مملکتده ناتینچلیک و هدفلی ترورلر کوپهیگنی سبب، میدیا و مدنی فعاللردن بیرقطاری مملکتنی ترک قیلگنلر.
هدایتالله سهیل میدیا و مدنی فعاللردن بیری دیر و مملکت ده ناتینچلیکلر کوپهیگنی سبب، مملکتنی ترک قیلگن. اونینگ سلاموطندارگه ایتیشیچه، ناتینچلیک، اوغیرلاوچیلیک و اعصیانچیلیک فعالیتلرگه گواه بولگن و اوشبو واقعهلر تعلیم کورگن و ایش ایگهسی بولگن یاشلرنی مملکتدن قاچیشیگه سبب بولگن.
هدایتالله، جوزجان مرکزی شبرغان شهریده دنیا گه کیلگن. او، مکتب و بیلیم یورت نی شبرغان شهریده یکونلنتیرگن.
جناب سهیل نیچه مدت کابلده تورلی میدیالر و سونگی ییللرده حکومت یوقاری مرتبهلی ادارهلریده فعالیت قیلگن. اونینگ ایتیشیچه، کته رویالری بار ایدی، لیکن رویالریگه ییتیشمهی اولکه نی ترک قیلیشگه مجبور بولگن.
هدایتالله نینگ ایتیشیچه: «مملکتده بولگن ناتینچلیکلر و پارتلشلر سبب، حیاتنی دوام بیره آلمهدیم و وطن ترک قیلیشگه مجبور بولدیم. مهاجرلیککه کوپ قطار قیینچیلیکلریمیز بار و بوندهی قیینچیلیکلرنی قبول قیلدیم. افغانستانده یخشی شکلده حیات کیچیریش اوچون زمینه یرهتگن ایدیم، بیلیم یورت دن فارغ بولگنیم دن سونگ، ۹ یا-ده ۱۰ ییل ایشلهدیم، لیکن بو زحمتلرنی چیککه ده قویب جانم نی سقلش اوچون مملکتنی ترک قیلدیم.»
سهیل بیر ییلدن بویان تورمیش اورتاغی و بالهسی بیلن ترکیهده حیات کیچیرهدی. اونینگ ایتیشیچه، ترکیهده کیلگنیدن حاضرگهقدر عایلهسی نینگ اقتصادی وضعیتی یخشیلنیشی اوچون شاقه ایشلرنی انجام بیرهدی.
هدایتالله نینگ سلاموطندار بیلن اوتکزگن صحبتیده ایتیشیچه، افغانستان دولتی و طالبان گروهی آرهسیده بولگن تینچلیک سوزلشوولردن حمایت قیلهدی و مملکتده دایمی تینچلیک تامین ایتیلیشینی ایستهیدی.
ترکیهده تیریکچیلیک قیلهدیگن افغانستانلیک مهاجرلردن کوپقطاری قیتهدن اوز مملکتلریگه قیتیب کیلیشنی ایستهیدی، بیراق طالبان و دولت دن اوروش و ایناغه قانینی توکیشنی توختهتیشنی ایستهیدیلر.
افغانستانده طولانی اوروشلر سبب، مینگلرچه عایله چیتایللیک مملکتلرده مهاجر بولیب و قیتهدن اوز اولکهلریگه قیتیب کیلیشینی ایستهیدیلر. حاضرده افغانستان دولتی تامانیدن بیریلگن آمارلرگه کوره، ایران، پاکستان و ترکیه ده ۵ میلیون افغانستانلیک مهاجر یمان شرایط ده حیات کیچیرهدیلر.
بو جملهدن محدود بیرقطار مهاجر ختیارلریگه بولگن حجتلر آرقهلی اروپا، آمریکا، کانادا و باشقه بیر قطار مملکتلرده قبوللنگن، بیراق، نامنظم مهاجرلیکلر سبب، افغانستان یشاوچیلریدن بیرقطاری ایران-افغانستان، ایران-ترکیه و ترکیه-اروپا آرهسیده دنیا دن اوتگنلر.