سلام‌وطندار در گفت‌وگو با ۳۰ زن که به دنبال دریافت جواز کار اند، دریافته است که آن‌ها، نمی‌توانند در شماری از بخش‌ها جواز کار دریافت کنند.
بر اساس یافته‌ها، بخش‌های بهداشت، آموزش، خدمات، کشاورزی، صنعت‌وتجارت و رسانه‌ها، تنها بخش‌هایی اند که زنان اجازه‌ی کار در آن‌ها را دارند؛ اما بیشتر زنان در این بخش‌ها نیز مجوز ندارند.
حکومت سرپرست، همواره بخش‌های صنایع دستی و تجارت را تنها زمینه‌ای برای زنان می‌داند که آن‌ها می‌توانند در این بخش‌ها کار کنند؛ اما در این گفت‌وگو، چهار زن به سلام‌وطندار گفته اند که زنان در ولایت‌ها، نمی‌توانند جواز تجارت یا صنعت را دریافت کنند. به گفته‌ی آن‌ها، تنها در پایتخت به بازرگانان زن جواز تجارت داده می‌شود.
عزیزه رسولی، باشنده‌ی بامیان، می‌گوید: «دوباره می‌خواستم جواز بگیرم، هم‌اکنون جواز اتاق تجارت موجود نیست که تمدید کنم و باید از عدلیه جواز بگیرم. آن هم بسیار گران تمام می‌شود.»
همین گونه، شیبا، باشنده‌ی پروان، از حکومت سرپرست می‌خواهد که محدودیت‌های موجود در زمینه‌ی صدور جواز برای زنان را برداشته و برای آن‌ها در این زمینه سهولت‌هایی را فراهم کند. او، می‌گوید: «ما جداً از دولت امارت اسلامی خواهش می‌کنیم که پروسه‌ی گرفتن جواز را به خانم‌ها آسان کند و محدودیت‌ها را رفع بسازند. وقتی که از طرف دولت اجازه داده و زمینه به ما مساعد نشود، ما نمی‌توانیم کارهای خود را به شکل درست‌تر و راحت انجام بدهیم.»
سلام‌وطندار را در شبکه‌ی «ایکس» دنبال کنید
از سویی هم، ۱۰ بازرگان زن گفت‌وگوشونده در این گزارش، می‌گویند که برای دریافت جواز کار در زمینه‌های آموزش، خدمات و کشاورزی، تلاش کرده اند؛ اما به بهانه‌های مختلف به آن‌ها مجوز داده نشده است.
پریسا شریفی، باشنده‌ی کندز که خواهان جواز برای ایجاد یک مرکز آموزشی در این ولایت است، به سلام‌وطندار می‌گوید: «برای این که شماری از خانم‌ها را بتوانیم جمع کنیم و برای شان تدریس کنیم، تصمیم به ایجاد یک آموزش‌گاه داشتیم و با یکی از هم‌کارهایم به ریاست معارف رفتیم که جواز فعالیت بگیریم که متأسفانه حتا ما را اجازه‌ی داخل‌شدن به ریاست را ندادند.»
در همین حال، سه زن گفت‌وگو‌شونده‌ی دیگر که می‌خواهند در زمینه‌های خدمات عمومی مانند ایجاد نهادهای مدنی، شرکت‌های خدمات ویزا و گذرنامه، شرکت‌های فن‌آوری و کشاورزی، جواز دریافت کنند، می‌گویند که درخواست دریافت مجوز داده اند؛ اما از سوی مسئولان رد شده است. ثریا جاوید، یکی از زنان، می‌گوید: «متاسفانه وزارت عدلیه مراجعه برای ما جواب رد دادند و گفتند که جواز های که به نام خانم‌ها است و نهادهای مدنی که ثبت بوده، جواز شان تمدید نمی‌شود و معطل است.»
بر اساس یافته‌های سلام‌وطندار، یک مسئول یکی از نهادهای رسانه‌ای که نخواست در این گزارش نامی از او برده شود، می‌گوید که پس از فروپاشی جمهوری، تنها به دو زن جواز فعالیت رسانه‌ای داده شده است.
در این گفت‌وگو، سه خبرنگار زن که به دنبال دریافت جواز فعالیت و ایجاد نهادهای رسانه‌ای اند، نیز می‌گویند که موفق به گرفتن مجوز از وزارت اطلاعات‌وفرهنگ، نشده اند.
مسئولان نهاد پشتیبان رسانه‌های آزاد افغانستان (نی)، می‌گویند که شکایت‌هایی در باره‌ی صادرنشدن جواز فعالیت رسانه‌ای به زنان، دریافت کرده اند.
ظریف کریمی، مسئول نهاد نی، می‌گوید: «متأسفانه بعداً ما اطلاعات را دریافت کردیم که گویا بعضی از خانم‌ها می‌خواستند نهادهای رسانه‌ای ایجاد کنند که وزارت اطلاعات‌وفرهنگ جواز نشراتی شان را به حالت تعویق درآورد و اجازه‌ی فعالیت آن‌ها را نداد.»
در سوی دیگر، شماری از فعالان حقوق زن، می‌گویند که با ادامه‌ی محدودیت‌ها در برابر زنان، روزبه‌روز به مشکلات شان افزوده خواهد شد.
لطیفه انوری، قعال حقوق زن، می‌گوید: «در افغانستان متأسفانه به هیچ عنوان، به هیچ صورت و در هیچ بخشی به خانم‌ها جواز کار داده نمی‌شود. در حکومت کنونی، زنانی که فعالیت می‌کردند، در آرایش‌گاه کار می‌کردند، زنان تجارت‌پیشه، همه‌ی شان خانه‌نشین شده اند. زنان از هر نگاه بسیار در حالت بد قرار دارند.»
زینب رضایی، یکی دیگر از فعالان حقوق زن، نیز می‌گوید که در بیش از دو سال گذشته، زنان اجازه‌ی هیچ کاری را ندارند. «از زمانی که وارد افغانستان شدند، به زنان اجازه‌ی فعالیت ندادند و هم‌چنان جواز انجو و مؤسسه و حتا جواز رانندگی به زنان داده نمی‌شود؛ این از مشکلاتی است که داخل افغانستان روزبه‌روز افزایش می‌یابد و جای نگرانی است.»
سلام‌وطندار را در تلگرام دنبال کنید
افزون بر این، مسئولان وزارت صنعت‌وتجارت و شرکت دولتی «افغانتور»، به سلام‌وطندار می‌گویند که زنان می‌توانند در سراسر کشور، بدون هیچ مشکلی جواز کار در هر زمینه‌ای را دریافت کنند.
عبدالسلام جواد آخوندزاده، سخن‌گوی وزارت صنعت‌وتجارت، در این باره می‌گوید: «از دو سال که تحول آمده و امارت اسلامی آمده در کابل، تا حال ما بیش از ۱۲۰۰ جواز به زنان متشبث توزیع کرده‌ایم و خوش‌بختانه این روند ادامه دارد. هم‌چنان، بیش از ۸۰۰۰ بانو است که در افغانستان جواز فعالیت دارند.»
عبدالغفور امانت، معاون عملیاتی شرکت دولتی افغانتور، نیز اطمینان می‌دهد که زنان می‌توانند بدون هیچ قیدوشرطی، مجوز کار دریافت کنند. او، می‌گوید: «خانم‌ها آزادانه می‌توانند جواز شرکت‌های سیاحتی را بدون کدام قیدوشرطی بگیرند. در گرفتن جواز شرکت‌های سیاحتی، در اداره‌ی افغانتور برای خانم‌ها هیچ ممانعتی وجود ندارد.»
تلاش کردیم دیدگاه مسئولان وزارت معارف، اطلاعات‌وفرهنگ و وزارت زراعت، آبیاری و مالداری را نیز در این زمینه داشته باشیم؛ اما موفق نشدیم.
با این همه، ذبیح‌الله مجاهد، سخن‌گوی امارت اسلامی اما به سلام‌وطندار می‌گوید که تلاش‌ها برای رفع محدودیت‌ها در برابر کار زنان و ایجاد سهولت برای آن‌ها، جریان دارد. او، می‌افزاید: «در بخش‌های محدود که تا به حال نتوانسته اند به کار بروند، تلاش جریان دارد تا زمینه‌ی کاری مساعد و زمینه‌ای برای رفت‌وآمد و بودوباش خواهران ما در دفترها، سهولت‌هایی ایجاد شود تا اطمینانی باشد.»
با روی‌کارآمدن حکومت سرپرست و در بیش از دو سال گذشته، زنان در برخی زمینه‌ها و هم‌چنان در بخش‌های مختلف دیگر از کار کنار گذاشته شده اند و در برخی موردها، به دلیل‌های ناروشنی به زنان جواز کار و فعالیت داده نمی‌شود.
