بررسی‌های سلام‌وطندار از جمع‌آوری آمار قتل و خودکشی در میان زنان، نشان می‌دهد که پس از تحولات پسین، خشونت‌های شدید در برابر زنان رو به افزایش است. این بار سلام‌وطندار ۷۴ مورد قتل و خودکشی زنان را در جریان شش ماه پسین، گردآوری کرده که بر اساس آن، ماهانه به طور میانگین بیش از ۱۲ مورد قتل در میان زنان رخ داده است.
بر اساس این بررسی، در عقرب ۱۴۰۲ هفت مورد، در قوس ۱۴ مورد، جدی هشت مورد، دلو ۱۴ مورد، حوت ۱۵ مورد و در حمل ۱۴۰۳ هم ۱۶ مورد قتل و خودکشی در میان زنان رخ داده است. ۵۸ مورد این قتل و خودکشی‌ها در پنج ماه پسین سال ۱۴۰۲ و ۱۶ مورد دیگر در حمل ۱۴۰۳ رخ داده است. از مجموع موارد قتل و خودکشی زنان که در شش ماه پسین رخ داده و از سوی سلام‌وطندار گردآوری شد، ۵۸ مورد آن قتل و ۱۶ مورد دیگر آن خودکشی بوده است.
بر اساس این بررسی، فاریاب با ۱۲ مورد قتل و خودکشی زنان در شش ماه پسین، در راس ولایت‌ها قرار دارد و پس از آن، ننگرهار با هشت مورد ، تخار و بلخ هر یک با شش مورد، کندهار، پروان و کاپیسا هر یک با چهار مورد شاهد قتل و خودکشی زنان بوده است.
بادغیس، کابل و خوست هر یک سه مورد، سرپل، دایکندی، هرات، غور ، پنجشیر و سمنگان هر یک دو مورد، قتل و خوکشی زنان را شاهد بوده است. در کندز، فراه، غزنی، نورستان، هلمند و نیمروز هر یک، یک مورد قتل و خودکشی زنان رخ داده است. دو مورد دیگر این قتل‌ها در میان زنان مهاجر افغان در پاکستان و ایران در قوس و دلو ۱۴۰۲ رخ داده است. در همین حال، از مجموع ۷۴ مورد قتل و خودکشی در میان زنان، ۴۵ مورد آن به گونه‌ی مبهم و ۲۹ مورد دیگر با دلیل‌های مشخص صورت گرفته است.
بررسی سلام‌وطندار نشان می‌دهد که از مجموع آمار به‌دست‌آمده از قتل و خودکشی زنان، ۱۴ مورد آن به دلیل خشونت‌های خانوادگی، سه مورد به دلیل رابطه‌ی نامشروع، سه مورد به دلیل ازدواج اجباری، دو مورد پس از رهایی از زندان، یک مورد به دلیل بارداری در دوره‌ی نامزدی، یک مورد به دلیل دزدی، دو مورد در اثر مشاجره‌ی لفظی، یک مورد به دلیل فقر، یک مورد به دلیل بدل‌دادن و یک مورد دیگر به دلیل تعیین‌کردن شیربهای زیاد صورت گرفته و دلیل ۴۵ مورد دیگر مبهم باقی مانده است.
این بررسی نشان می‌دهد که این قتل‌ها توسط افراد متفاوت صورت گرفته ؛ اما بیشتر شوهران و افراد ناشناس در آن دست داشته اند. از این میان، ۱۲ مورد قتل توسط شوهر یا نامزد، ۱۱ مورد قتل توسط افراد ناشناس، چهار مورد قتل توسط پدر، چهار مورد قتل نیرو های مربوط به حکومت سرپرست، سه مورد قتل توسط نزدیکان، دو مورد قتل از سوی پدرشوهر، یک مورد قتل توسط فرزند، یک مورد قتل توسط نواسه ، یک مورد قتل توسط برادر، یک مورد قتل توسط برادرشوهر/ایور و یک مور قتل دیگر توسط دزد صورت گرفته است؛ اما عاملان ۱۸ مورد قتل دیگر مبهم و ناروشن مانده است.
سلام‌وطندار را در تلگرام دنبال کنید
این ۷۴ قتل و خودکشی به طریقه‌های گوناگون صورت گرفته است. بر اساس اطلاعات گردآوری‌شده از سوی سلام‌وطندار، چه‌گونگی ۵۸ مورد قتل و خودکشی زنان مشخص شده؛ اما از ۱۶ مورد دیگر ناروشن مانده است.
بر اساس این بررسی‌ها، ۲۸ قتل و خودکشی با استفاده از سلاح، ۱۱ مورد با استفاده از چاقو و تبر، ۹ مورد به گونه‌ی حلق آویز ، پنچ مورد با خفه‌کردن، دو مورد با ضرب‌و‌شتم، یک مورد با خوردن زهر، یک مورد مثله و یک مورد دیگر با انداختن از کوه صورت گرفته است.
اکثریت زنانی که به قتل رسیده اند متأهل و در رده‌های سنی متفاوت بوده اند، طوری که ۱۳ تن این زنان پایین‌تر از ۲۰ سال سن داشته اند. موراد قتل و خودکشی زنان در جریان شش ماه پسین از رسانه‌های گوناگون گردآوری شده که ۳۴ مورد آن از روزنامهی هشت صبح، ۱۳ مورد از خبرگزاری بانوان افغانستان، ۹ مورد از روزنامهی اطلاعات روز ، ۹ مورد دیگر از خبرگزاری زنان افغانستان و ۹ مورد دیگر هم توسط گزارش‌گران سلام‌وطندار گردآوری شده است.
با این حال، شماری از فعالان حقوق زن، چالش‌های اقتصادی، نبود زمینه‌های کاری و آموزشی، خشونت‌های خانوادگی و محدودیت‌های وضع‌شده از سوی حکومت سرپرست بر زنان را، از عمده‌ترین دلیل‌های افزایش قتل و خودکشی زنان می دانند.
فروزان داوودزی، فعال حقوق زن، می‌گوید: «عامل اصلی آن ضعف‌های اقتصادی، محدودیت‌های فعلی بر زنان و خشونت‌های خانوادگی است که بیشتر زنان با مشکلات روحی و روانی دچار و دست به خودکشی بزنند؛ چون در محاکم زنان وجود ندارد بیشتر خانواده‌ها کوشش می‌کند این قضایا را رسمی نکنند.»
معصومه حسینی، دیگر فعال حقوق زن، می‌گوید: «زنان در افغانستان به حدی در یک تنگنا قرار گرفته که حاضر اند به زندگی شان پایان دهند؛ یکی محدودیت‌های است که با گذشت هر روز یا حکم را به زنان صادر می‌کنند و عدم کار و تحصیل زنان و بی‌کاری است.»
در همین حال، شماری از جامعه‌شناسان و روانشناسان، می‌گویند که یاس، ناامیدی و مشکلات روحی و روانی از دلیل‌های اصلی افزایش موارد خودکشی در میان زنان است. آنان، می‌افزایند که وضع محدودیت‌ها بر زندگی افراد و نداشتن آزادی فردی و اجتماعی سبب می‌شود که موارد قتل و خودکشی در جامعه افزایش یابد.
سلام‌وطندار را در اکس دنبال کنید
راشد صدیقی، جامعه‌شناس، می‌گوید: «امروز راه آموزش به زنان بسته است؛ کار به خانم‌ها نیست یا آزادی‌های فردی و اجتماعی زنان از آن‌ها گرفته شده، می‌تواند یک موضوع باشد. از نگاه جامعه‌شناسی علت‌های که به شخصیت و عاطفه یک فرد صدمه وارد کند یا سد راه شان قرار گیرد می‌تواند عوامل خودکشی باشد.»
نظامی عزیز، روان‌شناس نیز، می‌گوید: «خودکشی به دلیل مشکلات روانی رخ می‌دهد و تحقیقات که صورت گرفته ۹۰ درصد افرادی که خودکشی می‌کنند یا افکار خودکشی را در ذهن خود می پروراند به یکی از انواع اختلالات روانی مبتلا است که بیش از نیمی آن‌ها قبل از خودکشی به افسردگی، ناامیدی و حالت یاس دچار اند.»
با این همه، زنان وکیل مدافع، می‌گویند که پس از تحولات پسین در افغانستان و با وضع محدودیت‌ها از سوی حکومت سرپرست بر نهاد‌های عدلی و قضایی؛ دست‌رسی زنان به خدمات عدلی نیز، کاهش یافته است.
سمیه کریمی وکیل مدافع در نظام جمهوری که اکنون در پاکستان به سر می برد، می‌گوید: «در سه سال گذشته سیستم عدلی و قضایی افغانستان نتوانسته که دوباره رنگ‌و‌روی گذشته‌ی خود را بگیرد؛ زمانی که نظام سقوط کرد سیستم عدلی و قضایی فلج شد. در جایی که ارگانی وجود ندارد که از زن دادخواهی کند، مجبور می‌شود دست به خودکشی بزند.»
خواستیم دیدگاه حکومت سرپرست افغانستان را باره‌ی آمار قتل و خودکشی زنان نیز داشته باشیم؛ اما موفق نشدیم.
پیش از این، سلام‌وطندار توانسته بود که ۱۷۳ مورد قتل و خودکشی زنان را از زمان تغییر نظام تا اوسط ۱۴۰۲ گردآوری کند که همه‌ی این ارقام نشان‌دهنده افزایش خشونت‌های شدید در برابر زنان است. پس از فروپاشی جمهوری تا اکنون، سلام‌وطندار در مجموع ۲۴۷ مورد قتل و خودکشی را در میان زنان گردآوری کرده که ۱۶ مورد در جریان ۱۴۰۰، ۸۴ مورد در جریان ۱۴۰۱ و ۱۳۱ مورد آن در جریان ۱۴۰۲ در نهایت ۱۶ مورد هم در حمل ۱۴۰۳ رخ داده است. آماری را که سلام‌وطندار گردآوری کرده نشان می‌دهد که رقم قتل و خودکشی در میان زنان با گذشت هر سال افزایش یافته است.
