مملکت ده کېتمه-کېت قورغاقچیلیک و یامغیر کم یاغیشی بیلن، بلخ ده‌گی باغ‌دارلر و اېکینچی‌لردن بیرقطاری نباتی آفت‌لر کوپه‌یشیدن شکایت قیلیب ایتیشلریچه، حاصل‌لری کمه‌یگنی اوچون کیمیاوی دارولر دن کۉپ قوللنه‌دیلر.
بلخ یشاوچیسی و انچه ییل دن بېری باغ‌دارچیلیک قیلیب کیلگن محمداسماعیل نینگ سلام‌وطندار گه ایتیشیچه، نباتی آفت نی یوق قیلیش اوچون کیمیاوی دارو دن قوللنیش گه مجبور بولگن.
اونینگ کوپه‌یتیریشیچه: «درخت‌لر هم انسان‌لر کبی طبیعی آفت‌لر گه دوچ بولگن. درخت‌لر گُل قیلگن پیتده کوپراق آفت گه چلینه‌دی. سوسک، هزارپا و مورچه‌لر درخت گلی‌نی ییدی و درخت نینگ کوچ‌سیز بولیشی گه سبب بوله‌دی.»
بیزلرنینگ فیسبوک صحیفه‌میزگه باش اورینگ!
عین‌حالده، اېکینچیلیک ایشلری بوییچه ایش بیلرمان‌لر نباتی آفت‌لر باغ‌دارلری نینگ زیان کوریشی گه سبب بولگنینی تصدیقلب ایتیشلریچه، سونگی ییل‌لرده خاکستر تاک، قانغوزک‌لر، اری‌لر کبی آفت‌لر کوپه‌یگن.
بلخ بیلیم یورتی زراعت فاکولته‌سی استادی جمشید بدخشی گه کوره، نباتی آفت‌لر آلدی آلینیشی اوچون دارولردن یخشی شکلده قوللنیش کېره‌ک. دارولردن یخشی قوللنمسلیک و آب‌وهوا افلاس‌لنیشی نباتی آفت‌لر کوپه‌یشی و باغ‌دارلر نینگ زیان کوریشی گه سبب بولگن دیدی، جمشید بدخشی.
اونینگ کوپه‌یتیریشیچه: «باغ‌دارلر نینگ نیازی و آفت توری انیقلنگن حالده نباتی دارو دن قوللنیش ممکن؛ چونکه عکس‌حالده یخشی نتیجه بیرمه‌یدی و کیمیاوی دارولر دن کوپ قوللنیش نبات مقاومتینی کوچ‌سیز قیله‌دی.»
باشقه تاماندن، بلخ ده کیمیاوی دارو ساتووچیلر دن بیرقطاری نینگ ایتیشلریچه، نباتی آفت‌لر دارولری کوپراق چین، هند و پاکستانی دیر، اېکینچیلیک وزیرلیگی تامانیدن تېکشیریلیب و نظارت بولیشیدن کیېن مملکت گه وارد بولگن.
بیزلرنینگ «ایکس» ترماغی ده هم تعقیب قیلینگ!
بلخ ده کیمیاوی دارو ساتووچیلریدن سیدظاهر گه کوره، دهقان‌لر گه کیمیاوی دارولردن قنده‌ی قوللنیش حقیده آگاهی‌لیک بیریلیشی کېره‌ک.
اونینگ کوپه‌یتیریشیچه: «دارو قوللنه‌دیگن کیشی ماسک، قول‌قاپ و دارو گه عاید مخصوص کییمی بولیشی شرط؛ چونکه زهر و خوفلی دیر. اولر دن دارولر نینگ پلاستیکی، بوتول‌لرینی کومیش‌لرینی اېسته‌ی من.»
شو بیلن بیرگه، بلخ اېکینچیلیک ریاستی نینگ زراعت نی رواجلنتیریش مدیری محمدحسین عظیمی گه کوره، باغ‌دارلر گه تعلیمی سمینارلرنی یولگه قوییش بیلن کیمیاوی دارولردن ناتوغری قوللنیش گه توسیق بولیش اوچون سعی‌وحرکت قیلماقده‌لر.
عظیمی نینگ ایتیشیچه: «تشکیلی‌میز ده نبات نی حفاظت قیلیش عنوانیده خاص مدیریتی‌میز بار؛ بو بولیم ده‌گی مسلکی خادم‌لر باغ‌دارلر گه کیمیاوی دارو و خطرلر قنده‌ی آلدی آلینیشی حقیده آگاهی‌لیک بیره‌دیلر. بیز خاص امکانیت بیلن ایشله‌ماقده‌میز؛ مثال اوچون شفاکارلر باغ‌دارلر گه نسخه بیره‌دی؛ دارولر زمانی و مقداری حقیده بیلگی بیره‌دیلر.»
شو بیلن بیرگه، افغانستان زراعتی بیر مملکت دیر و کوپ سانده یشاوچیلری اېکینچیلیک بیلن احتیاج‌لرینی تامینله‌یدی؛ لېکن مملکت ده‌گی سۉنگی قورغاقچیلیک و طبیعی آفت‌لر باعث باغ‌دارلر و دهقان‌لر نینگ ضرر کوریشی و حاصل‌لری کمه‌یشیگه سبب بولگن.
