مملکت بویلب سونگی سیاسی اوزگریش و دولت اداره‌لری نینگ ایشلاوچیلریدن قطاری ایش‌سیز بولیشیدن کیین، اولر نینگ عایله اعضالری اقتصادی قیینچیلیک بیلن روپه‌ره بولگنلر. ایکی ییل مقدم بدخشان ولایتی مکتب‌لریده درس و تعلیم بیلن مصروف بولگن اوقووچیلر، حاضر اوشبو ولایت نینگ ایشخانه‌لری و آلتین کان‌لریده شاقه ایشلر بیلن مصروف دیر.
بیر ییل آلدین اونینچی صنف اوقووچیسی بولگن عبدالباری گه کوره، مکتب نی ترک قیلیب و طلا کان‌لریدن بیری ده شاقه ایش بیلن مصروف دیر.
اونینگ ایتیشیچه، عایله اعضالری نینگ خرجتینی تأمینلش مقصدیده، ایرته‌لب دن آخشم شام‌گچه ایشله‌یدی. «اونینچی صنف مکتب اوقووچیسی ایدیک، ایشلش اوچون مکتب نی ترک ایتدیک آته‌لریمیز بیکار دیر، بو ییرده ایشلش اوچون کیلدیک آیی ده ۷ مینگ افغانی ایشله‌یمیز، بو پول نی روزغار خرچی اوچون اویی آلیب باره‌میز.»
بیزلرنینگ فیسبوک صحیفه‌میزگه باش اورینگ!
اوشبو کان ده شاقه ایش بیلن مصروف سمیع‌الله و مسعود، مذکور کانلرده ایشلش سببینی قشاق‌لیک و محتاج‌لیک عنوان قیله‌دیلر.
اولر گه کوره، پول تاپیش اوچون مذکور کانلرده قیین و شاقه ایشلرنی که بعضی وقت‌لرده ایشلاوچیلر نینگ جان بیریشی گه سبب بوله‌دی تحمل قیله‌دیلر.
اوشبو یاشلر، اسلامی امارت حکومتیدن یاشلر و تحصیل قیلگن ییگیت‌لر گه ایش شرایطی یره‌تیلیشینی سوره‌یدیلر. سمیع‌الله نینگ ایتیشیچه: «آیی ده ۸۵۰۰ افغانی ایشلب عایله مصرفی اوچون اویی آلیب باره‌میز، گرچند بو مقدار پول ییترلی ایمس، چونکه یورتیمیزده ایش‌سیزلیک و قشاق‌لیک کوپ دیر، قیینچیلیکلرنی تحمل قیلیب ایشلشگه مجبور میز.»
اوشبو یاشلر کبی باشقه اونلب اوقووچی، قشاق‌لیک و محتاج‌لیک باعث مکتب نی ترک قیلیب و بو ییرده شاقه ایشلرگه مصروف دیر.
اوقووچیلر مکتب نی ترک قیلیب و شاقه ایشلر گه یوز کیلتیریشی، بدخشان بیر قطار مدنی جماعه‌چیلیک فعاللری نینگ خواطرینی کوچه‌یتیرگن. مذکور مدنی جماعه‌چیلیک فعاللردن قطاری نینگ ایتیشلریچه، حاضرگی وضعیت دوام قیلگن تقدیرده، مملکت کیله‌جگی اوچون عاقبتی یامان بولیشی ممکن.
بدخشان ده‌گی مدنی جماعه‌چیلیک فعالی احمدنبیل قاضی زاده نینگ ایتیشیچه: «سیاسی اوزگریش دن کیین، بیکار یاشلریمیز سانی کوپه‌لدی، بولر باریب شاقه ایشلر گه قول اوره‌دیلر، اساسی مشکل مکتب دن قالیش‌لری دیر»
باشقه تاماندن، بدخشان معارف ریاستی مسئوللری، قشاق‌لیک و ایش‌سیزلیک نی اوقووچیلر نینگ شاقه ایشلر گه یوز کیلتیریشی اساسی عاملی بیله‌دی.
بیزلرنینگ توییترده هم تعقیب قیلینگ!
بدخشان معارف ریاستی نینگ مطبوعاتی مسئولی نادر نادری گه کوره: «جامعه ده‌گی قشاق‌لیک اوتکیدن حاکم دیر، شو مسئله مکتب اوقووچیلری نینگ قیینچلیکلرینی آرتیرگن و شونینگدیک مکتب‌لرده اوقووچیلر نینگ علاقه‌سیزلیگیگه سبب بوله‌دی.»
عین‌حالده، بدخشان ایش و اجتماعی ایشلر ریاستی نینگ معلومات‌لری اساسیده، مذکور ولایتده قریب ۷ مینگ باله شاقه ایشلرگه مصروف دیر، بو رقم اوتگن ییل‌لرده ۳ مینگ دن کم ایدی.
