۲۰۲۴ییل نینگ باشلنیشی بیلن، بیراق ۲۰۲۳-ییل ده افغانستان‌لیک عیاللر گه بولیب اوتگنلر دن کوز یومیب اوتیش ممکن‌سیز؛ چونکه بو مملکت ده عیاللر نینگ حقوق‌لری دن کتّه بولیمینی اولر دن آلگن. شونی اوچون بو گزارش ده سلام‌وطندار رادیوسی مملکت نینگ قطار ولایت‌لریده خاتین قیزلر بیلن اوتکزگن تدقیقاتی و روایتی گزارش‌لری اساسیده افغانستان‌لیک عیاللر نینگ اوتمیشی حقیده بحث ایته‌میز.
افغانستان سیاسی جمعیتی نینگ قویی قتلم‌لریده آوازی کمراق ایشیتیلگن آدم‌لر بار و بو آدم‌لر نینگ اکثریتی عیاللر دیر؛ شونی اوچون سلام‌وطندار رادیوسی نینگ اجتماعی رسالتی و اعتباری عیاللر گه عاید موضوع‌لر نی یاریتیش دیر و افغانستان‌لیک عیاللر حقیده تورلی موضوع‌لر و گزارش‌لر نی تیارلب و ترقه‌تگن.
سلام‌وطندار نینگ میلادی ۲۰۲۳-ییل ده افغانستان ده عیاللر نینگ تورلی خیل تیریکچیلیگی گه دایر تیارله‌گن ۳۰ تدقیقاتی گزارشی اساسیده، مملکت ده سونگی سیاسی اوزگریش دن کیین افغانستان ده عیاللر نینگ احوالی آغیرلشیب و مثل‌سیز قیینچیلیک‌لر بیلن روپه‌ره بولگنلر. عیاللر کوپراق سرپرست حکومت تامانیدن یره‌تیلگن چیکلاولر طفیلی تورلی خیل قیینچیلیک‌لر گه دوچ بولگن. عیاللر گه کوپراق اقتصادیات، ایش، حقوقی و اجتماعی ساحه‌لر ده چیکلاو یره‌تیلگن همه دن مهم‌راغی عایله‌لری نینگ سرپرستی بولگن عیاللر نینگ ایش گه باریش رخصتی بیریلمسلیگی دیر.
شو بیلن بیرگه، سلام‌وطندار تامانیدن بو گزارش‌لر نی تیارلش پیتیده توپلم روشده بیر مینگ ۲۶ عیال، تورلی ساحه ده ۳۳ ایش بیلرمان، ۱۷ نفر عیال حقوقی فعالی، ۱۸ نفر حکومت اداره‌لری مسئولی و سوزلاوچیسی و ییتتی نفر ناحکومتی نهادلر نینگ مسئولی بیلن صحبت اوتکزیلگن.
عیاللر و اجتماعی محروم‌لیک
سلام‌وطندار عیاللر نینگ تیریکچیلیک احواللرینی تیکشیریش اوچون تدقیقاتی گزارش‌لریده ۲۶ نفر عیال مدافع وکیلی، ۲۰ نفر سپورتچی عیال، ۱۸ نفر عیال صنعت‌کاری، تینچ اوی‌لر نینگ تقدیری، ۲۴ نفر عیال بیزه‌تووچیسی، ۱۶ نفر حربی عیال، ۳۰ نفر عیاللر اوچو فعال بولیم‌لرده ایش جوازینی آلالمه‌گن و ۱۳ نفر دولت و نادولتی اداره‌لر دن لوازم‌لریدن بیکار قیلینگن عیاللر بیلن صحبت اوتکزگن، اوشبو صحبت‌لر گه بناً افغانستان ده عیاللر مثل‌سیز درجه ده توزیلمه و حقوقی محرومیت‌لیک‌لر بیلن روپه‌ره بولگنلر.
بو عیاللر ایش دن محروم بولیشیدن سونگ روحی و اقتصادی قیینچیلیک بیلن دوچ بولیشگن. اولر دن بیرقطاری مهاجر بولگن یا که مملکت نی ترک ایتیش نیتیده و باشقه بیر قطاری اینگ قیین احوال ده افغانستان ده تیریکچیلیک قیلیشماقده. بو گزارش‌لر اساسیده، عیاللر دن بیرقطاری ایش‌سیز بولیشدن کیین تیلنچی‌لیک یا که اوی‌لر گه باریب ایشلش گه یوز کیلتیرگنلر.
عیاللر و اقتصادی انقراض
افغانستان ده‌گی عیاللر جمعیت ده‌گی قیینچیلیک‌لر باعث تورلی ساحه‌لر ده آزراق سرمایه یاتقیزیش گه قیزیققن و بو مسئله کوپراق افغانستان نینگ تاریخی ده سیزیله‌دی و سونگی ایکی سنه ده افغانستان ده عیاللر کیچیک سرمایه یاتقیزیش دن آلیب و درآمدلی ایشخانه‌لر نی ایجاد ایتیش بیلن مملکت همده اوزلری نینگ اقتصادینی تامینلر ایدیلر؛ لیکن جمهوریت توزومی قولشیدن کیین عیاللر گه عاید بولیم کوپراق زیان کورگن. شونی اوچون سلام‌وطندار اوتگن ییل عیاللر نینگ اقتصادی احوالینی تیکشیریش گه باشله‌دی، بو جریان ده ۲۳ سوداگر و صناعت‌کار عیال و ۲۱ نفر عیاللر اوچون فعال ساحه‌لر ده فعالیتی بولگنلر بیلن صحبت اوتکزگن، بو تیکشیرولر گه بناً عیاللر اقتصادی نقطه‌ی نظر دن انقراض‌لی احوال ده حیات کیچیریشماقده. شونینگدیک سوداگر و صناعت‌کار عیاللر، خاتین قیزلر گه یره‌تیلگن چیکلاولر طفیلی اولر نینگ ایشی قیینچیلیک بیلن دوچ بولیب و درآمدلری اوستیگه سلبی تاثیر قویگن.
عیاللر و یاردم بیرووچی‌لر نینگ بی‌فرق‌لیگی
یاردم بیرووچی نهادلر جمعیت ده‌گی قیینچیلیک‌لر حلی اوچون یاردم بیریب و سرپرست حکومت بیر تور بو بولیم ده اوزینی مسئول بیلسه ده؛ بیراق سلام‌وطندار نینگ کابل ده ۲۱ نفر قول اوستیده ساتووچی، ۲۸ تیلنچی و ۲۲ ایشلاوچی قیز باله بیلن اوتگزگن صحبتی اساسیده، بو باله‌لر و عیاللر نینگ اکثریتی مالی حمایت بولمسدن یا که ظرفیت‌سازلیک برنامه‌لر گه شامل بولمسدن سرپرست حکومت تامانیدن سرک‌لر ده ایشلش رخصتی بیریلمه‌گن، بو عین‌حالده عیاللر دن بیر قطاری کمبغل‌لیک و آچ‌لیک طفیلی سرک‌لر ده ایشلش گه یوز کیلتیریشگن. تیکشیرو نتیجه‌لری گه کوره، صحبت قیلگنلر هیچ بیر نهاد دن مالی یاردم آلمه‌گنلرینی ایتگنلر.
عیاللر و نهادینه بولگن زوره‌وانلیک‌لر
دنیا اوچینچی مملکت‌لری اینیقسه افغانستان ده عیاللر گه قرشی زوره‌وانلیک‌لر تاریخی گه قره‌گنده، سلام‌وطندار بو زوره‌وانلیک‌لرنی یاریتیش اوچون عیاللر آره‌سیده تیکشیرو اوتکزگن، بو تیکشیرو نتیجه‌سی گه کوره، قنچه عیال زوره‌وانلیک بیلن روپه‌ره و بو زوره‌وانلیک‌لر سببی نیمه، مملکت نینگ ۲۷ ولایتیده ۳۲۶ عیال بیلن اوتکزگن صحبت اساسیده، صحبت قیلگن تورت عیال دن اوچ نفری زوره‌وانلیک بیلن روپه‌ره دیر و صحبت قیلگنلر سانی ۵۴ فایز نی تشکیل بیره‌دی و اولر روحی قیینچیلیککه چلینگنلر.
عیاللر و ساغلیق بولیمی
سلام‌وطندار نینگ مملکت بویلب قابله‌لر احوالی حقیده‌گی تیکشیروی گه کوره، اولر ایش زمینه‌سی آزلیگی بیلن روپه‌ره دیر. بو گزارش ده اولکه بویلب ۳۶ قابله عیال بیلن صحبت قیلینگن که نتیجه اساسیده ساغلیق امکانیت ییتیشمسلیگی، آی‌لیک آزلیگی و ایش زمینه‌سی یوق‌لیگی، مملکت ده قابله‌لر دوچ بولگن معمالر دن بولیب و عیاللر نینگ ساغلیق امکانیت‌لر دن فایده‌لنیشی اوستیگه سلبی تاثیر قویگن.
شونینگدیک، سلام‌وطندار ۱۷ ولایت ده تیکشیرو اوتکزگن و ۱۳ ولایت ده عیاللر ساغلیق امکانیت دن فایده‌لنیش قیینچیلیگی بیلن روپه‌ره بولگن و سکیز ولایت نینگ مسئوللری عیاللر اوچون ساغلیق خذمت‌لر آزلیگی، عیال شفاکارلر آزلیگی و طبی امکانیت ییتیشمسلیگینی عیاللر قیینچیلیک بیلن دوچ بولگن معمالر دن عنوان قیله‌دیلر.
عیاللر و ییتکیرمه
عامه‌وی اخبارات؛ رواجلنه‌یاتگن مملکت‌لر ده جمعیت نینگ طبیعتی و شخص نینگ ایرکین‌لیک نمونه‌لریدن سنله‌دی. جمهوریت توزومی قولشیدن کیین ییتکیرمه‌لر ده عیاللر حضوری ایریم چیکلاولر گه روپه‌ره بولدی؛ معلومات‌لر گه کوره، ییتکیرمه‌لر ده عیاللر نینگ حضوری سیزیلرلی درجه ده کمه‌یگن. سلام‌وطندار بوتوغریده گزارش تیارلش اوچون ۵۵ ییتکیرمه مسئوللری و ۱۷ ژورنالیست بیلن صحبت قیلگن نتیجه گه کوره، ۵۵ ییتکیرمه ده عیاللر نینگ حضوری ۶۶ فایز کمه‌یگن. بو تیکشیرو اساسیده سابق حکومت ده ۵۵ ییتکیرمه ده ۸۳۱ عیال وظیفه اجرا قیلر ایدیلر؛ بیراق سرپرست حکومت حاکمیتیدن کیین بو رقم ۲۸۸ عیال گه کمه‌یگن. عین‌حالده، افغانستان ایرکین ژورنالیست‌لر اویوشمه‌سی مملکت ییتکیرمه‌لری ده عیاللر نینگ حضوری ۸۱ فایز و افغان خبرچیلر مصونیت کمیته‌سی ۷۰ فایز کمه‌یگنیدن خبر بیره‌دیلر.
عیاللر و حقوقی محروم‌لیک
افغانستان ده شکللنگن معیارلر نینگ عنعنوی‌لیگی و عیاللر نینگ حقوق‌لریدن فایده‌لنه آلمسلیگی اوچون انیق جای یوق‌لیگی، حقوقی نزاع‌لر همده عایله قوریش اوچون قرار آلالمسلیک‌لری اولر نینگ حقوقی محروم‌لیککه دوچ بولیش‌لری گه سبب بولگن.
سلام‌وطندار بوتوغریده گزارش تیارلش اوچون، باله‌لری نینگ سرپرست‌لیک حقی آلینگن آلتی عیال بیلن، ۷۴ بیوه عیال، تورت نفر جبری و قانونی یاشنی تولدیرمه‌ی تورموش قورگن، ۳۰ نفر قیز عایله‌لری نینگ تبعیضی بیلن روپه‌ره بولگن، ۱۹ طلاق بیریلگن عیال، ۱۹ نفر کونداشی بولگن عیال و ۱۷ نفر میراث حقینی آلالمه‌گن عیال بیلن صحبت قیلگن و نتیجه گه کوره، افغانستان ده عیاللر نینگ حقوقی احوالی خواطرلی بولیب و اولر گه هیچ بیر نهاد یاردم بیرمه‌یدی.