در حالی که روزانه صدها تُن از گونه‌های مختلف لبنی در افغانستان مصرف می‌شود؛ اما تنها ۷۵ درصد نیازها از منابع داخلی تأمین می‌شود.
بر اساس آمار وزارت صنعت‌وتجارت، میزان نیازمندی سالانه‌ی افغانستان به لبنیات، به ۱۳۶ هزار و ۵۴۰ تُن می‌رسد. ۴۲ هزار و ۲۲۲ تُن سالانه از سوی شرکت‌های تولید لبنیات و ۳۵ هزار ۷۵۴ تُن به شکل سنتی به بازار عرضه می‌شود. با آمار دست‌داشته، روشن می‌شود که افغانستان، سالانه ۷۷ هزار و ۹۷۶ تُن فرآورده‌‌ی لبنی را از منابع داخلی خود به دست می‌آورد.
آخوندزاده عبدالسلام جواد، سخن‌گوی وزارت صنعت‌وتجارت، به سلام‌وطندار می‌گوید که اکنون، هفت شرکت بزرگ و ۱۳ شرکت متوسط تولید لبنیات در افعانستان فعال اند که از این میان، پنج شرکت آن در نزدیک به دو سال گذشته، به فعالیت آغاز کرده اند. او می‌گوید: «تولیدات ما در بخش تولید لبنیات بیشتر شده و اکنون، شرکت‌های تولید لبنیات نزدیک به ۷۵ درصد نیازهای مصرفی شهروندان به لبنیات را برآورده می‌کند.»
سلام‌وطندار را در تلگرام دنبال کنید
مسئولان وزارت صنعت‌وتجارت، هم‌چنان می‌گویند که تلاش دارند برای پشتیبانی از صنعت تولید فرآورده‌های لبنی، واردات لبنیات از کشورهای دیگر را کاهش دهند، فارم‌های گاوداری ایجاد کنند و برای فراهم‌کردن سهولت به شرکت‌های تولید‌کننده‌ی لبنیات و صادرات فرآورده‌های لبنی، بازاریابی کنند.
اضافه‌شدن شرکت‌های تازه‌ی تولید لبنیات در دو سال گذشته، افغانستان را یک گام دیگر به خودکفایی در تولید فرآورده‌های لبنی نزدیک کرده و این شرکت‌ها با تولید شیر، ماست، قیماق، پنیر، مسکه، چکه و دوغ، به رشد این صنعت کمک کرده اند.
در این گزارش با مسئولان چهار شرکت تولید لبنیات گفت‌وگو شده که همه‌ی آن‌ها، از افزایش میزان تولیدات شان نسبت به سال گذشته، سخن گفته اند.
اتحادیه‌ی لبنیات «گذرگاه» که در ۱۹۹۹ به فعالیت آغاز کرده است، فرآوردهای لبنی را از لوگر و میدان‌شهر، مرکز میدان‌وردک، جمع‌آوری و پروسس می‌کند. رحیم‌الله عباسی، رییس این اتحادیه، می‌گوید که روزانه پنج هزار لیتر شیر را پروسس می‌کنند. او، می‌افزاید: «تمام تولیدات ما از شیر خالص گاو است. وقتی ما شیر از دو ولایت جمع‌آوری می‌کنیم، نظر به تقاضای بازار، به لبنیات دیگر مثل ماست، قیماق، پنیر و چکه پروسس می‌شود.»
زکریا حیدری، رییس شرکت «دهقان روز»، می‌گوید که روند تولیدات این شرکت از زمان آغاز فعالیت آن تا کنون، سیر صعودی داشته است. او می‌افزاید: «سالانه نزدیک به ۱۳ هزار کیلوگرام شیر تولیدات داریم. در کنار این، ماست، چکه و دوغ هم به وزن‌های مختلف ۱۲۰، ۲۰۰، ۴۰۰، ۷۰۰ گرام و یک کیلو و ۷۰۰ گرام تولید داریم.»
شرکت «امید بهار» که از یازده سال به این سو، در زمینه‌ی تولید لبنیات فعالیت می‌کند، اکنون تلاش دارد تا فرآورده‌هایش را به بیرون نیز صادر کند. رفیع‌الله احمدیار، مشاور حقوقی این شرکت، می‌گوید: «میزان تولیدات ما نسبت به سال گذشته، بیش از ۴۰ درصد افزایش یافته است. ما روزانه از خط‌های تولیدی متفاوت استفاده می‌کنیم که ظرفیت تولید آن‌ها بلند است. یک خط تولیدی ما در یک ساعت ۲۴ هزار قوطی شیر ۱۸۰ ملی‌گرام را بسته‌بندی می‌کند.»
در سال‌های پسین، شرکت‌های تولید لبنیات در افغانستان، تلاش کرده اند که ظرفیت تولید شان را بلند ببرند.
علی اوستا، مسئول بخش تغییر و توسعه‌ی شرکت «شیر پاستوریزه‌ی هرات»، می‌گوید که این شرکت، چندین آزمایش‌گاه دارد که فرآورده‌های لبنی، تحت شرایط خاص فرایند آزمایش و تولید را طی می‌کند. او می‌افزاید: «ما پروتئین، چربی و کلسیم مواد را چک می‌کنیم. برخی از شیرها است که حیوان دوا خورده و نباید مصرف شود. ما در قالب آزمایش‌گاه‌ها محصولات را تست میکروبی و تست شیمی می‌کنیم.»
مسئولان این شرکت‌ها، هم‌چنان نبود برق، پایین‌بودن تعرفه‌های گمرکی بر فرآورده‌های لبنی وارداتی، مشکلات بانکی و نبود بازار مناسب را از چالش‌های عمده در برابر کار شان عنوان می‌کنند.
سلام‌وطندار را در تویتر دنبال کنید
شماری از باشندگان کابل نیز، می‌گویند که فرآورده‌های لبنی تولیدشده‌ی داخلی از کیفیت خوبی برخوردار اند و به همین دلیل، خریداران بیش‌تری دارند.
وحیدالله، باشنده‌ی غرب کابل، می‌گوید: «دکان نزدیک خانه‌ی ما شیر، ماست و دوغ خوب وطنی دارد. بسیار وقت می‌شود که در خانه از لبنیات تولیدشده در وطن خود ما، می‌برم. کیفیتش خوب است؛ به همین خاطر خریدار هم دارد.»
در سال‌های پسین، در کنار شرکت‌های بزرگ و متوسط، کارخانه‌های کوچک تولید لبنیات نیز در بخش‌های مختلف به ویژه شهرها افزایش یافته است.
