کرونا ویروسی دن آلدین هم چیت‌ایللیک مملکت‌لرده بولگن افغانستانلیک مهاجرلر نینگ وضعیت‌لری یخشی ایمس ایدی، لیکن کرونا ویروسی اولرنینگ وضعیتی‌نی کوپراق یمان قیلگن.
ترکیه، ایران و اورپا ده تیریک‌چیلیک قیله‌دیگن بیرقطار افغانستانلیک مهاجرلر شغلی چیکلاو و ساغلیک امکانیت‌لر بولمه‌گنیدن تنقید قیله‌دیلر. مذکور مهاجرلرنینگ ایتیش‌لریچه، کرونا ویروسی دن آلدین ترکیه و فرانسه‌ده کم‌راق شغلی چیکلاو بیلن روپه‌ره بوله‌ریدیلر؛ بیراق کرونا ویروسی اولرنینگ ایش چرخه‌سینی کامل صورتده توخته‌تیب قوییگن.
افغانستانلیک مهاجرلردن بیری نقیب‌الله ندیم حاضرده ترکیه‌ده تیریک‌چیلیک قیله‌دی. اونینگ سلام‌وطندارگه ایتیشیچه، اوشبو مملکت ده افغانستانلیک مهاجرلرگه قرشی بولگن قیینچیلیکلر کون اوتیش بیلن کوپه‌یب بارماقده.
اونینگ ایتیشیچه: «کرونا ویروسی چیقگنیدن سونگ، ترکیه‌ده بولگن مهاجرلر برابریده‌گی قیینچیلیکلر ۱۰ برابر کوپه‌یگن. کییم‌لیک یوق‌لیگی و ایش اوچون بیر شهر دن باشقه بیر شهرگه باریش اوچون چیکلاو بولگنی مذکور قیینچیلیکلر جمله‌سیدن دیر. افغانستان ایلچی‌خانه‌سی تامانیدن مهاجرلرگه هیچ‌قنده‌ی یاردم صورت تاپمه‌یدی و مهاجرلرنینگ سرنوشتی بیللی ایمس. مهاجرلر اوچون کسلخانه‌گه باریش هم قیین دیر.»
عین‌حالده، اروپا مملکت‌لریده بولگن کمپ‌لرده حیات کیچیره‌دیگن افغانستانلیک مهاجرلر مذکور کمپ‌لر ده بولگن قیین‌چیلیکلردن خواطر بیلدیره‌دیلر.
شبیراحمد حبیبی فرانسه ده دوست‌لری بیلن مهاجرلر کمپی گه تیریک‌چیلیک قیله‌دیگن افغانستانلیک مهاجرلردن بیری دیر. اونینگ سلام‌وطندارگه ایتیشیچه: « فرانسه ده کمپ‌لر ده تیریک‌چیلیک قیله‌دیگن مهاجرلر اینقسه قبول بولمه‌گن و بیرینچی و ایکینچی سلبی جواب آلگن مهاجرلر اوچون شرایط یمان دیر. محکمه دن قبول‌لیک آلیش‌گه موفق بولمه‌گن صورتده، کمپ دن چیقاره‌دیلر و اولرگه بیریله‌دیگن پول توخته‌تیله‌دی. فرانسه هیچ‌بیر زمان مهاجرلرنی دیپورت قیلمه‌یدی، لیکن قبول حجتی قولگه کیریتیش‌گه موفق بولمه‌گن مهاجرلر اوچون چیکلاو تعیین قیله‌دی و اولر اوزلرینی دیپورت قیلیش‌گه یا-ده باشقه بیر مملکت‌گه باریش‌گه مجبور بوله‌دی‌لر.»
عین حالده، مهاجرلیک ایش بیلرمان‌لریدن قطاری نینگ ایتیش‌لریچه، میلادی ۲۰۲۰- ییل نی باشی ده مدیترانه دن اروپا تامان اوتیله‌دیگن یول ایران، سوریه، عراق و افغانستان مهاجرلری یوزیگه باغلنگنی دن کیین، مهاجرلر ترکیه گه سقله‌نیشی اوچون ترکیه و آلمان مملکت‌لری آره‌سیده بیر کیلیشوونامه امضالندی و اروپا بیرلیگی مذکور کیلیشوونامه برابریده پول وعده بیردی.
ترکیه ده مهاجرلر ایش بیلرمان‌لریدن بیری احمدالله بهاوی نینگ سلام‌وطندارگه ایتیشیچه، ترکیه ده کرونا ویروسی رواجلنگنیدن کیین بو مملکت یشاوچی‌لریدن کمیده ۳۰ فایزی بیکار بولدی. جناب بهاوی گه کوره، کمیده ۴ میلیون مهاجر افغانستان، سوریه،ایران و عراق دن ترکیه ده یشه‌یدی. اونینگ کوپه‌یتیریشیچه، کرونا ویروسی باعث مهاجرلرنینگ حیاتی قیین‌لشگن و ترکیه یشاوچی‌لری و مهاجرلرگه ایش زمینه‌سی کمه‌یگن.
اونینگ ایتیشیچه، «تولید و استحصال هم قویی کیلگن. ۲۰۲۱- ییل توریسم صنعتی هم ترکیه ده کوچسیز بولدی. بو دولت نینگ درآمدلریدن بیری ایدی و ۲۰۲۱- ییل ده مهاجرلرنینگ ساغلیگی اوچون بیرلشگن ملتلر تشکیلاتی نینگ صرفلنه‌دیگن یاردمی بودجه‌سی کمه‌یدی. ایش قیلیش نی ایسته‌گن بیرحالده، ترکیه نینگ قانونی اساسیده بیرینچی ده حق بو مملکت یشاوچی‌لریگه بیریله‌دی. ایش ایگه‌سی بیر تشقی ایشچی استخدام قیلیش اوچون دولت گه کوپ مالیه بیریشی کیره‌ک.»
عین حالده، تخار مهاجرلر ریاستی مسئوللری مذکور تنقیدلرنی تن آلیب ایتیش‌لریچه، ناتینچلیک دوام تاپگنی باعث سونگی ییل‌لرده بو ولایت یشاوچی‌لری قانونی و ناقانونی شکلده مملکت نی ترک قیلیشگن. تخار مهاجرلر باشلیغی یاسین لبیب نینگ ایتیشیچه، سونگی پیت‌لرده تشقی مملکت‌لرده مهاجرلر اوچون یره‌تیلگن چیکلاو، ناقانونی مهاجرلیک نینگ بیانگری دیر.
افغانستان مهاجرلری گروهی شکلده اروپالیک مملکت و ترکیه‌دن چیقاریلگن بیرحالده، ینگی‌لیکده خلق‌ارا مهاجرلیک تشکیلاتی یا-ده IOM ایران و پاکستان دن مینگ‌لرچه مهاجرنینگ قیتگنیدن خبر بیرگن. مهاجرلیک تشکیلاتی نینگ آماری اساسیده، یالغیز اوتگن هفته ۲۶ مینگ و ۸۰۱ حجت‌سیز مهاجر ایران دن افغانستان گه قیتگن کیم اوتگن هفته‌لرگه نسبتن ۲۶ فایز کوپه‌یش نی کورسته‌دی.
