د ملګرو ملتونو سازمان ویاند سټیفان دوجاریک وایي چې دغه سازمان په افغانستان کې د اړتیاوو ډېرېدو ته د رسېدو په موخه به ډېر ژر د بشرپالنې یوه ناسته جوړه کړي. د نوموړي په وینا، تمه ده دغه ناسته د روانې سپټمبر میاشتې په ۱۳مه جوړه شي او د ملګرو ملتونو مشر راتلونکې اوونۍ سویس ته ځي، څو دغه ناسته د وزیرانو په کچه جوړه کړي.
د طالبانو له لوري د کابل تر نیولو نږدې درې اوونۍ کېږي چې ورسره ډېری هېوادوالو خپلې دندې او کاروبار له لاسه ورکړی او هېواد کې د وزګارتیا له امله ګنشمېر کسان له ستونزو سره مخ شوی دی. د دولتي ادارو کارکوونکي د ادارو له تړل کېدو څخه اندېښنه ښيي او وایي چې اوس بېبرخلیکه دي او راتلونکې ته هم هیله نه لري.
هرات کې لسګونو ښځو نن د «یا مرګ یا ژوند» په شعار سره د دغه ولایت د مقام مخې ته لاریون وکړ. دوی وايي، ښځې د ټولنې نیمه برخه جوړوي او په ښوونځیو، پوهنتونونو او روغتیايي مرکزونو کې یې موجودیت بسنه نه کوي، بلکې د ټولنې په ټولو برخو کې باید ګډون ولري. یوه لاریونواله زرمینه وايي چې «په ټولنه کې د ښځو د حضور مخنیوی، ناورین زېږوي.»
وروسته له هغې چې محمداشرف غني له هېواده ووت او طالبانو پر افغانستان ولکه خپله کړه، په ټول هېواد کې د دولتي ادارو فعالیتونه په ټپه ودرېدل چې له امله یې د مخکیني حکومت کارکوونکي له ګڼو اقتصادي ستونزو سره مخ شوي دي.
د ملګروملتونو امنیت شورا پرون د یوه پرېکړهلیک په تصویبولو سره چې له روسیې او چین پرته پاتې نورو ۱۳هېوادونو ورته مثبته رایه ورکړې، له طالبانو غوښتنه کړې چې افغانستان کې د مېرمنو، لږکیو او د ماشومانو حقونو ته درناوی وکړي.
د افغان سولې لپاره د امریکا ځانګړي استازي زلمي خلیلزاد په خپل ټویټرپاڼه کې لیکلي چې افغانستان کې د امریکا جګړه پای ته رسېدلې او افغانانو ته دا فرصت په لاس ورغلی چې د هېواد راتلونکې په خپلو لاسونو جوړه کړي. خلیلزاد زیاته کړې چې افغانان به اوس د خپلې بشپړې خپلواکۍ ته د رسېدو لپاره لار وټاکي او کولای شي، جګړې ته د پای ټکی کېږدي.
وروسته له هغې چې طالبانو پر کابل ولکه خپله کړه د نورو ادارو ترڅنګ بانکونو هم خپل فعالیتونه ودرول چې خلک یې له ګڼو ستونزو سره مخه کړل. د ښاریانو له شکایتونو وروسته کابل کې بانکونو خپل فعالیتونه بېرته له سره پیل کړي، خو د بانکونو پېرېدونکي له بانکونو څخه د خپلو پیسو د اخیستلو له بهیر څخه ناخوښ دي.
عبدالباقي حقاني چې پرون د طالبانو له لوري لوړو زدهکړو وزارت ته د سرپرست په توګه وټاکل شو، نن یې کابل کې یوې غونډې ته په وینا کې وویل چې نجونې او هلکان دې په بېلو ټولګیو کې زدهکړې وکړي. حقاني وايي چې زدهکړیالانو لپاره د ارامه تحصیلي چاپیریال رامنځ ته کول یې د کارونو په لومړیتوبونو کې دي.
د ملګرو ملتونو د بشري حقونو شورا نن داسې مهال په افغانستان کې د بشري حقونو د وضعیت په اړه بېړنۍ غونډه وکړه چې په هېواد کې مرستندویه بنسټونو د بشري حقونو وضعیت ناسم بللی دی.
په ملګرو ملتونو کې د افغانستان دایمي استازي غلاممحمد اسحاقزي په دې غونډه کې د طالبانو د اقداماتو په اړه ویلي چې نړۍ دا ډله څاري او باید هغه څه ونه کړي چې بشري حقونه نقضوي.
ځینو مخکښو رسنیو، لکه انټرنیوز، یونیسکو او د خبریالانو د خوندیتوب کمېټې د افغان خبریالانو د خوندیتوب غوښتنه کړې ده.
د یونیسکو عمومي رییس ادري ازولای ویلي چې په افغانستان کې د خبریالانو او بیان ازادۍ د خوندیتوب په برخه کې باید د نړیوالو او بشري حقونو د اصولو له مخې ډاډ ورکړل شي.
د عدلیې وزیر فضلاحمد معنوي نن په کابل کې یوې خبري غونډې ته وویل، که څه هم د هېواد په بېلابېلو برخو کې انساني قاچاق کېږي، خو د انساني قاچاق ترڅنګ، د بچهبازۍ پر وړاندې د مبارزې لپاره هم پیاوړې سیاسي اراده شته.
هغه وايي، که په هېواد کې انساني قاچاق کم نه شي، ښايي له افغانستان سره د امریکا او نړیوالې ټولنې مرستې کمې او هېواد مو له بندیزونو سره مخامخ شي.
سره له دې چې تر دې مخکې هم په هغو سیمو کې چې د طالبانو تر ولکې لاندې دي، د دې ډلې له لوري د ماشومانو د جلب و جذب په اړه راپورونه خپاره شوي، خو اوس د یادو سیمو یوشمېر اوسېدونکي له سلاموطندار سره په خبرو کې دا موضوع تاییدوي او وايي، هغه ډېری وسلهوال چې له افغان ځواکونو سره په جګړه کې وژل کېږي، په زوره د طالبانو لیکو ته جذب شوي دي.
نږدې یوه اوونۍ کېږي چې د تخار مرکز تالقان ښار اوسېدونکي په دغه ښار کې د وسلهوالو طالبانو او افغان امنیتي ځواکونو ترمنځ د سختې جګړې شاهدان دي.
د پاکستان «ډان» ورځپاڼې لیکلي چې د پاکستان لومړي وزیر عمران خان د دغه هېواد د کورنیو چارو وزارت ته ۴۸ ساعته وخت ورکړی، څو په اسلاماباد کې د افغان سفیر د لور تښتوونکي ونیسي. ناپېژنده کسانو د تېرې جمعې په ورځ په پاکستان کې د افغان سفیر نجیبالله عليخېل لور سلسله عليخېل په اسلاماباد کې له یوه سوداګریز مرکز څخه وتښتوله او له شکنجې وروسته یې بېرته راخوشې کړه.
په افغانستان د ملګرو ملتونو استازولي یا یوناما نن په یوه خبرپاڼه کې لیکلي چې د دغه هېواد په بېلابېلو برخو کې د دوامدارې جګړې له کبله د بشري حقونو د نقض په اړه خپاره شوي راپورونه د اندېښنې وړ دي.
د فاریاب په ټولو ولسوالیو کې د طالبانو حضور لامل شوی چې دغه ډله پر خلکو، په تېره ښځو تازه بندیزونه ولګوي.
د فاریاب د ولایتي شورا غړی آقمحمد نوري سلاموطندار ته ویلي، د طالبانو په تازه حکم کې ویل شوي چې ښځې نه شي کولای له شرعي محرم پرته له کور څخه بهر شي او د ودونو په هغو مراسمو کې باید ګډون ونه کړي چې موسیقي پهکې غږېږي.
د سلاموطندار په اړه
نشراتي سیاست او مسلکي اصول
د خصوصي حریم سیاست
له موږ سره اړیکه
کارموندنه
د معلوماتو او سندونو لېږل
له موږ سره د همکارۍ شرایط
شکایت
راډیويي خپرونې
فلم او تصویر
آر اس اس
په خبرپاڼه کې ګډون
