اوشبو تاریخ دن بیرلیک ایجاد قیلیش و باش‌پناه ایزلاوچی‌لر قیین‌چیلیک‌لرینی درک قیلیش اوچون نشان‌لنه‌دی، لیکن دنیا کوپ‌قطار مملکت‌لریگه باش‌پناه ایزلاوچی‌لرنینگ وضعیت‌لری خواطرلنترووچی دیر. باش‌پناه ایزلاوچی‌لردن کوپ قطارینی سودان، سومالی، سوریه، افغانستان و باشقه کم‌بغل و ناتینچ مملکت‌لرنینگ یشاوچی‌لری تشکیل بیره‌دی.
بغلان یشاوچی‌لریدن بیرقطاری ۸ کیشی‌لیک بیرعایله نینگ کته فرزندی عزیزآغا نی بوتون آرزولری بیلن توپراققه قویه‌دیلر. عزیزآغا ۲۸ یاشر ایدی و بغلان بیلیم یورتی نینگ تعلیم و تربیه فاکته‌سیدن فارغ بولگن ایدی. او، بیلیم یورت دن فارغت سندی قولگه کیلتیرگنیدن سونگ، ایکی ییریم ییل اوشبو بیلیم یورت نینگ اداری بولیمی ده افتخاری شکلده ایشله‌گن.
حمید حمیدی پروان ولایتی نینگ ییگیت‌لریدن بیری دیر. او، میلادی ۲۰۱۷- ییل ده مکتب نی بیتتیرگندن کیین اروپا گه ییتیشماق اوچون، ناقانونی مهاجرلیککه یوز کیلتیردی؛ بیراق او مقصدی گه ایریشمه‌دی. او بیرینچی ده ایران و کیین ایسه ترکیه کیتگن.
امان‌الله بلخ یشاوچیسی دیر. او ایکی ییل آلدین اوروش و اویینی قولدن بیرگنی سبب، نامنظم مهاجرلیک آرقه‌لی بیرینچیدن ایران و اوندن سونگ ترکیه گه بارگن. امان‌الله کوپینچه قیینچیلیکلرنی تحمل قیلیش بیلن ترکیه‌ده ایش ایگه‌سی بولگن و ۶ آی ایش قیلگن، بیراق قانونی حجتی بولمه‌گنی سبب، ترکیه پولیسی تامانیدن قولگه آلینگن.
دولتی بیر مکتب ده انگلیسی تیل اوقیتووچیسی بولگن شمس‌الله احمدزی، ایکی آی آلدین قشاقلیک و اجتماعی عدالت‌سیزلیک باعث ناقانونی مهاجرلیککه یوزکیلتیرگن؛ بیراق او بو یولده قنچه‌لیک قیینچیلیک‌لرگه دوچ کیلیشی دن خبرسیز ایکن.
محمدنادر، غور مرکزی فیروزکوه شهری نینگ یشاوچیسی دیر. او، کم‌بغل‌لیک، ایش‌سیزلیک و ناتینچلیکلر سبب، چیت‌ایللیک مملکت‌لردن بیریده تینچ فضا ده تیریک چیلیک قیلیش مقصد ده ۳ ییل آلدین نامنظم مهاجرلیک آرقه‌لی افغانستان‌نی ترک قیلگن. محمدنادر، پاکستان و ایران یوللری آرقه‌لی اوزینی ترکیه‌ده ییتیشتیرگن.
کابل ولایت یشاوچیسی بولگن لطیف ۳۰ یاشر دیر. او، بیر قیز و اوغیل نینگ آته‌سی دیر و خیاط‌لیک بیلن شغللنگن. لطیف عایله‌سی نینگ بویوک فرزندی دیر و ۱۳ کیشی‌لیک عایله‌سی نینگ نفقه‌سینی تأمین‌لش اوچون حرکت قیله‌دی.
افغانستان یشاوچی‌لری ۲۰۱۴- میلادی ییلدن سونگ، ناتینچلیکلر و ایش‌سیزلیکلر سبب، مملکت نی ترک قیلیش‌گه باشلگن. مملکت کوپ قطار یاش‌لری و عایله‌لری اوروش و عدالت‌سیزلیک دن اوزاقده تیریک‌چیلیک قیلیش اوچون چیت‌ایللیک مملکت‌لرگه مهاجر بولگنلر.
قشاقلیک و ایش‌سیزلیک هر ییل کوپینچه ییگیت‌لرنی مملکت نی ترک قیلیش گه زورلنتیره‌دی و اولر یارقین بیر کیله‌جک امیدی بیلن باشقه مملکت‌لر تامان کیتیشه‌دی. بولردن بعضی‌لری ایسته‌کلریگه ایریشیش اوچون قانونی یوللرنی تعقیب قیله‌دی، بیراق باشقه بیر قطاری ایسه، مالی قیینچیلیک باعث مهاجرلیک اوچون ناقانونی یوللرنی تنله‌یدی.
محمداسلم تیمور فاریاب مرکزی میمنه شهریده دنیا گه کیلگن. او، عالی تعلیمات‌نی جوزجان بیلیم یوریتی نینگ مهندسلیک فاکولته‌سیگه یکونلنتیرگن. جناب تیمور میدیا ده علاقمند بولگنی سبب، افغانستان میدیالریگه فعالیت قیلگن و حاضر سویس ده کمره ایشلرینی تخصصی شکلده اورگنگن.
بو ییر نیمروز شهری نینگ سونگی حدودلریدن دیر و مهاجرلیکدن قیتگن کیشی‌لردن کوپینچه‌سی، بو ییرده یشه‌یدی. مهاجرلیکدن قیتگن مهاجرلرنینگ ناقانونی مهاجرلیک یوللری و روزگارلریدن اَچیق حکایه‌لری بار.
عبدالوهاب سلیمانی نینگ ایتیشیچه، ایران ده کرونا ویروسی ترقه‌لمسدن آلدین کونده ۱۶۰ مینگ دن باشلب ۱۷۰ مینگ تومان ایش قیله‌ریکن، لیکن کرونا ویروسی ترقه‌لگنی سبب، ایشخانه‌لر تعطیل بولیب و ایشلاوچی‌لرنینگ حقوق‌لری ۵۰ مینگ تومان‌گه کمه‌یگن.
احمدشاه پاسون، هلمند ولایتی نینگ یشاوچیسی دیر که ۱۵ ییل پاکستان ده حیات کیچیریب و کوپینچه قیینچیلیکلرنی باشدن اوتکزگن و اونینگ مهاجرلیک دن یمان و اَچیق خاطره‌لری بار.
کنر ولایتی نینگ یشاوچی‌لریدن بیری قیاس قاضی‌خیل، نیچه پیت آلدین یخشی بیر حیات گه ایریشیش اوچون، ناقانونی یوللر آرقه‌لی اروپا گه کیتیش گه قرار آلدی، بیراق تقدیری پولیس و قماقخانه گه یکونلنیشی دن خبرسیز ایدی.
ناتینچلیک، ایش‌سیزلیک، اقتصادی قیینچیلیک و تیریک‌چیلیک قیلیش اوچون فضا محدود بولگنی سبب، کوپ قطار یاش‌لر نامنظم مهاجرلیک آرقه‌لی اروپا تامان باریش اوچون یولگه چیقه‌دیلر. اولردن
افغانستان یشاوچی‌لریدن کوپ‌قطاری دواملی اوروش‌لر سبب، ایشانچ‌لی شکلده تیریک‌چیلیک قیلیش اوچون مملکت‌نی ترک قیلیب باشقه مملکت‌لرگه مهاجر بولگنلر. اوشبو مهاجرلر نامنظم یوللر آرقه‌لی مهاجرلیککه اقدام قیلگنلر و یولده کوپینچه قیین‌چیلیکلر بیلن روپه‌ره بولگنی چیککه‌سیده، مقصدلریگه ییتیشگنیدن سونگ، تیریک‌چیلیک دن نامید بولگنلر.
