو، سپکاوي او په خپل سره د نیولو او بندي کولو دي.
نن د کب اووهویشتمه، د شنبې ورځ د خبریال ملي ورځ ده. د افغانستان د ازادو رسنیو د ملاتړ ټولنې یا نی د دې ورځې په مناسبت یوه خبرپاڼه کې لیکلي چې ورځ تر بلې د خبریالانو پر وړاندې تاوتریخوالی ډېرېږي. نی ویلي، سږ کال د خبریال ملي ورځ داسې مهال را ورسېده چې افغان خبریالانو له سختو ستونزو او ننګونو سره لاس او ګرېوان دي.
په رسنیو کې د خپرو شویو راپورونو پر بنسټ، د وروستۍ یوې میاشتې پر مهال په ټول هېواد کې ۳۱ جنايي پېښې شوي چې اته یې د تېرې میاشتې په لومړۍ نیمايي او ۲۳ یې په دویمه نیمايي کې ثبت شوي دي.
ورورستۍ ۲۳ پېښې د سلواغې له ۲۴مې د کب تر اوومې رامنځته شوي چې دوه برابره لوړوالی ښيي.
پرون جمعه د نومبر ۲۵مه «د ښځو پر وړاندې د تاوتریخوالي د لهمنځه وړلو نړیواله ورځ» وه. له دې ورځې سره هممهاله، یوشمېر نړیوالو بنسټونو افغانستان کې له بشري حقونو څخه د سرغړونې په تړاو سختې نیوکې کړې دي. د نړیوالو بنسټونو نیوکو ته د اسلامي امارت حکومت هم توند غبرګون ښودلی دی.
افغانان له څه باندې څلورو لسیزو راهیسې له جګړو او تاوتریخوالي سره لاس او ګرېوان دي. که دغه وضعیت له یوې خوا خلکو ته بېساري سیاسي او اقتصادي زیانونه اړولي، بلهخوا یې له روحي او اروايي اړخه هم سخت ځپلي دي. د روغتیا وزارت د پلان او پالیسي مرستیال محمدحسن غیاثي وايي چې د هرو دوو افغانانو له ډلې یو یې له سختو اروايي ستونزو کړېږي.
د سلاموطندار په اړه
نشراتي سیاست او مسلکي اصول
د خصوصي حریم سیاست
له موږ سره اړیکه
کارموندنه
د معلوماتو او سندونو لېږل
له موږ سره د همکارۍ شرایط
شکایت
راډیويي خپرونې
فلم او تصویر
آر اس اس
په خبرپاڼه کې ګډون
