سلاموطندارنینگ ۲۲ یاش (۱۵ اوغیل و ۷ قیز) بیلن صحبتی شونی کورستهدی کی موبایل اوشبو یاشلرنینگ درآمد منبعی گه ایلنگن. موبایل فقط چلغیتووچی واسطه دیب بیلهدیگن کېنگ ترقهلگن قرهشدن فرقلی اولهراق، افغانستانده ایریم یاشلر اونی «فوتو ژورنالییزم، محتوا تولید قیلیش و درآمد) منبعی گه ایلنتیرگن.
موبایلدن فایدهلنوچیلر کونسهیین آرتماقده، سلاموطندارنینگ ۲۲ یاش بیلن صحتی شونی کورستهدی – اولرنینگ ۱۴ نفری موبایل آرقهلی درآمد قیلهدی و باشقه ۸ نفری اېسه ریجه و ایش باشلش بیلن یقین ارهده درآمد تاپیش اوچون سعی-حرکت قیلماقده. بو ۲۲ یاشدن ۱۳ نفری رسمی خبرنگار، ایکی نفری یوتیوبر، اوچ نفری مستقل ایش بیلن شغللنووچی و ۴ نفری طلبه بولگن.
گزارشده صحبت قیلگن بو ۲۲ یاشدن، ۱۳ نفری موبایل آرقهلی ویدیو و ۹ نفری اېسه عکس آلهدی.
پروانده ژورنالیست ۲۸ یاشر ضیاءالدین ضیای، ییتی ییلدن بیری خبر اوچون موبایلدن قوللنیب عکس آلهیاتگنینی معلوم قیلهدی.
او شوندهی دیېدی: «ییتی ییلدن بیری موبایل بیلن عکس آلهمن و موبایل آرقهلی عکس و ویدیو آلیش بیلن مسلکیراق بولیشگه اورینیب کیلهیپمن و کېلهجکده هم خبرنگارلیک ایشلری اوچون اوندن قوللنهمن.»
کابل یشاوچیسی ۲۶ یاشر زاهد همایوننینگ ایتیشیچه، یشاوچیلر آرهسیده و یېتکرمهلردن موبایل بیلن عکس آلیش علیحده اورینگه ایگه. او شوندهی دیېدی: «یېتکرمه و ژورنالیزم دنیاسیده، عکس و ویدیو آلیش اساسی ستونلردن حسابلنهدی. موبایل بیلن عکس آلیش استه-سیکین رواجلنماقده چونکی قولی و اونی انکار ایتیب بولمهیدی.»
حاضرگی کونده یاشلر، اورتاق و عایله اعضالری بیلن علاقه قوریش یانیده، موبایلدن لحظهلر و حیات تورلی صحنهلرینی ثبت قیلیش اوچون قوللنهدیلر؛ فایدهلنووچیلر تامانیدن کوپراق ایزلنیب و عکسالعمللری گه سبب بولگن لحظهلر، درآمد منبع گه ایلنیشی ممکن.
کابل یشاوچیسی ۲۵ یاشر گلالی غفاری گه کوره، تورت ییلدن بیری موبایل بیلن عکس آلهدی؛ بیراق حیات لحظهلرینی ثبت قیلیش گه قیزیقیش بالهلیگیگه باریب تقیلهدی. او ایندیلیکده هېچ بیر رسمی نهاد بیلن ایشلمسهده مقصدی موبایل آرقهلی عکاسلیک صنعتینی رواجلنتیریش دیر.
گلالینینگ کوپهیتیریشیچه: «بالهلیک پیتیدن ژورنالیزم گه قیزیقردیم و هردایم لحظهلرنی ثبت قیلردیم. رسمی نهادلرده ایشلمهی من و ایشیم شخصی و صناعت دیر. مقصدیم فقط لحظهلرنی ثبت قیلیش اېمس بلکی اطرافدهگی گوزهللیکلرنی باشقهلر بیلن مجازی ترماقده شریک قیلیش دیر.»
طبیعت، انسان، کوندهلیک حیات و اجتماعی واقعهلر، یاشلر موبایل آرقهلی ثبت قیلهدیگن سوژهلردن بولیب و یازمسدن سۉزنی یوزلب معنا بیلن فایدهلنوچیلر گه یېتکزهدی.
دایکندیلیک ۲۱ یاشر آصفه نظرینینگ ایتیشیچه: «موبایل آلگنیمدن بیری عکس آلیش گه باشلهدیم، طبیعت و اطرافدهگی گوزهللیک لحظهلرنی ثبت قیلیش گه قیزیقدیم.»
پروانلیک ۲۵ یاشر فایض اکبری گه کوره: «موبایل بیلن عکاسلیک قیلیشدن مقصدیم تویغولر، طبیعت گوزهللیگینی کورسهتیش و انده-سنده هم اجتماعی پیاملرنی یېتکزیش دیر. عادیلیک، عشق و امیدنی صورتلرده کورسهتیش گه حرکت قیلهمن. طبیعت گه کوپراق قیزیقهمن؛ چونکه اونگه سادهلیک و واقعیت کوپراق کوریلهدی.»
کوپ کوریش و اونینگ آرتیدن درآمد رقمی آشیشی، یاشلرنینگ موبایل بیلن ایشی رونق تاپیش عامللردن سنلهدی. اوشبو گزارش گه کوره، بعضی یاشلر ویدیو و صورتلرنی اجتماعی ترماقلرده مقصد و ریجهلی طرزده ترقهتیب و کوپراق درآمد قیلیش گه سعی-حرکت قیلهدیلر.
پروانلیک ۲۴ یاشر محمدنظیر گه کوره، سۉنگی کونلرده موبایل آرقهلی ریکلامه ویدیولر ایشلب چیقریش و عکسلرنی ساتیش بیلن درآمد قیلهدی. او شوندهی دیېدی: «انده-سنده عکس ساتیش بیلن درآمد قیلگن من؛ بیر شرکت مسیج قیلگندی – سیز شو ریکلام متننی نشر قیلسنگیز پول بیرهمیز، بو مین اوچون یخشی درآمد اېدی؛ هېچ بولمسه ۵۰۰ افغانی درآمد قیلدیم.»
اوشبو گزارشده صحبت قیلگن یاشلر، صنعی هوشنینگ یاردمچی رولیگه اشاره قیلیب ایتیشلریچه، صنعی هوشدن قوللنیب و موبایل آرقهلی کیچیک استیدیو و بیر پرودکشن توزیش گه اولگورگنلر.
غزنی یشاوچیسی ۳۷ یاشر علینقی شریعتی شوندهی دیېدی: «کوپراق کینماستر و انشات ویدیونی تنظیم قیلیش اوچون قوللنهمن و عکس توزهتیش اوچون اکسلر و فوتوشاپدن.»
کابللیک ۲۴ یاشر صبیحه عظیمی گه کوره: «عکس و ویدیولرنی ایدیت قیلیش اوچون انشات، کپکت و کینماستر کبی اپلردن قوللنه من.»
اوشبو یول آرقهلی درآمد قیلگن یاشلرنینگ ایتیشلریچه، بوندهی ایش درآمد اوچون آسان بولسهده، درآمدلری دایمی و آشیشی گه امیدوارلر.
فرانسهده افغانستانلیک ژورنالیست احمدنوید کاوش و کابللیک ۲۷ یاشر یوتیوبر امید عظیمی، «ژورنالیزم موبایل» آرقهلی نیچه یوز دالر درآمد قیلگنلرینی ایتهدیلر.
کاوش گه کوره: «عکس آلیش آرقهلی یخشی درآمد قیلیش گه اولگوردیم. حتا بعضی کونلر ۴۰۰ دن ۵۰۰ دالر درآمد قیلدیم.»
عظیمی هم شوندهی دیېدی: «درآمد منبع بوله آلهدی و مین فیسبوکنی درآمد قیلیش گه تیارلهگن من و شرایطی تولگن و قریب ایکی آیدن بیری کیتمه-کیت درآمد قیلماقده.»
۳۰ یاشر بصیر احمدی (مستعار) ژورنالیست صفتیده تلویزیونلردن بیریده ایشلهیدی ایتیشیچه: «استه-سیکین و ترتیبلی فعالیتلریم طفیلی لایک و فالوورلریم کوپهیدی و کونسهیین وطنداشلر تامانیدن خوش قرشیلنماقده من. موبایل آرقهلی عکس و ویدیو آلیش بیلن یخشی درآمد قیلیش گه اولگوردیم.»
ژورنالیست ساحهسیده بیلیم یورت استادلریدن بعضیلریگه کوره، فوتوژورنالیزم اولهراق موبایل آرقهلی عکس آلیش، ملی و خلقارا یېتکرمهلرنینگ اساسینی تشکیل بیریشی ممکن و بعضی حالتلرده آدملر موبایل آرقهلی ینگیلیک (خبر) و ویدیولرنی ترقتهدیلر.
ژورنالیزم فاکولتهسیده اوقیتووچی میرویس جهیدنینگ ایتیشیچه، خبرنگارلیک ساحهسیده موبایل آرقهلی عکس و ویدیو آلیش طفیلی ایرکین ژورنالیستلر کوپهیشیگه سبب بولگن. او شوندهی دیېدی: «بولر اگر صورتلرنی ترقهتیب و ایشانچلی یېتکرمهلر بیلن ایشلسه و او ییرده قبول بولسه و اونی یانیده یشاوچیلر گه همکارلیک قیلسهلر، ایجابیراق بولهدی.»
بعضی ایش بیلرمانلرنینگ فکریچه، موبایل آرقهلی عکس و ویدیو آلیش و اونینگ اجتماعی ترماقلرده ترقهتیش، ژورنالیزم صفتیده قبول قیلینیشی ممکن. شو بیلن بیرگه، یېتکرمهلر و ژورنالیستلرنی قۉللب-قوتلاوچی نهادلرنینگ ایتیشیچه، فوتوژورنالیزم ساحهسیده مسلکی ایشلاوچیلرنینگ انیق رقمی معلوم اېمس.
اوشبو نهادلرنینگ مسئوللریدن بعضیلری، بو جریان اوچون قانونی بستر یوقلیگیدن خواطر بیلدیرهدیلر. افغانستان ژورنالیستلر ملی اویی باشلیغی سیدیاسین متین شوندهی دیېدی: «بو ساحهده تخمینی یا کی انیق رقمدن خبریمیز یوق؛ بیراق اوستیده ایشلش اوچون ریجهمیز بار. باشلنگن؛ بیراق توگه مهگن، قویاش ۱۴۰۴-ییل یکونیگچه ریجهمیز نهایی بولیب و مطبوعاتی کنفرانس شکلده شریک قیلینیشی ممکن.»
افغانستان ایرکین ژورنالیستلر اویوشمه باشلیغی حجتالله مجددی گه کوره، خبرنگارلیک تخطیلری آلدی آلینیشی و موبایلدن قوللنیب عکس و ویدیو آلووچیلرنینگ ایشی یخشیلنیشی اوچون اخبارات و مدنیت وزیرلیگی اویغونلیگی بیلن ریجه اوستیده ایشلنماقده.
او شوندهی دیېدی: «اتحادیهنینگ بو جریان قانونیلشتیریلیشی اوچون نیچته انیق تکلیفی بار؛ اخبارات و مدنیت وزیرلیگی اویغونلیگی بیلن موبایلدن قوللنیب تولید قیلووچیلر اوچون مسلکی و تعلیمی ریجهسی بولیشی ممکن، بو کیشیلر رسمی ثبت بولیش اوچون ترغیب بولسهلر.»
بو توغریده اسلام امیرلیگی اخبارات و مدنیت وزیرلیگینینگ فکر-ملاحظهسینی اورگهنیشنی اېستهدیک؛ بیراق جواب آلیشگه اولگورمهدیک. آلتینچی صنفدن یوقاری قیزلر یوزیگه مکتب ایشیگی یاپیلگچ، اولرنینگ اکثریتی آنلاین اوقیشگه قیزیقیب و موبایلدن تعلیم آلیش گه اولگورگن بیرحالده، موبایل آرقهلی عکس و ویدیو آلیش بیلن درآمد قیلهدیگنلر سانی آرتماقده.
