سلاموطندار له ۲۸ افغان نجونو او ښځو سره مرکې کړي او ډېری هغو ویلي چې د امر بالمعروف او نهې عنالمنکر د قانون توشېح کېدو اندېښمنې کړې دي. په دې ډله کې، یوشمېر هغه نجونې او ښځې چې کار کوي وايي، د دغه قانون عملي کېدل به دوی او د دوی د کورنۍ غړي له اقتصادي ستونزو سره مخامخ کړي.
په څوارلسو ولایتونو کې له ۴۰ ښځینه کروندګرو او مالدارانو سره د سلاموطندار د مرکو پایلې ښيي چې د کرنې، اوبو لګولو او مالدارۍ وزارت او د کرنې برخې اړوندو بنسټونو د دغو ښځو له ډلې د یوې هم لاتړ نهدی کړی. دا ښځې په دودیز ډول د کورنۍ له نارینهوو سره پر کرنې او مالدارۍ بوختې دي، خو د کرنې پرمختللو امکاناتو ته لاسرسی نهلري. دوی وايي، د ښو حاصلاتو لپاره په کروندو ګې ډېر زحمت وباسي، خو د پام وړ ګټه نه کوي.
له ۴۲ افغان ښځو سره د سلاموطندار د مرکو موندنې ښيي چې هغوی له ټکنالوجي او د هغې له اړوندو وسیلو سره سمې بلدې نهدي. د دغو ښځو له ډلې ۱۵ هغه یې په کابل او ۲۷ نورې یې په ولایتونو کې اوسېږي. نهه ښځې وايي چې د ټکنالوجي پر کارولو هېڅ نه پوهېږي. دغه ښځې وايي چې ناچاري، بېسوادي، نه پوهاوی، په کم عمر کې ودېدل او کورنۍ جګړې لامل شوي چې دوی له ټکنالوجي نه لرې پاتې شي.
یوشمېر ډاکټران وايي، ښځې له نارینهوو ډېرې پر شکر ناروغي اخته کېږي. په کابل کې له ۲۳ ښځو سره د سلاموطندار د مرکو موندنې ښيي چې پر شکر ناروغي د ښځو اخته کېدل بېلابېل لاملونه لري. د ۲۳ ښځو له ډلې ۲۰ هغو ویلي چې پر دې ناروغي په ارثي ډول اخته شوې دي. بنفشه او نجیبه چې دواړه پر شکر ناروغي اخته دي وايي، دا ناروغي له مشرانو ورته پاتې ده.
د افغانستان په اړه د دوحې درېیمه غونډه نن یکشنبه په سیمهییز وخت د ماښام په ۶:۴۵ د ملګرو ملتونو په کوربهتوب پیلېږي.
په دې غونډه کې چې مشري یې د ملګرو ملتونو د سرمنشي مرستیاله روزمیري ډيکارلو کوي، د ا.ا پلاوی او د ملګرو ملتونو د استازیو تر څنګ، د څهناڅه ۲۰ هېوادونو او نړیوالو سازمانونو استازي ګډون کوي.
له ۲۱ ښځو سره د سلاموطندار د مرکو موندنې ښيي چې د افغان ښځو پر سپورټ لګيدلي محدودیتونه او د هغو لپاره د پارکونو او کلپونو تړل کېدو دغه ښځې پر اروايي ناروغیو اخته کړې دي. د ۲۱ ښځو له ډلې ۱۷ هغو ویلي چې پر اروايي او څلورو نورو بیا ویلي چې پر جسمي، لکه شکر، د ملا ډېسک او پښو درد باندې اخته شوې دي.
یوشمېر افغان ښځې د اختر په را نږدې کېدو سره د نارینهوو له همکاري پرته د کور کارونه کوي؛ جامې مینځي، کور پاکوي، وچه او تازه مېوه برابروي او د مېلمنو لپاره د دسترخوان په اوارولو سره د اختر هرکلی کوي. سلاموطندار په دغه راپور کې د بېلابېلو ولایتونو له ۲۶ ښځو سره مرکې کړي او ۱۹ هغو ویلي چې نارینه یې د کور په کارونو کې ورسره همکاري نه کوي.
د کندهار ولایت د رسنیو دفتر په یوه خبرپاڼه کې لیکلي چې د ا.ا مشر هبتالله اخوندزاده نن (د غبرګولي ۲۸مه، د دوشنبې ورځ) د دغه ولایت په عیدګاه جومات کې د اختر لمانځه د امامت تر څنګ، خلکو ته وینا کړې ده. د خبرپاڼې له مخې، نوموړي د خپلې وینا پر مهال د ښځو پر حقونو د ټینګار تر څنګ، له خلکو غوښتي چې خپلو خویندو او میندو ته د هغوی شرعي حقونه ورکړي.
په کابل کې له ۲۴ معلولو ښځو سره د مرکو له لارې د سلاموطندار ترلاسه شوې موندنې ښيي چې دغو ښځو د حکومت له لوري د تنخوا ورکولو شرایط پوره کړي، خو اووهلس هغو یې هېڅ ډول مرسته نهده ترلاسه کړې. اووه نورې بیا څهناڅه مرستې اخلي، خو ژوند یې پرې نه چلېږي.
سلاموطندار په ۲۳ ولایتونو کې یوه سروې چې ۳۸۹ ښځو پهکې برخه اخیستې، کړې او له دې ډلې ۲۹۰ هغو یې ودونه کړي دي. د دې نظرپوښتنې پر بنسټ، ۶۳ سلنه هغو ښځو چې ودونه یې کړي، د خاوند او د خاوند د کورنۍ ناوړه چلن، د ژوند ناسمو شرایطو او په ژوند کې د نورو لاسوهنې له کبله له خپل ژوند خوشحاله نهدي.
سلاموطندار په هېواد کې د افغان ښځو د وژلو او د هغوی له لوري د ځانوژنې پېښو شمېرې را ټولې کړي چې له مخې یې، له وروستي بدلون وروسته د افغان ښځو پر وړاندې تاوتریخوالی زیات شوی دی. سلاموطندار دا ځل په وروستیو شپږو میاشتو کې د ښځو د وژلو او ځانوژنې ۷۴ پېښې ارزولې دي. دا شمېرې ښيي چې هره میاشت په منځنۍ کچه له ۱۲ زیاتې ښځې وژل شوي یا یې هم ځانوژنه کړې ده.
افغان ښځې تل په هېواد کې د شته دودونو او هم د مینې له کبله تر نارینهوو ډېر د اختر نمانځلو ته هوسېږي او د کور له پاکولو نیولې تر ځان او ماشومانو ته د نویو جامو تیارولو او د مېلمنو تر هرکلي پورې هر څه ته چمتووالی نیسي.
په کابل کې اووهلس ښځو له سلاموطندار سره مرکو کې ویلي چې په ځلونو پر ټولنیزو رسنیو د یوشمېر کسانو لهخوا ځورولې شوي او پر ټولنیزو رسنیو یې امنیت خوندي نهدی. د دغو ښځو له دلې اته هغو ویلي چې پر ټولنیزو رسنیو ځورول کېدو یې پر ژوند سخت منفي اغېز کړی او په ټولنه کې یې نوم ته زیان اړولی دی.
په شپږو ولایتونو کې له ۵۳۰ افغان ښځو او نجونو سره د مرکو پر بنسټ د سلاموطندار د سروې موندنې ښيي چې ۶۱،۱ سلنه ښځې او نجونې چې په دې سروې کې یې ګډون کړی، د ژوند په چارو کې د غوراوي حق نه لري او ۳۹،۹ سلنې یې بیا ویلي چې په ځینو برخو کې د غوراوي حق ورکړل شوی دی. د سروې ګډونوالو بېلابېل عمرونه لرل او ډېره برخه یې له ۲۰ تر ۲۵ کلونو پورې ښځې جوړوي او دا د سروې د ټولو ګډونوالو ۴۹،۲ سلنه کېږي.
افغانستان د اسیا په زړه کې هغه هېواد دی چې په څه باندې سلو کلونو کې د سیاسي او نظامي اړ و دوړ شاهد دی او دغه وضعیت یې د وګړو، په تېره د ښځو پر ژوند منفي اغېزې کړې دي.
افغان ښځو ته په ۲۰۰۱ کال کې یو ځل بیا د فعالیت لاره هواره شوه او په شاوخوا دوو لسیزو کې یې له هر اړخه د پام وړ پرمختګ وکړ، خو دا ګړندی بهیر یې د ۲۰۲۱ کال په اګېسټ میاشت کې یو ځل بیا ټکنی او ان په ټپه ودرېده.
د راپورونو پر بنسټ، د اروپايي ټولنې د بهرني سیاست مسوول جوزېپ بورېل د ملګرو ملتونو د امنیت شورا په غونډه کې د افغانستان له سرپرست حکومت سره د اړیکو پراخوالي لپاره د ملګرو ملتونو د هڅو ملاتړ کړی دی.
د سلاموطندار په اړه
نشراتي سیاست او مسلکي اصول
د خصوصي حریم سیاست
له موږ سره اړیکه
کارموندنه
د معلوماتو او سندونو لېږل
له موږ سره د همکارۍ شرایط
شکایت
راډیويي خپرونې
فلم او تصویر
آر اس اس
په خبرپاڼه کې ګډون
