سلام‌وطندار نینگ تېکشیرووی اساسیده، ۱۴۰۲ ییل ده ۱۷ مورد ده افغان عیاللری گه چېکلاو یره‌تیلگن، عین‌حالده سۉنگی اۉزگریش‌لردن کیین ۱۴۰۰و ۱۴۰۱ ییل‌لر ایچیده سرپرست حکومت تامانیدن ۴۹ مورد ده عیاللر گه چېکلاو یره‌تیلگن.
اوشبو تېکشیروو اساسیده، قویاش ۱۴۰۰ییل یکونی گه قدر عیاللر گه یره‌تیلگن چېکلاولر رقمی ۱۹ مورد، ۱۴۰۱ ییل یکونی گه قدر بو رقم ۴۹ مورد و ۱۴۰۲ ییل یکونی‌گه قدر ۶۶ مورد گه یېتگن. برچه‌سی بیلن مذکور عیاللر فعال بولیم‌لر جمله دن یېتکرمهلر، پاسپورت اداره‌سی، پولیس، معارف، صناعت و سوداگرلیک وزیرلیک‌لری‌ده چېکلاو یره‌تیلیشی بیلن ایشله‌یدیلر.
قویاش ۱۴۰۲ییل باشلنیشی بیلن ۸ حمل ده، غزنی ولایتی امر معروف و نهی منکر وزیرلیگی شفاهی طرزده شفاکار و نرس عیاللر گه، ایشلری گه دوام بیریش اوچون بو وزیرلیک دن ۱۰ مینگ افغانی عوضی گه ایش جوازینی آلیش بویروغی بیریلگن.
۱۴ حمل‌ده سرپرست حکومت تامانیدن ترقه‌لگن بیانیه ده عیاللر خلق‌ارا تشکیلات‌لرده ایشلشی تقیق‌لندی و اوشبو ییل نینگ ثور آی‌ده اسلام امیرلیگی ساغلیق‌نی سقلش وزیرلیگی بیر بیانیه ترقه‌تیب، عیال شفاکارلر دن بیلیم یورت‌لر نینگ تشقی سیناولرینی ممنوع اعلام قیلدی.
اوشبو ییل نینگ ۱۷-حمل‌ده، هرات ولایتیده عیاللر نینگ عایله اعضالری بیلن تشقری اېنیقسه رستورانت‌لرده آوقت یېشنی منع قیلدی.
اسلام امیرلیگی منکرات اداره باشلیغی ۱۴۰۲-ییل ۱۶-جوزا ده، عیاللر توی صالون‌لریده کییم‌لرینی المشتیره آلمه‌ی و اولر تالارلرده حجاب‌نی رعایت قیلیش‌لری جبری قیلیندی.
اونگه علاوه، هرات‌ده ۲۸-جوزا ده، عیاللر نینگ گوزهللیک سالون‌لری ده امنیتی کمره قوندیرمه‌ی و گوزهللیک سالون‌لریده اېرکک‌لر حضور تاپیشینی منع قیلدی و اوشبو آی نینگ ۳۰ ده، اسلام امیرلیگی نینگ امر معروف و نهی منکر وزیرلیگی تامانیدن ترقه‌لگن بیانیه ده، قیزلر نیگن خصوصی تعلیمی عالی درگاه‌لر گه باریشی تقیق‌لندی.
اوچ سرطان ده سپین بولدک ده قاچقین‌لرنی قۉللب-قوتلش خلق‌ارا نهادلر ده عیاللر ایشی تقیق‌لندی و اوشبو آی نینگ ۱۲-سیده امر معروف و نهی منکر وزیرلیگی گوزهللیک سالون‌لری گه مکتوب یوللب ایشلری گه چېک قوییش بویروغینی بیریب و ۴ اسد ده مملکت بویلب عیاللر نینگ گوزهللیک برچه سالون‌لری یاپیلدی.
غزنی ده ۱۴۰۲-ییل ۲ اسد ده، عیاللر حضوری بولگن ایچکی و خارجی موسسه‌لر فعالیتی توخته‌تیلدی و عینی زمانده عیاللر نینگ مسجدلر و ماتم اوچون تکیه‌خانه‌لر گه باریشی ممنوع بولدی.
بو آی نینگ ۱۶-ده منبع‌لر نینگ روایتی و سرپرست حکومت تامانیدن تصدیقلنمه‌گن، امر معروف و نهی منکر وزیرلیگی قطار ولایت‌لرده شفاهی بویروغ بیلن ۱۰یاشنی تولدیرگن و قامتی بلند بولگن قیزلرنی مکتب باره آلمسلیگینی اعلام قیلدی. اوشبو آی نینگ ۲۳-ده هلمند معلومات و مدنیت وزیرلیگی تامانیدن مذکور ولایت نینگ خبرچیلر مرکزی گه، عیاللر آوازی یېتکرمه‌لرده چیقمسلیک بویروغینی بیردی.
۱۴۰۲ییل ۵ سنبله ده، امر معروف و نهی منکر وزیرلیگی تامانیدن صادر بولگن بویروغ اساسیده، عیاللر نینگ بامیان ده «امیر سوو توغانی» گه باریش‌لری تقیق‌لندی و اوشبو آی نینگ ۸-کونیده کابل مکروریان ده عیاللر گه عاید بازار عیاللر یوزی گه یاپیلدی.
باشقه تاماندن انده-سنده تکسی هیداوچیلر محرم‌سیز عیاللرنی موترلریده میندیرمه‌یدی و عیاللر نینگ حجابی امر معروف و نهی منکر وزیرلیگی نینگ محتسب‌لری تامانیدن تېکشیریله‌دی.
عیاللر گه یره‌تیلگن چېکلاولر دوام اېتماقده اېکن، ۱۴۰۲-ییل جدی آی ده بیرقطار ولایت‌لرده خاتین قیزلر حجاب نی رعایت قیلمسلیک بهانه‌سی بیلن قولگه آلیندی و بو احوال باعث عیاللر اوی‌لریدن قورقو بیلن چیقه‌دیلر.
بو افغانستانده عیاللر گه یره‌تیلگن سۉنگی چېکلاو اېمس اېدی؛ بلکه سۉنگی بار اسلام امیرلیگی ۱۴۰۲-ییل ۵-جدی ده، خوست امنیه قوماندان‌لیگی اوشبو ولایتده‌گی یېتکرمه‌لرده قیزلر نینگ یېتکرمهلر گه قونغیراق قیلیشنی تقیق له‌‌دی.
شونینگدیک ۱۴۰۱-ییل ده افغانستانده عیاللر گه ۲۹ مورد چېکلاو یره‌تیلدی. ۱۴۰۱-ییل ۶ و ۷ حمل کون‌لری عیاللر محرم‌سیز اوچاق‌لر بیلن سفر قیلیشی و اېرکک‌لر بیلن بیرگه‌لیکده پارک‌لر گه باریش‌لری منع اېتیلدی. اوچینچی ثور ده عالی اوقوو وزیرلیگی نینگ فرمانی اساسیده بیلیم یورت‌لرده قیز و اوغیل طلبه‌لر نینگ صنفی اجره‌تیلدی و اوشبو آی نینگ ۱۸-کونیده افغانستانده عیاللر گه اسلامی حجاب رعایت اېتیلیشی مصلحت بیریلدی. ۲۹-ثور ده، بیر بیانیه آرقه‌لی تلویزیون‌لر نینگ عیال ایشلاوچیلری گه دستور جریانیده صورت‌لرینی یاپیب و اوشبو آی ده هرات ده عیاللر هیداوچیلیک قیله آلمسلیک بویروغی بیریلدی.
غزنی‌ده‌گی محلی منبع‌لر نینگ ایتیشلریچه، ۱۴۰۱-ییل ۱۱-جوزا ده تورتینچی و آلتینچی صنف قیز اوقووچیلری گه مکتب یولی‌ده یوزلرینی یاپیش‌لری مصلحت بیریلدی و بو آی نینگ ۲۰، ۲۴، ۲۵، ۲۶ و ۲۷-کون‌لریده اېرکک تیکووچیلر گه عیاللر گه عاید کییم‌لرنی تیکمسلیک‌لری آگاه‌لنتیریلدی. کیین اېسه عیاللر نینگ اېرکک‌لرنی محکمه قیلیش حقی آلیندی. هرات ده اسلام امیرلیگی استیناف محکمه‌سی، مذکور ییل ۲۵-جوزا ده، عیاللر محکمه ده اېرلریدن شکایت قیله آلمسلیگینی بیلدیردی؛ چونکه عایله‌وی زوره‌وانلیک خصوصیده عیاللر نینگ شکایت‌لری گه اېریشیلمه‌یدی. شونینگدیک هرات‌ده عیاللر گه عاید نرسه‌لر سوداسی و عیاللر نینگ مسجدلر گه کېریشی منع اېتیلدی.
۱۴۰۱-ییل ۱۳-سرطان‌ده یره‌تیلگن چېکلاولر دوامیده، فاریاب ده توی سالون‌لریده عیاللر نینگ حضوری ممنوع اعلام بولدی و بو آی نینگ ۲۸-سیده مالیه وزیرلیگی نینگ درآمد ریاستی ایشلاوچی عیاللر اۉرین‌لریده عایله اعضالریدن بیر اېرکک‌نی تانیشتیریش‌لرینی بویردی.
بو ییل ۱۴-سنبله ده، اسلام امیرلیگی سۉزلاوچیسی قضایی اداره‌لرده عیاللر حضورینی اسلام دینی قاعده‌لری گه قرشی عنوان قیلدی. ۱۴۰۱ییل ۹ میزان ده، عالی اوقوو وزیرلیگی قیزلر نینگ تحصیلی بولیم‌لرینی تنلش ده چېکلاو یره‌تدی و اوشبو ییل نینگ ۳۰ عقرب ده، امر معروف و نهی منکر وزیرلیگی تامانیدن صادر اېتیلگن فرمان ده، تلویزیونی دستورلرده عیاللر رولی منع اېتیلدی و اونگه قوشیمچه ۱۷-عقرب ده، عیاللر گه عاید حمام‌لر، دم‌آلیش جای‌لر و جسمانی تربیه‌لش کلوب‌لری عیاللر یوزی گه یاپیلدی.
۱۴۰۱-ییل ۱ و۳ قوس ده، قیز طلبه‌لر گه بیلیم یورت‌دن تشقری فراغت جشن‌لرده اشتراک قیله آلمسلیک‌لری آگاه‌لنتیریلدی و غزنی ده هم سیم‌کارت ساتیب آلیشدن محروم اېتیلدی. اوشبو آی نینگ ۳۰-کونیده سرپرست حکومت رهبریتی تامانیدن صادر اېتیلگن ینگی فرمان اساسیده، قیز طلبه‌لر کیینگی امرگچه بیلیم یورت باره آلمسلیگی معلوم قیلیندی.
اوشبو ییل بیرینچی جدی، عالی اوقوو وزیرلیگی قیز طلبه‌لر نینگ مونوگرافی قبول قیلینمسلیک بویروغینی بیردی و بیلیم یورت گه عیال استاد، خدمه و خادم صفتیده قبول قیلینیشینی تقیق‌له‌دی. بونگه قوشیمچه، ۳ جدی ده اقتصاد وزیرلیگی نینگ اعلامی اساسیده، عیاللر نادولتی اداره‌لرده ایشلش دن محروم بولیب و اوشبو آی ایچیده حتا دینی مدرسه‌لر ایشیگی قیسقه مدت گچه قیزلر یوزی گه یاپیلدی.
شونینگدیک، ۱۵-جدی هرات‌ده کافه‌لر مسئوللری گه، کافه‌لر گه عیاللرنی کېرگیزمسلیک‌لرینی بویردی و اوشبو ییل ۱۶ و ۱۸ جدی کون‌لری بلخ ده عیاللر گه عاید بازار قیسقه مدت یاپیلدی و مذکور ولایت‌ده ساغلیق مرکزلرده عیاللر نینگ شعبه‌لری اېرکک‌لردن اجره‌تیلدی. ۸-دلو ده عالی اوقوو وزیرلیگی بیر مکتوب صادر قیلیب، برچه خصوصی بیلیم یورت‌لر گه قیز طلبه قبول قیلمسلیک‌لرینی بویردی.
۱۴۰۰-ییل ۲۴-اسد ده، افغانستانده جمهوریت توزومی قولشی بیلن سرپرست حکومت شکللندی و دولت اداره‌لریده عیال خادم‌لری، قیز طلبه‌لر و اوقووچیلر تقدیرلری نامعلوم‌لیگی طفیلی اۉزلری اداره‌لر و تعلیمی مرکزلر گه بارمه‌دیلر. سرپرست حکومت نینگ کابینه‌سی اعلامی و عیاللر گه چېکلاو یره‌تیلیش بیرینچی آدیم ده، آلتینچی صنف‌دن یوقاری قیز اوقووچیلر گه مکتب باریش‌لری تقیق‌لندی.
قویاش ۱۴۰۰-ییل ۱۶-سنبله ده، سرپرست حکومت عیاللر نینگ حضورسیزلیگی بیلن کابینه‌سینی اعلام قیلدی و اوشبو کون ایچیده خاتین قیزلر وزیرلیگی منحل بولدی و اۉرنیده امر معروف و نهی منکر وزیرلیگی شکللندی. بونگه قوشیمچه، عیاللر گه قرشی زوره‌وانلیک محکمه شامل عیاللر نینگ قۉللب-قوتلاوچی برچه نهادلر، انسان حقلری مستقل کمیسیونی و کیین اېسه تینچ اوی‌لر فعالیتی توخته‌تیلدی.
باشقه تاماندن، سرپرست حکومت نینگ توزیلمه‌سی اساسیده، عیاللر نینگ قاضی بولیش حقی بولمه‌ی و کابینه اعلامی‌دن سۉنگ، عیاللر سیاسی، قاضی بولیش و حقوق‌لرینی طلب قیلیش حقی یوق‌لیگی بیللی بولدی. شونینگدیک، اوشبو آی نینگ ۳، ۱۶، ۱۷، ۲۸ و ۳۱ کون‌لری، دولت اداره‌لریده عیاللر «اسلامی حجاب» نی رعایت قیلیش گه مجبور بولدیلر؛ عیاللر نینگ ناراضی‌لیگی و سپورت کلوب‌لری گه باریش‌لری تقیق‌لندی؛ کابل بلدیه‌سی اداره‌سی نینگ عیال خادم‌لری گه چېکلاو یره‌تیلدی و حکومت اداره‌لریده عیاللر نینگ ایشلری توخته‌تیلدی.
باشقه تاماندن، ۱۴۰۰-ییل سنبله آی اۉرته‌لریده، تینچ اوی‌لر جوازی بیکار قیلینیشی بیلن، گزارش‌لر اساسیده، زوره‌وانلیک‌دن جبرلنگن عیاللر تینچ اوی‌لرده حیات کېچره‌ر اېدیلر، بیر مدت گچه تورمه‌خانه‌لر گه انتقال بیریلدی؛ بیر قطاری تقدیرلری نامعلوم‌لیگی طفیلی قاچدی، بعضی‌لری عایله‌لری گه مراجعت قیلدی و بیر قطاری نینگ تقدیری‌دن حاضرگچه هېچ خبر یوق.
یره‌تیلگن چېکلاو دوام اېتر اېکن، اوشبو ییل ۳۰-عقرب ده بیر بیانیه آرقه‌لی عیاللر رول اوینه‌گن سریاللر ترقه‌لیشی تقیق‌لندی. ۱۴۰۰ییل ۲- قوس ده، مدافع وکیللر مستقل اۉیوشمه‌سی عدلیه وزیرلیگی بیلن مدغم بولدی و اونگه علاوه عیاللر نینگ وکالت جوازی بیکار قیلیندی. اوشبو آی نینگ ۱۲-سیده امر معروف و نهی منکر وزیرلیگی تامانیدن ترقه‌لگن بیانیه ده، تخار، بلخ و جوزجان ولایت‌لریده یېتکرمه‌لرده عیاللر آوازی چیقیشی بیر مدت‌گچه ممنوع اېدی. اوشبو ییل ۸-حوت‌ده قیزلر محرم‌سیز خارجی تحصیلی بورسیه‌لر گه باره آلمسلیگی معلوم قیلیندی.
اوشبو ییل ۵ و ۸-جدی، عیاللر نینگ چیت ایل گه سفر قیلیشی و مملکت ایچیده ۷۲ کیلومتر دن اوزاق ده شرعی محرم‌سیز سفر قیلیشی منع قیلیندی. شونینگدیک، ۱ دلو ده غزنی، قندهار ولایت‌لری شامل تورلی ولایت‌لرده امرمعروف و نهی منکر ریاست‌لری شفاهی طرزده، عیال شفاکارلر و عیال بیمارلر شرعی محرم‌سیز ساغلیق مرکزلر گه باره آلمسلیگینی اعلام قیلدی و اوشبو آی نینگ۳-سیده بیر مکتوب آرقه‌لی ساغلیق‌نی سقلش وزیرلیگی‌ده عیاللر و اېرکک‌لر نینگ دفترلری اجره‌تیلدی.
سلام‌وطندار نینگ تېکشیرووی اساسیده، فرمان اساسیده یره‌تیلگن چېکلاو نینگ ۱۴ موردی بیانیه اساسیده، بیر موردی باغلیق اداره‌لر گه یوللنگن مکتوب اساسیده، ۱۳ موردی بیانیه اساسیده، ایکّی موردی اطلاعیه اساسیده، ۴ موردی آگاه‌لنتیریش اساسیده، ۲ موردی تصدیقلنمه‌گن و ۷ موردی سرپرست حکومت نینگ توزیلمه‌سی اساسیده عیاللر گه تحمیل بولگن.
عیاللر گه یره‌تیلگن چېکلاولر نینگ ۲۴ موردی اجتماعی و حقوقی، ۲۴ موردی ایش ساحهسیده و ۱۸ موردی تعلیم ساحهسیده دیر. سلام‌وطندار نینگ تېکشیرووی گه کوره، کابل گه نسبتن ولایت‌لرده عیاللر گه کوپراق چېکلاو یره‌تیلگن. برچه محدودیت‌لر ارا ۲۴ موردی تورلی ولایت‌لر و ۴۲ موردی کابل شامل افغانستان بویلب عیاللر گه چېکلاو یره‌تیلگن.
برچه‌سی بیلن عیال حقوقی فعاللری، جامعه‌شناس‌لر و روان‌شناس‌لر، عیاللر گه یره‌تیلگن چېکلاولرنی مملکت کېله‌جگی اوچون زیانلی دیب و سرپرست حکومت‌دن عیاللر تعلیم و ایش زمینه‌سی یره‌تیلیشینی سۉره‌یدیلر.
عیال حقوقی فعالی حمیرا فرهنگ‌یار نینگ سلام‌وطندار گه ایتیشیچه: «افسوس بیلن سۉنگی ایکّی یریم ییل ایچیده، عیاللر تورلی بهانه‌لر سبب سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ساحه‌لردن حذف بولدیلر. عیاللر قولیده‌گی اېنگ سۉنگی امکانیت یېتکرمه اېدی او هم آلینگن.»
عین‌حالده، جامعه‌شناس ضیا نیک‌زاد گه کوره: «در حقیقت امارت صادر قیله‌دیگن فرمان‌لری عیاللر نینگ تېریکچیلیگی اۉستیگه قندهی تاثیری بارلیگینی اۉزی بیله‌دی. امارت نینگ فکری اسلامی محور دیر و اولر نینگ مقصدی عیاللر نی جامعه دن حذف قیلیش دیر.»
روان‌شناس زکریا بارکزی نینگ بوتوغریده ایتیشیچه: «دستلب مکتب‌لر قیزلر یوزی گه آچیلیشی درکار؛ چونکه مکتب‌لر آچیلیشی بیلن عیاللر امیدوار بولیشی ممکن کیین اېسه بیلیم یورت‌لر ایشیگینی آچیش‌لری لازم.»
امر معروف و نهی منکر وزیرلیگی مسئوللری نینگ بوتوغریده فکر-ملاحظه‌سینی اۉرگنه‌نیشنی اېسته‌دیک؛ لېکن اولر سلام‌وطندار نینگ سوالی گه جواب بو موضوع اوشبو وزیرلیکّه عاید اېمس‌لیگینی ایتدیلر.
