افغانستانده ناگران کیشیلر، شخصی و اجتماعی تیریکچیلیکده جدی قیینچیلیکلر بیلن روپهره دیر و بو قیینچیلیک بعضاً اولرنی اساسی حقوقلریدن فایدهلنه آلمسلیگی و جمعیتده حضور تاپیشدن محروم قیلگن. سلاموطندار ۲۲ اوغیل و توقیز قیز شامل ۳۱ ناگران یاش بیلن صحبت اۉتکزگن. اولر ایشسیزلیک، جمعیتده کمسیتیلیشدن نالیگنلر.
اقتصادی و تیریکچیلیک قیینچیلیکلری
کوپینچه مملکتلرده ناگران کیشیلر علیحده امتیاز جملهدن حکومت تامانیدن آیلیک آلیش حقوقی گه اېگه دیر؛ بیراق افغانستانده باشقه کیشیلر گه نسبتن ناگرانلرنینگ حقوقی آز دیر. سرپرست حکومت ناگران کیشیلرنینگ آیلیگینی اولرنینگ ناگرانلیگی اساسیده تعیین اېتیشینی اېتگن لېکن بو قرار ناگرانلرنینگ قرشیلیگی بیلن روپهره بولگن.
ناگران کیشیلردن باشقه بیرقطاری، حقوقلری حقیده خبرلی یوقلیگی باعث حاضرگه قدر حکومت تامانیدن حمایتی برنامهلر گه ثبت نام قیلمهگنلر. بو گزارشده، شهیدلر و ناگرانلر وزیرلیگی تامانیدن معاش تولش سیستمیده شامل ۳۱ ناگران یاش بیلن صحبت اۉتکزیلگن. اوشبو یاشلرنینگ ۲۶ نفری، آیلیکلری آزلیگی و اوشبو وزیرلیک تامانیدن آیلیکلری وقتیده تولنمسلیگیدن نالیدیلر.
بو ۲۶ کیشی، جمهوریت توزومیده هر آی بیش مینگدن ۳۰ مینگ افغانی گچه آیلیک آلر اېدیلر؛ بیراق حاضر بو مقدار پول اوچ مینگ افغانی گه کمهیگن.
کابللیک ۳۵ یاشر علی گه کوره، سۉنگی اوچ ییلدن کوپراقده حقوقی حکومت تامانیدن بوتونلی تولنمهگن. اونینگ کوپهیتیریشیچه: «دولت تامانیدن هېچ قندهی حمایت بولینمهیدی؛ سابق توزوم ده یخشی اېدی بیر ییللیک حقوق بوتونلی تولهنیلردی؛ بیراق توزوم اۉزگرگنیدن بیری هېچ قچان معاشنی بوتونلی آلگنیم یوق.»
بو یاشلرنینگ ۲۷ نفری، ناگرانلر اوچون ایش امکانیتلری یوقلیگی اولرنینگ اساسی قیینچیلیکلریدن بولگنینی اېتگنلر.
هراتلیک و کوزدن عاجز احسان گه کوره، اجتماعی علوم بولیمیده اوقیگن بولسهده؛ بیراق ایش امکانیتی یوقلیگی اوچون بیکار دیر. «یارقین یورهکلر مسلکی لیسهسیده اوقیتووچیلیک بولیمیده ییتّی ییل تجربهم بار؛ توقیز آی تیل اورگهتیش بیر مرکزده ایشلهگن من؛ بیراق سیاسی اۉزگریشلر طفیلی حاضر بیکار من.»
اجتماعی و فرهنگی قیینچلیکلر
اوشبو گزارشده صحبت اۉتکزگنلر گه کوره، ناگران یاشلر کمسیتیلیشی اوچون اولردن بیرقطاری تورموش قوره آلمسلیکّه سبب بولگن. بو گزارشده صحبت قیلگن ۱۶ کیشی، جمعیتدهگی کمسیتیلیش طفیلی حاضرگه قدر تورموش قوره آلمهگنلرینی اېتگن.
بیزلرنینگ فیسبوک صحیفهمیزگه باش اورینگ!
بلخلیک ۲۶ یاشر احمدنینگ ایتیشیچه، نیچه مرته اویلهنیش اوچون قرار قیلگن؛ بیراق جمعیتدهگی عنعنهلر باعث توی قیله آلمهگن. اونینگ کوپهیتیریشیچه: «قۉشنیمیز قیزینی ناگران کیشی گه بیرمسلیگنی اېتر اېدی؛ چونکه او قندهی تیریکچیلیک قیلهدی و قندهی عایله خرهجتینی تأمینلهیدی؛ بو ایشانچنی کوریب افسوس لندیم و نیگه حیات بو گَل اوتماقدهلیگینی اویلهدیم.»
اوشبو گزارشده صحبت قیلگن ۳۱ یاشدن ۱۶ نفری، باشقهلرنینگ تبعیضلی و ناتوغری یاندهشوولریدن زیان کورگنلرینی اېتگن و بو گَل یاندهشوولر اولرنینگ جمعیتده حضور تاپه آلمسلیکلری گه سبب بولگن.
لغمانلیک ۳۳ یاشر فرزانه، ماین پارتلشی طفیلی بیر ایاغینی قولدن بیرگن ایتیشیچه: «آدملر بعضی وقتلر یامان یاندهشهدیلر؛ بوندهی مناسبتنی کورگنده بو کبی آدملردن اوزاقلشهمن؛ چونکه بیزنی حرمت قیلمهیدی.»
بیزلرنینگ «ایکس» ترماغی ده هم تعقیب قیلینگ!
بو گزارشده صحبت قیلگنلر، اوروش، توقنشوولردن قالگن ماینلر پارتلشی، ترافیکی واقعهلر و توغمه ناگرانلیکنی ناگرانلیک اصلی عاملی اتهیدیلر. اوشبو گزارشده صحبت قیلگنلردن ۱۰ نفری توغمه ناگران، آلتی نفری اوروشدن قالگن ماینلر پارتلشی و باشقه ۱۴ نفری هم طبیعی واقعهلر طفیلی ناگران بولگنلرینی معلوم قیلگنلر.
پروان یشاوچیسی و ۳۳ یاشر عبدل منیر، ۲۴ یاشرلیگیده ماین پارتلشی طفیلی ایکیله ایاغینی قولدن بیرگنینی معلوم قیلهدی. «یشش اویمیز بمباردمان بولدی؛ بیر بالهم و تورموش اورتاغیم هلاک بولدیلر؛ اۉزیم و باشقه بیر بالهم ناگران بولدیک؛ اوشه کوندن بیری حیات قیین احوالده اوتماقده.»
گزارشده صحبت قیلگنلردن ۱۰ نفری، طبی خذمتلردن فایدهلنه آلمسلیک و باشقه بیرقطاری هم کسللیکلری گه ضد دارو بیریلیشینی ناگرانلیک عاملی اتهیدیلر.
لغمانلیک روحالله گه کوره، کوپینچه ناگران کیشیلر تعلیم و ساغلیق امکانیتلریدن فایدهلنه آلمهیدیلر. اونینگ کوپهیتیریشیچه: «طبی خذمت دولت یا-ده موسسه تامانیدن بیز گه کورسهتیلمهگن و طبی خذمتلردن یخشی فایدهلنه آلمهیمیز.»
کابل یشاوچیسی مریمنینگ ایتیشیچه: «آغیر کسل بولگنیمده، شفاکار آلدیگه باردیم؛ خطا دارو بیردی؛ اوچ کون باش آغریق اېدیم؛ اوندن سۉنگ کوزیم ضعیف بولدی؛ کوزیمنی کوپ دوالهدیم لېکن نتیجه بیرمهدی.»
روانشناس محمدالله، ناگرانلر کمسیتیلیش و اولر بیلن یخشی مناسبت قیلینمسلیک باعث روحی قیینچیلیک بیلن روپهره بولگنلرینی اېتهدی. «کمسیتیلیب و یخشی مناسبت قیلینمهگن کیشیلر، روحی نقطه-نظریدن جمعیتده شخصیتی گه ضد روحی قیینچیلیک بیلن روپهره بولهدی؛ چونکه اولر اویلهیدی جمعیت اولر اوچون تار و کیمسه اولرنی قۉللب-قوتلمهیدی.»
افغانستانده خلقارا قیزیل خاچ کمیتهسی، بو نهاد ناگرانلر گه کېنگ کولمده خذمت کورسهتگنینی معلوم قیلهدی.
افغانستانده خلقارا قیزیل خاچ کمیتهسی سۉزلاوچیسی پرویزاحمد فیضینینگ ایتیشیچه: «حاضر ۸۵۸ خادمدن ۷۴۳ نفری ناگران دیر بو دستورنینگ ۸۷ فایز کوچینی تشکیل بیرهدی. خذمتلر فیزیوتراپی جلسهلری، حرکی و مصنوعی اعضا قوریش، منزلده ویزیت، سودسیز کیچیک قرضه بیریش و ناگرانلر اوچو مسلک اورگهتیش دیر.»
کابلده خلقارا قیزیل خاچ کمیتهسینینگ اورتوپیدی مرکز باشلیغی نجمالدین هلال گه کوره، اوشبو کسلخانهده کوپینچه ناگرانلر ثبت نام قیلگن و اولر گه طبی خذمت کورسهتیلگن. اونینگ کوپهیتیریشیچه: «بوتون پروگرامده ۸۰۰ دن آرتیق کیشی ایشلهیدی اولرنینگ ۹۰ فایزی ناگران دیر؛ ناگران کیشیلر ایشلهیدی؛ برچه مرکزلریمیزده ۲۶۰ مینگ دن آرتیق ناگران کیشینی ثبت نام قیلگنمیز.»
برچهسی بیلن، ناگرانلر و شهیدلر وزیرلیگی، حاضرگی کونده اوشبو وزیرلیکده ۱۹۰ مینگ ناگران ثبت قیلگن و اولرنینگ آیلیگی هر آی توللنیلیشینی معلوم قیلهدی.
مذکور وزیرلیک سۉزلاوچیسی فیصل خاموش گه کوره: «توغمه ناگران بولگن ناگرانلردن بیرقطاری، حربی فرمده ثبت نام قیلگنلر؛ حقیقت آچیقلنگندن کېین، بو کیشیلرنینگ حقوقی کمهیتیریلدی.»
اروپا اتفاقی، میلادی ۲۰۲۴-ییل، اوچ دیسمبرده، افغانستانده ناگران کیشیلر طبی امکانیت و اۉزلرینی دوالش خذمتلریدن فایدهلنیش قیینچیلیگی بیلن روپهره بولگنلرینی بیلدیرگن. بو نهاد دنیا همجمعیتدن افغانستانده محتاج کیشیلر گه خذمت کورسهتیلیشی اوچون همهشمول بیر جمعیت شکللنیشی مقصدیده سعی-حرکت قیلیشینی اېستهگن.
