د بشري حقونو څار سازمان په ۲۰۲۱ میلادي کال کې په افغانستان کې د بشري حقونو د وضعیت په اړه خپل کلنۍ راپور کې ویلي چې په تېر اګست میاشت کې د اسلامي امارت له راتګ وروسته په افغانستان کې اوږد مهاله جګړه د بشري ناورین او بشري حقونو بحران ته لاره هواره کړه.
د کډوالو نړیوال سازمان (IOM) په دې وروستیو کې په افغانستان کې د کورنیو بېځایه شویو کډوالو د وضعیت په اړه اندیښنه څرګنده کړې ده.
د هرات په ښار کې د تېر په پرتله د سړک غاړې او کارګرو ماشومانو شمېر ډېر شوی او له خلپې راتلونکې ناخبره په دغه ښار کې پر درنو کارونو او ځينې یې له پلو کسانو پر سوال کولو بوخت دي.
د عامې ورغتیا وزارت مسوولان وایي، د کوېډ۱۹ویروس د نوي بڼې یا اومېکرون د تشخیص لپاره امکانات نه لري.
د هند د بهرنیو چارو وزیر جېشنکر ویلي، د مرکزي اسیا هېوادونه له خنډ پرته په افغانستان کې د ټولګډونه حکومت جوړېدو، له ترهګرۍ سره د مبارزې او د بشردوستانه مرستو د تضمین په اړه ګډې اندېښنې لري. نوموړي د افغانستان له وضعیت د اندېښنې په څرګندولو سره ویلي، د دغه هېواد له اوسېدونکو سره د مرستې لپاره باید ګډې حل لارې ولټول شي.
په هېواد کې د سیاسي تحولاتو وروسته وزګارتیا، ورځ تر بلې د لوږې زیاتوالی او په دې ورځو کې د خوراکي توکو د بیو لوړېدل، ښاریان اندېښمن کړي دي.
د برښنا شرکت ویاند حکمتالله میوندي په یو ویډیویي پیغام کې هغه اوازې رد کړې چې ګواکې دغه شرکت د برښنا بیه لوړوي. نوموړي په دغه ویډیويي پیغام کې ویلي چې په دې برخه کې کوم بدلون نه دی راغلی او د تعرفې د لوړوالي په اړه تراوسه هېڅ ډول پرېکړه نه ده شوې.
د برښنا شرکت ویاند حکمت الله میوندي سلاموطندار سره په یوې مرکه کې ویلي چې د برښنا د بیې لوړولو پر طرحې کار روان دی او په څو ورځو کې به عملي شي.
د اسلامي امارت د کورنیو چارو وزارت وايي چې ډېر ژر به د افغانستان په پولو کې ځانګړي پوله ساتي ځواکونه ځای پر ځای کړي. د باختر دولتي اژانس د رپوټ پر بنسټ، دغه څرګندونې د کورنیو چارو وزارت د پوله ساتو ځواکونو عمومي رییس شیرمحمد شریف د کندهار ولایت سپین بولدک ولسوالي ته پرون د خپل سفر پر مهال کړې دي.
د خصوصي پوهنتونونو اتحادیې د رسنیو برخې مسوول محمدکریم ناصري د خصوصي پوهنتونونو د وضعیت په اړه اندېښنه ښيي او وايي، د طالبانو له واکمنېدو وروسته په دغو پوهنتونونو کې د نوملیکنې کچه ۶۰ سلنه را ټیټه شوې ده. د هغه په وینا، که څه هم خصوصي پوهنتونونو د زدهکړو فیس راک کم کړی، خو بیا هم څوک نوملیکنه نه کوي.
د روسیې د ملي امنیت شورا مرستیال الکسانډر ګوربینکین روسي رسنیو ته ویلي چې د افغانستان له خاورې د منځنۍ اسیا هېوادونو او روسیې ته د ترهګرو د ورتګ او نشهیې توکو د وروړلو په اړه اندېښنه لري.
نوموړي ویلي، اوس د افغانستان وضعیت نه شي اټکل کېدای چې په کومه روان دی او په خبره یې، دوی دغه وضعیت اندېښمن کړي دي.
د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو ځانګړې استازې وايي، د دغه سازمان د امنیت شورا په ناسته کې یې ویلي چې په اوسنیو سختو شرایطو کې باید افغانان یوازې پرې نه ږدي.
هغه وايي، په افغانستان کې د ژمي موسم را روان دی او خلک یې نه یوازې له یخنۍ، بلکې د خوراکي توکو له کمښت سره هم مخامخ دي. لاینز زیاتوي، د افغانستان اقتصادي وضعیت په سقوط کېدو دی او نړیوال باید له افغانانو سره د پام وړ مرستې وکړي.
د کابل ښار یوشمېر اوسېدونکي د افغانیو پر وړاندې د ډالرو ورځ تر بلې ارزښت لوړېدو په اړه اندېښنه ښيي او وايي، د ډالرو بیې لوړېدو اقتصادي فعالیتونه درولي دي.
د دوی په وینا، د ډالرو ارزښت له لوړېدو سره هممهاله د لومړنیو توکو بیې هم لوړې شوې دي. دوی وايي، د ډالرو ارزښت داسې مهال تر ۹۵ افغانیو رسېدلی چې خلک هېڅ عایداتي سرچینه نه لري.
د خبریالانو پر وړاندې د تاوتریخوالي او ګواښونو په دوام، پرون یو خبریال حمید سیغاني د کابل ښار په دشت برچي کې د شوې چاودنې له کبله ووژل شو.
یوشمېر خبریالان اندېښنه ښيي چې نه یوازې د افغان خبریالانو پر وړاندې ګواښونه او تاوتریخوالی ډېر شوی، بلکې د کار او ژوند خوندیتوب هم نه لري.
د افغانستان د خبریالانو د خوندیتوب کمېټې نن په یوې خپره کړې خبرپاڼه کې د وروستیو اوونیو پر مهال د خبریالانو پر وړاندې د تاوتریخوالي له زیاتېدو اندېښنه څرګنده کړې ده. د دغې کمېټې په خبرپاڼه کې راغلي چې په وروستۍ یوه اوونۍ کې د خبریالانو پر وړاندې د تاوتریخوالي څو پېښې ثبت شوې دي.
د جمهوري نظامي په بدلېدو سره خلکو او او ټلوېزیون پلورونکو اندېښنه لرله چې وسلهوال طالبان به د پخوا په څېر پر ټلوېزیونونو محدوديت ولګوي، خو اوس یې په بازارونو کې پېر او پلور په ازاده توګه کېږي.
په پکتیا کې د ټلوېزیونونو د خرڅلاو بازار تر بل هر وخته ګرم شوی او کورنۍ، په ځانګړي ډول ځوانان ليدل کېږي چې نوي ټلوېزیونونه پېري او زاړه هغه بېرته جوړوي.
