افغانستان په وروستیو پنځو لسیزو کې ګڼ او ژور سیاسي تحولات لیدلي چې له سلطنتي نظام نیولې تر جمهوريپلوه، کمونستي، مجاهدین، جمهوریت او اوس هم اسلامي امارت، خو دې برخه کې تر ټولو ډېر زیان د افغانستان ځوان نسل ته رسېدلی.
د سرپرست حکومت د څلورم کال له پایته رسېدو سره هممهاله، سلاموطندار د افغانستان د تېرو ۵۰ کلونو د بدلونونو په بهیر کې د ځوانانو د ونډې په اړه یوه څېړنه کړې.
سلاموطندار د ځوانانو ترمنځ له لوړو زدهکړو د پاتېکېدو کچې او لاملونو ترڅنګ، ټولنه کې د لوړو زدهکړو اغېزمنتیا، ټولنه کې د لوړو زدهکړو پرېښودو پایلو او د لوستو ځوانانو د خوښۍ کچې اروزنې لپاره کابل کې سروې کړې چې دې سروې کې ۳۲۰ ځوانانو ګډون کړی دی. په دې سروې کې له ۳۲۰ کسانو، ۶۳ کسان چې ۱۹.۷سلنه کېږي، ښځې دي.
که څه هم د لوړو زدهکړو وزارت څو ورځې وړاندې له ځینو رسنیو سره په مرکو کې یو ځل تایید کړه چې د کانکور ازموینه کې یې ځینې بدلونونه راوستي، خو وروسته یې بېرته خپله خبره واخیسته. زما د معلوماتو پر بنسټ او ولایتونو کې د کانکور ازموینې اخیستو او شته سندونو ته په کتو، د دې پوښتنې ځواب دا دی چې د لوړو زدهکړو وزارت رښتیا هم په دې پروسه کې بدلون راوستی دی.
له څو اوونیو جنجالونو وروسته بالاخره نن د اسلامي امارت مسوولانو د «علماو سترې غونډې» دقیقه نېټه اعلان کړه. د رییسالوزرا دویممرستیال عبدالسلام حنفي نن د لویې جرګې په خېمه کې د یوې غونډې په ترڅ کې وویل چې سبا (پنجشنبه) د «علماو ستره غونډه» جوړېږي.
د جون ۱۵ پر افغانستان د اسلامي امارت د بیا ځلې واکمنېدو نېټې سره برابره ده. یوشمېر سیاسي شنونکي د ا.ا بهرنی سیاست ناکام بولي او وایي، ا.ا د خپل بهرني سیاست د بریالیتوب لپاره باید د نړیوالو غوښتنو ته غاړه کېږدي. د دوی په وینا، اوسني حکومت له نړۍ سره د افغانستان په اړیکو کې د پام وړ بریا نه ده ترلاسه کړې.
د رویسې جمهوررییس ولادیمیر پوتین پرون له خپل ترکمنستاني سیال سردار بردي محمداُف سره په کتنه کې ویلي چې مسکو او شریکان یې لکه چین، هند، امریکا، ایران او پاکستان د افغانستان د زیربناوو بیارغونې ته چمتو دي.
د مخکیني حکومت د ملي مصالحې عالي شورا مشر عبدالله عبدالله هند ته له ۴۳ ورځني سفر وروسته نن سهار بېرته هېواد ته راستون شو. ښاغلی عبدالله داسې مهال هېواد ته راستنېږي چې په دې وروستیو کې له افغان شخصیتونو سره د تماس کمېسیون په هڅو د مخکیني حکومت یوشمېر سیاسي څېرې او چارواکي بېرته هېواد ته راستون شوي دي.
د پخواني حکومت یوشمېر پوځیان سلاموطندار ته وایي چې په افغانستان کې د وروستیو بدلونونو وروسته بېبرخلیک پاتې دي. هغوی شکایت کوي چې د اسلامي امارت په راتګ سره دوی له بد اقتصادي وضعیت سر مخ شوي دي.
له شپږم ټولګي پورته د نجونو د ښوونځیو تړل پاتېدو په دوام، د ښوونې او روزنې برخې یوشمېر کارپوهان وايي چې د دغه وضعیت دوام به ناوړه منفي يایلې ولري.
د قزاقستان رسنیو په دې وروستیو کې راپور ورکړی چې د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو د سرمنشي ځانګړې استازې ډیبرا لاینز او ورسره مل پلاوی یې د دغه هېواد له جمهوررییس قاسم جومر توقایف سره کتلې. د دې لېدنې اصلي موخه د افغانستان وضعیت ارزول، له ترهګرۍ سره مبارزه او په افغانستان کې د اروپايي ټولنې او د منځنۍ اسیا د هېوادونو د ځانګړو استازو ترمنځ د دوه ورځې مخکې د غونډې پر پایلو بحث بلل شوې ده.
د امریکا د بهرنیو چارو وزیر انتوني بلینکن له خپل پاکستاني سیال بوتو زرداري سره ټیلیفوني خبرې کړي دي. دواړو خواوو له افغانستان سره پر خپلو ژمنو او په دغه هېواد کې د ترهګرۍ سره پر مبارزې خبرې کړې دي.
د امريکا ولسمشر جوبايډن د جمعې په ورځ د چين ولسمشر شي جينپينګ ته خبرداری ورکړ چې که بيجينګ په مادي توګه پر اوکراين د روسيې د يرغل ملاتړ وکړي، له بندیزونو سره به یې مخ شي. دا په داسې حال کې ده چې دواړو لورو د ډیپلوماسۍ له لارې د دغه ناورین پر حل ټینګار کړی دی.
د روسیې او اوکراین تاریخي تړاو
که څه هم شوروي اتحاد په ۱۹۹۱ کې ونړېد، خو د روس او اوکراین تر منځ چې کومې کلتوري، ژبني او اهلي اړیکې وې، د اتحاد نړېدل د هغو د شلېدلو په مانا نه و، بلکې اوس هم په ډېرو مشترکاتو له یو بل سره تړلي دي. د بېلګې په توګه؛ د روسیې له پولې سره د اوکراین اکثره وګړي روسي ژبه وایي او له روسیې سره پراخو اړیکو ته لېوالتیا ښیي.
د ملګروملتونو سرمنشي له خپلو اساسي حقونو څخه د افغان ښځو او نجونو محرومه پاتې کېدو څخه اندېښنه ښيي او وايي، اسلامي امارت دې نړیواله ټولنه کې د غړیتوب لپاره دغه حقوق په رسمیت وپېژني. انتونیو ګوترېش پر ټویټر لیکلي، افغانستان کې ښځې او نجونې د ښوونې او روزنې، دندې او برابر عدالت لپاره یو ځل بیا خپلو حقونو څخه محرومیږي.
د امریکا د پوځ لوی درستیز جنرال مارک میلي ویلي، د افغانستان شاوخوا ۳۰۰ زره پوځ چې ښه روزل شوی او اوس د جګړې مشري کوي، د دغه هېواد د راتلونکې په ټاکلو کې مهم رول لري.
هغه وايي، کېدای شي افغان پوځ او حکومت دواړه همداسې پر خپل ځای پاتې شي، خو داسې اندېښنې هم شته چې دغه هېواد له بدو پایلې سره مخامخ شي.
د هېواد لومړۍ مېرمن رولا غني ازادي راډیو سره مرکه کې د ولسي جرګې د کړنو له څرنګوالي نیوکه کړې او ویلي يې دی، دغه جرګه د وکیلانو ترمنځ د پېر او پلور په ډګر بدله شوې ده.
رولا غني ویلي، ان که ولسي جرګه رضایت هم ونهلري، د پوهنې وزارت سرپرسته رنګینه حمیدي او د ښځو چارو وزارت سرپرسته حسینه ساپۍ چې نه دي توانېدلي له ولسي جرګې د باور رایه ترلاسه کړي، خپلو دندو ته دوام ورکوي.
