د هرات د حوزوي روغتون یوشمېر ډاکټران وايي چې ډېری امېندواره مېرمنې د امېندوارۍ پرمهال د تورو لکو «پرمخ تور داغونه» یا د امېندوارۍ ماسک درملنې لپاره دغه روغتون ته مراجعه نهکوي.
د یاد روغتون د جلدي څانګې مسوول وزیراحمد سراج سلاموطندار ته وايي چې ډېری مېرمنې د ناسمو ټولنیزو قضاوتونو او دودونو له امله د امېندوارۍ ماسک درملنې لپاره دغه روغتون ته له ورتګ دډه کوي.
هغه وویل: «افغانستان کې ډېر لږ خلک د ښکلا دلایلو لپاره مراجعه کوي. دا ناروغۍ د درملنې برخه نهده. دوی ډېر ځله د هرات سیمهییز روغتون ته نهورځي. ډیری ښځې شرمېږي او ډاکټر ته نه ورځي، ځکه چې زموږ ټولنه دودیزه ده او د خلکو کلتور داسې دی چې ښځې خپلې ناروغۍ نه ښيي او دوی ډېر کم مراجعه کوي. هغه ناروغان چې راځي شتمن دي او ښکلا ته ارزښت ورکوي او دوی شخصي مرکزونو ته هم ځي. ډیری ناروغان روغتون ته راځي ځکه چې په افغانستان کې د امیندوارۍ ماسک ناروغي نه ګڼل کېږي؛ ډیری یې باور لري چې دا یوه ناروغي ده. هره ښځه چې شیدې ورکوي او امیندواره کېږي، باور لري چې له امېندوارۍ وروسته به روغه شي.»
د هرات د حوزوي روغتون د جلدي څانګې یوه بله ډاکټره بصیره منصف وايي چې ډېرې مېرمنې د شرم له امله د پوستي تورو داغونو ناروغي په اړه نهپوهېږي.
نوموړې وویل: «د امیندوارۍ ماسک عموما د هورموني بدلونونو له امله وي چې په امیندواره مېرمنو کې لیدل کېږي. دا هورموني بدلونونه په ډېری امېندواره مېرمنو کې پېښېږي، کوم چې عموما د امېندوارۍ ماسک لامل کېږي. ډېری ناروغان چې د میلاسما شکایت کوي د خپلې خور یا ماشوم سره راځي. د بلې رنځپوهنې یا ناروغۍ له امله، دوی موږ ته د امیندوارۍ د خپل میلاسما په اړه هم معلومات راکوي. دا پدې مانا ده چې دوی د امیندوارۍ میلاسما موږ ته د لومړنۍ ناروغۍ په توګه نه یادوي.»
سلاموطندار پر اېکسپاڼه هم وڅارئ
د سلاموطندار پښتو فېسبوکپاڼه وڅارئ
بلخوا هرات کې د جلدي ناروغیو متخصصه زحل فرمند وايي چې د مېرمنو پرمخ تورې لکې د امېندوارۍ پرمهال د هورموني بدلونونو له امله رامنځته کېږي چې د امېندوارۍ لومړیو درېوو میاشتو کې تر سترکو کېږي.
هغه وویل: «میلاسما یا کلواسما چې د امېندوارۍ ماسک په نوم هم پېژندل کېږي، د امېندوارۍ پرمهال په مېرمنو کې د پوستکي یو له خورا عامو بدلونونو څخه دی. دا د پوستکي داغونه په تندي او زنې کې ډېر ځله پېښېږي. د امېندوارۍ پرمهال د دې داغونو د کمولو لپاره، د لمر وړانګو څخه ځان باید وساتل شي او د لمر ضد کریمونه چې د نباتاتو څخه وي او جنین ته زیان نهرسوي، باید وکارول شي.»
فاطمه امیني او معصومه مومني امېندواره مېرمنې دي چې پرمخ د تورو داغونو څخه رنځېږي. دوی وايي، دا داغونه د ښکلا او پر ځان باور منفي اغېزه کړې ده.
هغې وویل: «مخکې مخ پاک و، لکه یې نهلرله، اوس د اوو میاشتو امېندواره یم، دا لکې نورې هم تورې شوي، څوک راته څه نهوايي، خو خپله ډېره شرمېږم، فکر کوم مخ مې خراب شوی.»
معصومه مومني وايي: «لور مې اته میاشتنۍ ده، تراوسه دا لکې مې پرمخ شته. څو ځله مې وویل چې ډاکټر ته ځم، خو کورنۍ مې وویل چې اړتیا نشته، دا لکې خپله پاکېږي. خو تاروسه نهدي پاکې شوي.»
د یادونې وړ ده چې د امېندوارۍ پرمهال د ډېری مېرمنو پر مخ تور رنګ ته ورته د پوستکي داغونه په تندي، پوزې او پورتنۍ شونډې کې څرګندېږي او د دې پوستکي داغونو د رامنځتهکېدو وخت هم د امېندواره مېرمنو ترمنځ توپیر لري.