ملګري تل د یوه کس پر شخصیت اغېز لري؛ ښه ملګري کولای شي چې یو کس د پرمختګ او د بریاوو هسکو ته ورسوي او خراب ملګری بیا د مالي او رواني زیانونه ترڅنګ به یوه ځوان ته له ټولنې لرې شخصیت رامنځته کړي.
سلاموطندار د هنر برخه کې له ۲۳ ځوانانو سره مرکې کړي چې د مرکو پرمهال موندل شوې، دغه ځوانان له بېلابېلو ستونزو سره لاس او ګرېوان دي.
د مرکو پرمهال ځوانانو ویلي چې مالي ملاتړ نهلري، ټولنه کې ورته پام نهکېږي او د کار وسایلو ته د نهلاسرسي ترڅنګ، د خپلو اثارو پلور ته بازار هم نهلري.
سلاموطندار د کار بازار اړتیا ته په کتو د پوهنتونونو تحصیلي نظام په تړاو له ۲۶ زدهکړیالانو سره مرکې کړې دي.
دغه ۲۶ زدهکړیالان چې په بېلابېلو برخو کې پر زدهکړو بوخت دي، ۱۴ زدهکړیالان شکایت کوي چې د پوهنتونونو تحصیلي نصاب نوی نهدی، محدود او د کاربازار اړتیاو سره ورتهوالی نهلري.
له ۲۱ ځوانانو سره د سلاموطندار مرکې ښيي چې د خپلو اولادونو د هدفو او ټاکنو په تړاو د دوی د کورنیو لیدلوری، د ځوانانو پر وړتیا او انګېزې ژوره اغېزه لرلې او ځینو برخو کې یې، ځوانان له خپلو هیلو راګرځولي دي.
مصنوعي ځیرکتیا د کمپیوټر لپاره د انساني ځیرکتیا یو ډول جوړونه ده چې موخه یې، هغه پروګرام شوی ماشین دی چې د انسان په څېر فکر وکړي او د انسان چلن او وړتیاوې کاپي کړای شي. مصنوعي ځیرکتیا د ساینسي علومو یوه پرمختللې او زړهراښکونکې بڼه ده چې د وروستیو لسیزو پرمهال د پام وړ ګرځېدلې.
مصنوعي ځیرکتیا چې کمپیوټر ته دا واک ورکوي، څو د انسان په څېر فکر وکړي او پرېکړه ونیسي او حتا د انسان چلن هم کاپي کوي، دې ورځو کې ځوانانو ته دا فرصت ورکوي، څو له خپلو نوښتونو کار واخلي او راتلونکې جوړه کړي. د یادې سروې ۷۴سلنه ګډونوالو ویلي، د مصنوعي ځیرکتیا کارونې سره بلدتیا لري او ۲۶.۴سلنه هم ورسره هېڅ ډول بلدتیا نهلري.
هېواد کې ګڼشمېر ځوانان له بېلابېلو اقتصادي او ټولنیزو ننګونو سره لاس او ګرېوان دي چې کوچنیو برخو کې د کاري فرصتونو رامنځتهکېدل به د فقر کمېدو، دندو او ټولنیزې هوساینې برخه کې مهم رول لري.
سلاموطندار په دې راپور کې له شپږو ځوانانو سره خبرې کړي چې په بېلابېلو کوچنیو برخو کې یې، نورو ته د کار زمینه برابره کړې.
د نجونو پرمخ د پوهنتونونو له تړلکېدو وروسته ۲۲کلنه فرح دیبا چې د ټولنیزو علومو برخه کې یې، لوړې زدهکړې کولې، لاس په سر نشوه او په لوړ هوډ سره خپلو هیلو ته مزل دوامداره کړ.
فرح دیبا وايي، مور یې خیاطي کوله او دې هم هوډ وکړ چې خپل برخلیک روښانه کړي. هغه اوس افغاني لباسونه جوړوي.
کډوالي د انساني ډلو له جوړېدو راهیسې تر دې مهاله روان دی چې د تاریخ په اوږدو کې په بېلابېلو بڼو بدل شوی دی. دا ښکارنده د جمعیتونو د بدلون او تحول له مهمو عواملو ګڼل کېږي او د فردي او انساني ټولنې د بدلون لامل شي.
د لوړو زدهکړو وزارت نورو هېوادونو ته د دولتي او خصوصي بورسیو د وېش بهیر له درېدو خبر ورکړی، هغه پرېکړه چې د یادو بورسیو غوښتونکي وايي، د دوی تحصیلي مسیر یې، له خنډ سره مخ کړي دي.
سلاموطندار له یوشمېر ځوانانو سره د دوی په ژوند کې د «پیسو سپما» په اړه د مرکو پرمهال موندلې چې ډېری دغه ځوانان د اقتصادي ستونزو، د ژوند لوړو لګښتونو او نورو خنډونو له امله نهدي توانېږي چې سپما وکړي. د دې مرکې د ۵۰ ځوانانو له ډلې، ۲۷ یې، وايي، هېڅ سپما شوې پیسې نهلري.
سلاموطندار له څلورهغو ځوانانو سره چې درې یې، ماسټري او یوه یې، د لېسانس تر کچې زدهکړې کړي او اوس ازاد کاروبار لري، مرکې کړې دي.
د پروان اوسېدونکی عبدالرب رحیمي چې په ژبو او ادبیاتو برخه کې د لېسانس تر کچې لوړې زدهکړې لري، وايي، د خپلې راتلونکې لپاره یې، په ډېره خواري زدهکړې وکړې، خو اوس خیاطي کوي.
د هېواد د یوولس ولایتونو په لروپرتو سیمو او ښارونو کې له ۴۷ تنکي ځوانانو سره د سلاموطندار د مرکو موندنې ښيي چې د کلیو په پرتله د ښارونو تنکي ځوانان د زدهکړو برخه کې له ډېرو ستونزو سره مخ وي. کليوال ځوانان وايي چې له نهم ټولګي پورته د ښوونځيو، مرکزونو نشتون او ښوونیزو امکاناتو له کمښت سره مخ دي.
سلاموطندار له ۲۰ مېرمنو سره د دوی د مالي خپلواکي په اړه مرکې کړي چې د یادو ۲۰ مېرمنو له ډلې لس یې، له مالي اړخه خپلواکې او پاتې لس بیا مالي خپلواکي نهلري.
د مرکو په ترڅ کې موندل شوې، هغه مېرمنې چې مالي خپلواکي لري، د پرېکړو نیولو کې ازادې او تر ډېره رواني سلامتیا څخه برخمنې دي.
سلاموطندار د ځوانانو ودونو کې د منځګړي رول ارزونې په موخه له ۵۵ ځوانانو سره مرکې کړې چې پایلې یې ښيي، منځګړيتوب یا منځګړی د ځوانانو ودونو کې مهم رول لري. په دې راپور کې له ۵۵ ځوانانو سره مرکې شوي چې ۲۲ یې، متاهل او ۳۳ یې، مجرده دي.
په هره ټولنه کې د ځوانانو له لوري د الګو ټاکل، د هماغې ټولنې د خلکو د چلند او لیدلوري په جوړولو کې ډېر ارزښت لري. خلک د دې لپاره چې وکولای شي، خپل ژوند او لیدلوری ښه وټاکي، الګو ته مراجعه کوي او د خپل لیدلوري او افکار سره سم خپله الګو ټاکي. الګو ښايي سالمه او ناسالمه وي، په همدې دلیل، ټاکنه یې، هم د خلکو ترمنځ توپیر لري.
