سلاموطندار یاشلر نینگ اوقیش گه قیزیقیشی و اولر نینگ اوقیش گه قیزیقمسلیک سببینی تېکشیریش اوچون ۶۶ طلبه و ایکّی اوقیتووچی شامل ۶۸ یاش بیلن صحبت قیلگن، اولرنینگ یریمیدن کوپراغی اوقیش گه هېچ قیزیقمسلیکلرینی اېتگنلر.
تخار یشاوچیسی و طلبه حسیب نینگ ایتیشیچه، اۉتمیش ییللر گه نسبتن اوقیش گه قیزیقیشی کمهیگن و حاضرگی کونده اېنگ آز کتاب اوقیدی. اونینگ کوپهیتیریشیچه: «کوپ کتاب اوقیمهی من؛ تخار دهگی یاشلر نینگ اۉتمیش گه نسبتن اوقیش و کورس گه باریش علاقهلری کمهیگن؛ هر کیم حیاتی یخشیلنیشی اوچون بیر ایش قیلهدی.»
غزنی یشاوچیسی سمیعالله بارز گه کوره، سۉنگی کونلرده اوقیش گه هېچ قیزیقمهیدی. اونینگ ایتیشیچه: «بیکارلیک پیتیده کوپراق اجتماعی و انده-سنده ساغلیق بولیمیده مطالعه قیلر اېدیم؛ البته اۉتمیش گه نسبتن حاضر اونچهلیک کتاب اوقیمهی من؛ اۉتمیش ده کوپراق کتاب مطالعه قیلر اېدیم؛ لېکن حاضر ایشیم کوپلیگی اوچون کتاب مطالعه قیله آلمهی من.»
بو گزارش ده ولایتلرده تحصیل دن محروم بولگن ۴۱ قیز و ۲۷ ییگیت بیلن صحبت اۉتکزیلگن. اولرنینگ کوپینچهسی ییگیتلر گه نسبتن قیزلر نینگ اوقیش گه قیزیقیشی کمهیگنینی اېتهدیلر، گزارش ده صحبت قیلگن ۴۱ قیز دن ۲۳ نفری اولرنینگ تعلیمی گه یرهتیلگن چېکلاولر باعث، اوقیش گه اونچهلیک قیزیقمسلیکلرینی بیلدیرگنلر.
سرپل یشاوچیسی مرسل و کابل یشاوچیسی تمنا، قیزلر نینگ تعلیمی گه یرهتیلگن چېکلاودن کېین بیلیم یورت باره آلمهگنلر ایتیشلریچه، تعلیم دن اوزاق قالیش و کېلهجکّه امیدلری یوقلیگی اوچون، اوقیش گه قیزیقیشلری کمهیگن. مرسل نینگ ایتیشیچه: «اۉتمیشده کوپراق مطالعه قیلر اېدیم؛ چونکه بیلیم یورت بارر اېدیم؛ لېکن افسوس بیلن حاضر اوقیش گه قیزیقمهی من؛ اۉتمیش ده اوقیشنی مسئولیت بیلردیم؛ بیراق حاضر آزراق مطالعه قیلهمن.»
تمان نینگ کوپهیتیریشیچه: «اۉتمیش ده یعنی بیلیم یورت باریش پیتیده کوپراق مطالعه قیلر اېدیم؛ لېکن اۉزگریشدن سۉنگ اوقیش گه قیزیقیشیم کمهیگن؛ چونکه بیز قیزلر نینگ کېلهجگیمیز نیمه بولیشنی بیلمهیمیز.»
قیزلر نینگ تعلیمی گه یرهتیلگن چېکلاولر گه قۉشیمچه، روحی، اقتصادی احوال و یشاوچیلر نینگ تیریکچیلیک شرایطی اۉزگریشی، یاشلر نینگ اوقیش گه قیزیقیشی کمهیگن. گزارش ده صحبت قیلگن ۲۲۷ ییگیت دن ۱۲ نفری، اقتصادلری گه اۉزگریش کېلیشی و عایله اعضالری نینگ احتیاجلرینی تأمینلش اوچون، اونچهلیک مطالعه قیله آلمهیدیلر.
سرپل یشاوچیسی هارون حاضر طلبه دیر ایتیشیچه، عایله اعضالری نینگ احتیاجلرینی تأمینلش اوچون مطالعه قیلیش گه وقتی یوق دیر. اونینگ کوپهیتیریشیچه: «مطالعه قیلمهی من؛ چونکه کوپراق ایش بیلن مصروف من؛ اۉتمیش ده آزراق مطالعه قیلردیم حاضر قیله آلمهی من؛ چونکه ایش بیلن مصروف من؛ اوقیش گه قیزیقهمن؛ لېکن وقتیم یوق.»
بیزلرنینگ فیسبوک صحیفهمیزگه باش اورینگ!
یاشلردن باشقه بیرقطاری، حیاتلریدهگی قیینچیلیک و قیزلر نینگ تعلیمی گه یرهتیلگن چېکلاولر باعث مطالعه قیلیش دن اوزاق قالمهی و اۉزی نینگ بیلیمینی آشیریش اوچون تورلی خیل کتابلرنی اوقیش شرایطینی یرهتیش گه سعی-حرکت قیلگنلرینی اېتگنلر.
گزارش ده صحبت قیلگن ۶۸ کیشیدن، ۱۶ قیز و ۱۳ ییگیت جمعیتدهگی قیینچیلیکلر بیلن اوقیش گه قیزیقیب و کتاب؛ همان یار و همدملری بولگنینی معلوم قیلگنلر. اۉتمیش گه نسبتن اوقیش گه قیزیقیشی کوپهیگن قیزلر گه کوره، قیزلر نینگ تعلیمی گه یرهتیلگن چېکلاولردن سۉنگ، اۉزلری نینگ آویتیش اوچون تورلی خیل کتابلرنی اوقیش گه یوز کېلتیرگنلر.
سرپل یشاوچیسی و تحصیل دن محروم بولگن سونیا گه کوره، ایشسیزلیک و روحی قیینچیلیکّه چلینمسلیگی اوچون مطالعه قیلیش گه یوز کېلتیرگن. اونینگ کوپهیتیریشیچه: «اۉزگریشلر و مکتبلر همده بیلیم یورتلر ایشیگی یاپیلیشیدن کېین بوتون امیدلرینی قولدن بیریب و روحی قیینچیلیک تاپگن اېدیم؛ اۉزیم نینگ آویتیش اوچون بیر کتاب اوقیدیم، اوستیمگه کوپ تأثیر قیلدی؛ کېین اېسه هر هفته بیر کتاب مطالعه قیلر اېدیم و حاضر هر کونی حجمی کوپ بولگن کتاب اوقیمن، اۉزیم نینگ کوچلی و عالی حس قیلیش گه سبب بولگن.»
بیزلرنینگ «ایکس» ترماغی ده هم تعقیب قیلینگ!
بادغیس یشاوچیسی زهرا نینگ ایتیشیچه: «کوپراق اجتماعی و ادبی ساحهلرده یازیلگن کتابلرنی اوقیمن؛ اۉتمیش گه نسبتن کوپراق مطالعه قیلهمن و حاضر اوقیش گه کوپراق قیزیقهمن.»
اوشبو گزارش ده صحبت قیلگن ۲۷ ییگیت دن ۱۳ نفری، تعلیم شرایطی یرهتیلیشی اوچون اوقیش گه قیزیقیشلری کوپهیگنینی اېتهدیلر.
کاپیسا یشاوچیسی بلال عمری گه کوره، سۉنگی بیر ییلده اوقیش گه قیزیقیشیم کوپهیگن و اوشبو مدت ایچیده تورلی ساحهلرده نیچه کتاب مطالعه قیلگن. «کوپراق خلقارا مناسبتلر حقیده یازیلگن کتابلرنی اوقیمن و اۉتمیش گه نسبتن حاضر کوپراق مطالعه قیلهمن و کونسهیین اوقیش گه قیزیقیشیم کوپهیماقده.»
بدخشان یشاوچیسی حسین المبارک نینگ ایتیشیچه، کوپ اوقیش بیلن اۉزی نینگ بیلیمینی آشیریش و کوچلی قیلیش شرایطینی یرهتگن. اونینگ کوپهیتیریشیچه: «اوقیش اهمیتینی حس قیلگنیمدن بېری مطالعه قیلیشیم اۉزگرگن و اوقیش قنچه اهمیتلیگی اېکنلیگی اثباتلنگن و مطالعه کیشی نینگ اۉزگریشی گه سبب بولهدی، اوقیش گه قیزیقیشیم کوپهیگن.»
یشاوچیلر نینگ اوقیش گه قیزیقیشی کمهیشی، چاپ و کتاب سوداسی اوستیگه سلبی تأثیر قوییب و کابل همده ولایتلرده کتاب بازاری اۉتمیش رونقینی قولدن بیریشی گه سبب بولگن.
کتاب ساتووچیلردن بیرقطاری، قیزلر نینگ تعلیمی گه یرهتیلگن چېکلاولر و عالی درگاهلر ایشیگی یاپیلیشی، کتاب سوداسی اوستیگه سلبی تأثیر قیلیب و اولر نینگ ایشی کسادلیکّه یوز توتیشی گه باعث بولگنینی اېتهدیلر.
بلخ ولایتیده کتاب ساتووچی حمید حسینی گه کوره، سۉنگی اوچ ییلده مجازلری سانی سېزیلرلی درجه ده کمهیگن. اونینگ ایتیشیچه: «قیزلر یوزی گه بیلیم یورت و مکتبلر ایشیگی یاپیلیشی کتاب سوداسی اوستیگه سلبی تأثیر قویگن؛ اقتصادی قیینچیلیک هم یاشلر نینگ علاقهسی بولگن کتاب نی ساتیب آلالمسلیکّه سبب بولگن.»
خصوصی بیلیم یورتلردن بیریده استاد خوانی همت، یاشلر نینگ اوقیش گه قیزیقیشی کمهیگنیدن خواطر بیلدیریب ایتیشیچه، باشقه قیینچیلیکلر گه قۉشیمچه، یاشلر نینگ اجتماعی ترماقلر گه یوز کېلتیریشی، اوقیش گه قیزیقیش سانی کمهیشی گه سبب بولگن. اونینگ کوپهیتیریشیچه: «یاشلر نینگ اوقیش گه قیزیقمسلیک سببلریدن باشقه بیری اولر نینگ اجتماعی ترماقلر گه یوز کېلتیریشی دیر.»
جمعیتشناس راشد صدیقی گه کوره، جمعیتده کتاب اوقیش فرهنگی یوقلیگی و اوقیش گه قیزیقیش کمهیشی اینیقسه یاشلر اۉرتهسیده، یامان عاقبتی بولیشی ممکن. اونینگ ایتیشیچه: «انگیزه بولمهگن حالده، اوقیش گه قیزیقیش کمهیهدی؛ هر کون اوقیش و علمی موضوعلر اورنیده اجتماعی ترماقلرده علاقه کوپهیماقده، جمعیت اوچون بو احوال نینگ یامان عاقبتی بولیشی ممکن.»
گزارش ده صحبت قیلگنلردن یریمیدن کوپراغی، اولر نینگ اوقیش گه قیزیقیشی کمهیگنینی معلوم قیلگنلر؛ بیراق معلومات و مدنیت وزیرلیگی سۉزلاوچیسی خبیب غفران نینگ ایتیشیچه، اسلام امیرلیگی قدرت نی آلگنیدن سۉنگ یشاوچیلر نینگ اوقیش گه ترغیب قیلیش اوچون کابل و ولایتلرده کتّه-کیچک نیچه مراتبه کتاب کورگزمهسینی یولگه قویگن و اۉتمیش گه نسبتن کتاب اوقیش گه قیزیقیشلر آشگن. غفران گه کوره: «یاشلر اۉرتهسیده اوقیشنی رواجلنتیریش اوچون کتاب کورگزمهلری یولگه قوییلگن و بو کورگزمهلر یاشلر اۉرتهسیده مطالعه فرهنگی رواجلنیشی اوچون یاردم بیرگن؛ حاضرگی کونده یاشلر تکنالوژی دن قوللنیب و مطالعه قیلهدیلر، سۉنگی کونلرده یاشلر نینگ اوقیش گه قیزیقیشی کوپهیگن.»
سۉنگی اوچ ییلده، کابل و باشقه بیرقطار ولایتلرده یشاوچیلر اۉرتهسیده کتاب اوقیش فرهنگینی رواجلنتیریش اوچون نیچه مراتبه یول بویی کتاب کورگزمهلری یولگه قوییلگن.