حاضر ایران و پاکستان ده تیریکچیلیک قیلیب کیله‌یاتگن افغانستان‌لیک ۱۷ عیال خبرچی سلام‌وطندار بیلن اوتکزگن صحبت‌لریده ایتیشلریچه، اوشبو مملکت‌ده قیین احوال و نامعلوم کیله‌جک بیلن تیریکچیلیک قیلماقده‌لر. مذکور عیال خبرچیلر گه کوره، مملکت‌ده‌گی سونگی اوزگریشدن کیین آواره بولگنلر. اوشبو ۱۷ خبرچیدن ۱۳ ته‌سی پاکستان و باشقه تورت ته‌سی ایران ده تیریکچیلیک قیلماقده.
سلام‌وطندار نینگ قولگه کیلتیرگن معلوماتی اساسیده، اوشبو گزارش‌ده صحبت اوتکزیلگن عیال خبرچیلر آره‌سیدن ایکی ته‌سی «دویچه‌وله» و «افغانستان اینترنشنال» میدیالریده ایشله‌یدی. ایکی ته‌سی آزاد ایش و ۱۳ ته‌سی ایش‌سیز دیر؛ بیراق اولردن برچه‌سی مذکور ایکی مملکت‌ده اقتصادی قیین وضعیت‌دن شکایت قیله‌دیلر.
اوشبو خبرچیلردن بیرته‌سی مینه اکبری نینگ ایتیشیچه: «حاضر پاکستان ده‌مین، بیر ایکی ییل بوله‌دی که شو رقم قیین‌چیلیک‌لر بیلن روپه‌ره‌مین. بو ییرده افغانستان‌لیک اوچون کوپ قیین‌چیلیک بار، بیر نرسه ۱۰۰۰ کلدار بولسه، افغانستانلیکلر گه ۱۰۰۰۰ کلدار گه ساته‌دیلر.»
شونینگدیک مذکور خبرچیلردن باشقه بیری فرشته نینگ ایتیشیچه: «بو ییرده امکانیت یوق که فایده‌لنسه‌ی و یخشی حیات کیچیرسه‌ی. بو ییرده جوده‌یم قیمت‌چیلیک، کرایه کوپ قیمت، شو رقم خره‌جت و ییمک. مینی کبی افغانستانلیکلر کوپ قیین‌چیلیک بیلن حیات کیچیره‌دی.»
اوشبو گزارش‌ده صحبت اوتکزیلگن ۱۷ خبرچیدن، ۱۶ ته‌سی تقدیرسیزلیک و نابیللی کیله‌جک‌ده شکایت قیله‌دیلر. اولر خلق‌ارا نهاد‌لردن شکایت قیلیب و ایتیشلریچه، اولر گه همکارلیک و مملکت‌لردن بیریده یشش جای بیریلیشی خصوصیده سوز بیریلگن؛ بیراق اولر نینگ قاچقین‌لیک دوسیه‌لری جدی شکلده تیکشیریلمه‌گن.
بیزلرنینگ «ایکس» ترماغی ده هم تعقیب قیلینگ!
عیال خبرچیلردن بیری مرسل (مستعار آت) نینگ ایتیشیچه، «رایو کلید»، «صبح کابل کونده‌لیگی» و «طلوع‌نیوز» خصوصی تلویزیونی کبی تورلی‌خیل میدیالرده ایشله‌گنی بیلن؛ لیکن توزوم اوزگرگنی‌دن کیین مهاجر بولیب و سکیز آی‌دن بیری پاکستان ده حیات کیچیرماقده.
مرسل نینگ کوپه‌یتیریشیچه، حاضر ایسه پاکستان ده طلبه‌لیک یورت‌ده حیات کیچیرماقده و کوپینچه اقتصادی، روحی و تقدیرسیزلیک قیین‌چیلیک‌لری بیلن روپه‌ره دیر. اونینگ ایتیشیچه: «بو ییرده، ایش، حیات و هیچ نرسه یوق. افغانستانلیکلر بو ییرده ایش تاپه آلمه‌یدی و پاکستان ده حیات کیچیریش خصوصیده تضمین یوق؛ انه شوو سبب، قیین بیر وضعیت‌ده قرار تاپگن‌میز، کیله‌جگی‌میز نابیللی؛ چونکه معلوم ایمس که قیسی مملکت گه کیتسه‌ی.»
مذکور عیال خبرچیلر نینگ ایتیشلریچه، اوشبو خلق‌ارا نهاد‌لر عیال خبرچیلر گه قاچقین‌لیک دوسیه لری نینگ تیکشیریش و همکارلیک قیلیش خصوصیده سوز بیرگنلر؛ بیراق نیچه آی اوتگنی بیلن، قاچقین‌لیک دوسیه‌لری خصوصیده جدی توجه بولمه‌ی و بو بولیم‌ده نهاد‌لر آرقه‌لی ایشلر سیکین بیر شکلده صورت تاپه‌دی.
خبرچیلردن باشقه بیری صدیقه احمدی (مستعار آت)، نینگ ایتیشیچه: «دنیا جماعه‌سیدن، دوسیه‌لریمیز نینگ تیکشیریلیشی و تیزلیککه اقدام بولیشی نی ایسته‌یمیز.»
شونینگدیک خبرچیلردن باشقه بیری ناهید عسکری نینگ ایتیشیچه: «دنیا جماعه‌سیدن ایسته‌گیمیز شو که، خبرچیلر و مدنی فعال‌لر اینیقسه عیاللر نینگ قاچقین‌لیک دوسیه‌لری وقتی‌‌ده تیکشیریلیب و تیزلیککه نجات تاپه‌یلیک. گرچند دوسیه‌م ایشلری هیچ پیش کیتگنی یوق، بیراق ینه هم میدیالرینگیز یولی آرقه‌لی سیسم نی چیقریب و دنیا جماعه‌دن سیسی‌میز نینگ ایشیتیشی نی ایسته‌یمن. ایسته‌کلریمیز گه توجه قیلیب و اولویت بیرسینلر.»
افغانستان ده ۱۲ ییل «یک»، «آریانا»، «طلوع‌نیوز» خصوصی تلویزیون‌لری و رادیو بیان بیلن ایشله‌گن مرضیه حفیظی نینگ ایتیشیچه، سونگی اوزگریشلردن سیکیز آی اوتگنی‌دن کیین، مملکت نی ترک قیلیب و حاضر پاکستان ده حیات کیچیرماقده. اونینگ کوپه‌یتیریشیچه، حاضر تقدیر‌سیز بیر شکلده حیات کیچیریب و عایله‌سی بیلن قیین وضعیت‌ده قالگن، شونینگدیک کیله‌جگی نی هم نابیللی بیله‌دی.
مرضیه نینگ اورغولشیچه: «هر تامان‌دن افغانستانلیکلر خصوصیده باسیم وارد قیله‌دیلر؛ قیمت‌چیلیک کوپه‌یگن؛ دوسیه‌لریمیز تعقیب بولیش اورنیده توخته‌گن. قیغو بیلن اوشبو قیین‌چیلیک‌لر گه دوچ کیلگن‌میز.»
مذکور عیال خبرچیلردن ۱۰ ته‌سی نینگ ایتیشیچه، مذکور مملکت‌لرده ویزا تمدید بولیش خصوصیده هم قیین‌چیلیک‌لر بیلن روپه‌ره‌لر و نیچه مرته سعی و حرکت قیلیش بیلن، ویزالرینی تمدید قیله آلمه‌گنلر. اولر نینگ کوپه‌یتیریشلریچه، ایران و پاکستان دن افغانستانلیکلر نینگ جبردن چیقریلیشی گه شاهد‌لر و اور آره‌سیده خبرچیلردن قطاری هم شامل دیر.
بو توغریده پاکستان ده حیات کیچیره‌دیگن افغانستان‌لیک خبرچیلردن بیری مینا رحمانی نینگ ایتیشیچه: «کوپ قیین‌چیلیک‌لر بیلن روپه‌ره‌مین، ویزام نینگ وقتی تولگن، درخواست قیلگن ایدیم، قیته ویزا‌میز ریجکت بوله‌دی. باشقه قیین‌چیلیک بو که عیاللر گه اوی بیرمه‌یدیلر. افغانستانلیکلر نی چیقره‌دیلر.»
ایران ده‌گی افغانستان‌لیک خبرچیلردن باشقه بیری ذکیه علی‌زاده نینگ ایتیشیچه: «قانونی شکلده حیات کیچیره آلمه‌یمیز؛ چونکه ویزا‌میز سیاحتی. ویزا‌میز نینگ بیتیشی گه آز وقت قالگن؛ ویزه‌میز نینگ وقتی تولگنی‌ده، ویزا بیرمه‌یدیلر و نیمه قیله‌یلیک دیب خواطر‌ده‌میز.»
نی یا-ده افغانستان ایرکین میدیالردن حمایت قیلووچی نهاد مسئولی ظریف کریمی نینگ ایتیشیچه، افغانستان ده توزوم اوزگرگنی‌دن کیین، خبرچیلر اینیقسه عیال خبرچیلر، جدی شکلده زیان کوریب و عیال خبرچیلردن ۹۰دن آرتیغی ایشلری نی قولدن بیرگنلر.
اونینگ کوپه‌یتیریشیچه، اوتگن توزوم‌ده قریب ۴۰۰۰ عیال خبرچی تورلی میدیالرده ایش بیلن شغللنگن ایدی که اولر آره‌سیدن حاضر ایسه یالغیز ۱۰۰۰ عیال خبرچی میدیالرده ایش بیلن شغللنگن. اونگه کوره، ۲۰ ولایت‌ده هیچ عیال خبرچی نینگ فعالیتی یوق و قیین اقتصادی وضعیت بیلن روپه‌ره بولگنلر.
نی مسئولی نینگ نینگ اورغولشیچه: «قیین بیر وضعیت‌ده خبرچیلیک قیله‌دیلر. بونی یانیده بیر قطار قیین‌چیلیک میدیالر و حتا عایله‌لری تامانیدن یره‌تیلگنی سبب، خبرچیلیککه دوام بیرمه‌سلیکلری گه سبب بولگن. بو موضوع‌لر یانیده عیال خبرچیلر نینگ اقتصادی قیین‌چیلیک‌لری، جدی بیر قیین‌چیلیک دیر.»
باشقه بیر تامان‌دن، افغانستان ایرکن خبرچیلر انجمن رئیسی حجت‌الله مجددی نینگ ایتیشیچه، مملکت‌ده سونگی اوزگریشلردن کیین، عیال خبرچیلر نینگ ایش‌سیزلیگی اولردن قطاری نینگ مهاجرت قیلیشلری گه سبب بولگن. او، ایران و پاکستان ده‌گی عیال خبرچیلر وضعیتی نی یامان دیب و کوپه‌یتیریشیچه، اولر نامناسب بیر وضعیت‌ده حیات کیچیرماقده.
شونیندیک عیال حقوقی فعاللریدن قطاری، ایران و پاکستان ده‌گی عیال خبرچیلر وضعیتی نی یامان عنوان قیلیب و ایتیشلریچه، خبرچیلر تقدیرسیزلیکده قرار تاپگن. اولر نینگ کوپه‌یتیریشلریچه، دنیا جماعه‌سی و خلق‌ارا نهاد‌لر، عیال خبرچیلر و ایران و پاکستان ده‌گی عیال خبرچیلر نینگ وضعیتی خصوصیده جدی توجه قیلمه‌یدی.
عیال حقوقی فعالی محجوبه حبیبی نینگ ایتیشیچه: «جبری مهاجرت‌لر، انسان نینگ اوزی ایسته‌گن مهاحرت‌لر ایمس، برچه‌سی جبری بولگن دیر و اوشبو مهاجرت‌لرده قیغو بیلن، اوشبو عیال خبرچیلریمیز ایکینچی مملکت‌ده حیات کیچیره‌دیلر یا-ده انسان حقوقی فعال‌لریمیز هم ایکینچی مملکت‌ده کوپینچه قیین‌چیلیک بیلن حیات کیچیرماقده دیر. انسان حقوقی نهاد‌لری هیچ توجه قیلمه‌یدیلر، شونینگدیک دنیا جماعه‌سی هم هیچ توجه‌سی یوق.»
بیزلرنینگ فیسبوک صحیفه‌میزگه باش اورینگ!
شونینگدیک عیال حقوقی فعاللریدن باشقه بیری لینا نینگ ایتیشیچه: «خبرچیلر ایران و پاکستان ده یامان بیر وضعیت‌ده قرار تاپگن، تقدیرسیزلیکده قرار تاپگن که، هر لحظه چیقریلیش گه تهدید بوله‌دیلر.»
عین حالده، افغان خبرچیلر مصونیت کمیته سرپرستی عبدالقدیر ویار نینگ ایتیشیچه، ایران و پاکستان ده‌گی عیال خبرچیلر سانی‌دن دقیق آماری یوق؛ بیراق اوشبو خبرچیلر نینگ مهاجرت سببی‌نی، ایش‌سیزلیک دیب کوپه‌یتیریشیچه، اقتصادی قیین‌چیلیک‌لر کوپه‌یگنی و میدیالردن قطاری نینگ ایشی توخته‌گنی، اوشبو خبرچیلر نینگ مهاجرت قیلیشی گه سبب بولگن.
او، عیال خبرچیلر نینگ کوپینچه قیین‌چیلیک جمله‌دن ویزا وقتلری یکونلنگنی، اقامت و مهاجرتی یا-ده اولر نینگ مقصد مملکت گه انتقال بیریلیش دوسیه‌سی نینگ تیکشیریلمه‌گنی بیلن روپه‌ره بولگنلری نی تصدیق‌له‌یدی. جناب ویار نینگ کوپه‌یتیریشیچه: «قیغو بیلن ایران و پاکستان ده کوپینچه قیین‌چیلیک بار. اولر ویزا و ایشلری نینگ پیش کیتیشی نی کوتیب تورگن‌لر که مقصد مملکت گه بارسه‌لر. ویزا، اقامت و انتقال پروسه‌سی یوقلیگی که، بعضی‌لری سوز آلگنلر؛ بیراق پروسه‌سی سیکین شکلده پیش کیته‌دی.»
افغانستان ده فعال عیال خبرچیلر سانی و اولر نینگ مملکت میدیالریده حضوری کوپه‌یگنی و کمه‌یگنی خصوصیده، معلومات و مدنیت وزیرلیگی مسئوللری نینگ فکری نی آلیش ایسته‌دیک؛ بیراق موفق بولمه‌گن.
