یافته‌های سلام‌وطندار از جمع‌آوری ۱۷۳ مورد قتل و خودکشی زنان پس از تحولات پسین در کشور، نشان می‌دهد که آمار قتل و خودکشی زنان به گونه‌ی سرسام‌آوری رو به افزایش است. بر اساس این یافته‌ها، آمار قتل و خودکشی در میان زنان در سال ۱۴۰۰ به گونه‌ی میانگین در هر ماه سه مورد بوده؛ اما این مسئله در ۱۴۰۱ ماهانه به هفت مورد و در ۱۴۰۲ خورشیدی به ۱۲ مورد در یک ماه رسیده است.
این یافته‌ها، نشان می‌دهد که آمار قتل و خودکشی زنان در نیمه‌ی دوم سال ۱۴۰۰ خورشیدی ۱۶ مورد، در تمام سال ۱۴۰۱ خورشیدی ۸۴ مورد؛ اما قتل و خودکشی زنان تنها در نیمه‌ی نخست سال روان خورشیدی ۷۳ مورد بوده است که نشان می‌دهد میزان قتل و خودکشی زنان به شدت افزایش یافته است.
از مجموع موارد قتل و خودکشی در میان زنان که پس از تحولات پسین در کشور رخ داده و توسط سلام‌وطندار بررسی شده، ۱۲۶ مورد آن قتل و ۴۷ مورد دیگر خودکشی بوده است.
از سویی هم، از مجموع آمار قتل و خودکشی در میان زنان که پس از تحولات اخیر صورت گرفته، ۱۰۳ مورد آن به گونه‌ی مرموز انجام شده؛ اما ۷۰ مورد دیگر آن دلیل‌های مشخص داشته است.
بر اساس این یافته‌ها، فاریاب با ۲۰ مورد قتل و خودکشی زنان در رتبه‌ی نخست قرار گرفته و ولایت‌های کابل و هرات، هر کدام با ۱۳ مورد در رده‌ی دوم و ولایت غور با ۱۲ مورد در جایگاه سوم ایستاده است. آمار خودکشی و قتل زنان پس از تحولات سیاسی، بر اساس ولایت‌ها نشان می‌دهد که این رقم در بغلان و تخار هر کدام ۹ مورد، بادغیس و پروان هر کدام ۸ مورد، کاپیسا، ننگرهار و دایکندی هر کدام ۷ مورد، جوزجان، سرپل و بلخ هر کدام ۶ مورد و بدخشان و ارزگان هر کدام ۵ مورد بوده است.
ولایت‌های غزنی، هلمند و بامیان نیز هر کدام ۴ مورد قتل و خودکشی زنان را تجربه کرده و آمار قتل و خودکشی زنان در ولایت‌های پنجشیر، سمنگان، کندهار و کندز، هر کدام سه مورد بوده است.
بر اساس یافته‌های سلام‌وطندار، کم‌ترین میزان قتل و خودکشی زنان در ولایت‌های لوگر، کنر و پکتیکا رخ داده که در لوگر و کنر هر کدام دو مورد و پکتیکا نیز یک مورد قتل را تجربه کرده است.
هم‌چنان، دو مورد دیگر از این نوع خشونت‌های حاد در میان خانواده‌های مهاجر افغان در پاکستان و یک مورد در میان خانواده‌های افغان مهاجر در کانادا به وقوع پیوسته است.
سلام‌وطندار را در شبکه‌ی «ایکس» دنبال کنید
بر اساس این یافته‌ها، دلیل و انگیزه‌ی ۷۰ مورد از این رویدادها مشخص شده که از این میان، ۴۴ مورد خشونت‌های خانوادگی، ۷ مورد رابطه‌ی نامشروع، ۵ مورد دزدی، ۳ مورد مشکلات روحی و روانی، ۳ مورد مشاجره‌ی لفظی، ۳ مورد دیگر ازدواج اجباری، یک مورد تجاوز جنسی، یک مورد در اثر قصد تجاوز جنسی، یک مورد به گونه‌ی غیرعمدی، یک مورد بر اساس دشمنی شخصی و یک مورد دیگر نیز به دلیل مبهم‌بودن پرونده‌ی مهاجرت در پاکستان صورت گرفته؛ اما دلیل ۱۰۳ مورد دیگر از این رویدادها مرموز گفته شده است.
یافته‌های سلام‌وطندار نشان می‌دهد که این قتلها عامل‌ها و قاتلان متفاوت داشته اند؛ اما بیشتر این رویدادها توسط شوهر صورت گرفته است. بر اساس این یافته‌ها، ۲۸ مورد قتل توسط شوهر، ۲۳ مورد توسط اعضای خانواده، ۷ مورد قتل توسط اقارب، یک مورد توسط یک زن دیگر و یک مورد دیگر نیز توسط دزد صورت گرفته؛ اما عامل‌های ۶۶ مورد قتل دیگر مبهم و ناروشن است.
یافته‌های سلام‌وطندار نشان می‌دهد که این ۱۷۳ قتل و خودکشی زنان با روش‌های مختلف انجام شده که از این میان، شیوه‌ی ۱۱۷ مورد آن مشخص؛ اما شیوه‌ی ۵۵ مورد دیگر نامشخص است.
بر اساس این یافته‌ها، ۴۸ مورد قتل و خودکشی با شلیک گلوله، ۲۵ مورد دیگر با حلق‌آویزی، ۱۸ مورد توسط چاقو، ۱۱ مورد با خفه‌کردن، ۴ مورد با خوردن مرگ موش، ۲ مورد با تبر، یک مورد با بریدن بینی و گوش، ۲ مورد با ضرب‌وشتم، ۲ مورد با خوردن زهر و تیزاب، ۲ مورد با انداختن از ساختمان، یک مورد پس از تجاوز جنسی، یک مورد با انفجار ماین و یک مورد دیگر با غرق‌شدن در آب صورت گرفته است.
در میان زنانی که به قتل رسیده اند، ۵ زن باردار نیز وجود دارد. این زنان از ولایت‌های، کندز، بغلان، فاریاب و دو زن از هرات بوده اند. بیشتر زنانی که به قتل رسیده، متأهل بوده و بیشتر در رده‌های سنی ۱۵ تا ۳۰ سال قرار داشته اند.
این اطلاعات و آمار از منابع مختلف گردآوری شده؛ به گونه‌ای که ۳۱ مورد آن از مطالب سلام‌وطندار، ۱۳۵ مورد از مطالب روزنامه‌ی «اطلاعات روز»، یک مورد از خبرهای شبکه‌ی خصوصی «طلوع‌نیوز»، ۴ مورد از مطالب «دویچه‌وله» و یک مورد دیگر از خبرهای بی‌بی‌سی جمع‌آوری شده است.
موارد قتل و خودکشی زنان در حالی افزایش یافته است که روان‌شناسان و جامعه‌شناسان، محدودیت‌های وضع‌شده بر زنان و بسته‌شدن مکتب‌ها و دانش‌گاه‌ها به روی دختران را، از عمده‌ترین دلیل افزایش موارد قتل و خودکشی زنان می‌دانند. آنان، می‌گویند که میزان ناامیدی در میان زنان سبب افزایش خودکشی زنان شده است.
ضیا نیک‌زاد، جامعه‌شناس، در مورد دلیل‌های افزایش قتل و خودکشی زنان می‌گوید: «محدودیت‌هایی که بر خانم‌ها در افغانستان از سوی امارت اسلامی وضع شده است، این می‌تواند تأثیرگذار باشد؛ چون بسیاری از خانم‌ها به این باور رسیده بودند که بعد از این می‌توانند در فعالیت‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی نقش فعال داشته باشند. هر کدام از این دختران رؤیایی به آینده بافته بودند.»
کوکبه نواب، روان‌شناس، نیز می‌گوید: «وقتی امیدهای زندگی یک انسان خاتمه پیدا می‌کند و یک انسان فکر می‌کند، به این که من دیگر نمی‌توانم به زندگی خود ادامه بدهم، امیدهایم خاتمه پیدا کرده، آرزوهایم دفن شده و همین عمده‌ترین عاملش را می‌توانیم بگوییم بسته‌شدن درب مکتب‌ها و دانش‌گاه‌ها بود.»
با این حال، شماری از وکیلان مدافع زن، نیز خشونت‌های خانوادگی، ازدواج‌های اجباری و منع کار زنان را، دلیل افزایش موارد قتل و خودکشی زنان ذکر می‌کنند. آنان، می‌گویند که در نظام جمهوری، نیز گواه پرونده‌های قتل و خودکشی زنان بودند؛ اما با تغییر نظام این پرونده‌ها با این که افزایش یافته است؛ اما عامل‌ها و چه‌گونگی آن بررسی نمی‌شود.
ایمن بسمل، وکیل مدافع زن در نظام جمهوری، می‌گوید: «قتل‌های مرموز در افغانستان بیشتر شده است. عامل‌های قتلها یکی خشونت‌های فامیلی می‌باشد، یکی ازدواج‌های اجباری، یکی هم قتل‌های هدف‌مند و قتل‌های سیاسی می‌باشد که متأسفانه ما شاهد هستیم که در افغانستان یک تعداد از خواهران ما به شکل مرموز کشته می‌شوند. علت و عوامل و چه‌گونگی‌اش هم بررسی نمی‌شود متأسفانه.»
فاضله منصوری، دیگر وکیل مدافع زن، نیز می‌گوید: «دلیل خودکشی‌ها و دلیل این قتلها که فعلاً در کشور است، این است که این حکومت مانع از کارکردن خانم در بیرون است، منع تحصیل شده، مانع تعلیم و تعلم یک خانم شده است.»
افزون بر این، شماری از مدافعان حقوق بشر، نیز دلیل افزایش قتل و خودکشی زنان در کشور را محدودیت‌هایی می‌دانند که با تغییر نظام بر زنان وضع شده است.
مینه رفیق، فعال حقوق بشر، در این باره می‌گوید: «حق زنان در افغانستان باید برای شان داده شود، حق کار، تحصیل و غیره. تا آن‌ها بالای خود، بالای زندگی خود، بالای وجود خود، بالای تحصیل خود، نان خوردن خود، خود شان حق تصمیم داشته باشند.»
سلام‌وطندار را در تلگرام دنبال کنید
با این حال، شماری از تحلیل‌گران و فعالان حقوق زن، عامل‌های اجتماعی را بر افزایش قتل و خودکشی زنان مؤثر می‌دانند و می‌گویند که راضی‌نبودن از وضعیت یک جامعه سبب افزایش قتل و خودکشی می‌شود.
نبی احمدی، تحلیل‌گر مسائل اجتماعی، در این باره می‌گوید: «عوامل اقتصادی، عوامل اجتماعی، عوامل روانی، عوامل سیاسی و عوامل متعددی باعث این کار می‌شود. بیشتر وقت است که اتفاق می‌افتد، ما از وضعیت موجود راضی نیستیم و به وضعیت مطلوب وقت که نگاه می‌کنیم، ناامید از رسیدن به وضعیت مطلوب استیم.»
زینب رضایی، فعال حقوق زن، نیز می‌گوید: «فقر و تنگ‌دستی خانواده‌ها، بی‌کارشدن زنان، ممنوعیت کار و تحصیل زنان و این که ازدواج‌های اجباری و اجباراً آن‌ها را به نکاح کسی که نمی‌خواهد، دلایل زیادی بین مردم است که سبب می‌شود جوانان به خصوص زنان، روزبه‌روز ناامیدتر شوند و دست به خودکشی بزنند.»
با این همه، مسئولان وزارت امور داخله‌ی حکومت سرپرست، با این که آمار قتل و خودکشی در میان زنان را مشخص نمی‌کند؛ اما می‌گویند که آنان تنها در ربع دوم سال جاری ۵۱۴ مورد قتل را که شامل زنان و مردان می‌شود، ثبت کرده اند.
بسم‌الله حبیب، معاون سخن‌گوی این وزارت، به سلام‌وطندار می‌گوید که ۵۸۰ تن به اتهام دخالت در این قتلها بازداشت شده و ۱۷۱ متهم دیگر متواری شده اند.
او می‌افزاید: «قضیه‌ی آن از سوی پلیس کشف شده و به تعداد ۱۵۸ قضیه زیر کشف قرار دارد. از این تعداد ۴۳ درصد آن ناشی از قتل‌های ذات‌البینی، ۳۶ درصد اختلافات خانوادگی، ۷ درصد قتل‌های ناموسی، ۳۰ درصد ناشی از مشاجره‌ی لفظی، ۳۰ درصد دزدی، ۲ درصد قتلها روی موضوع‌های دعوای حقوقی، یک درصد قتلها ناشی از مشکلات روانی و ۴ درصد عوامل نامعلوم می‌باشد.»
قتل و خودکشی زنان در حالی افزایش یافته است که پس از تغییر نظام، حکومت سرپرست محدودیت‌های زیادی بر زنان وضع کرده است که از آن جمله می‌توان به محدویت‌های کاری، اجتماعی، فرهنگی، مدنی و تحصیلی زنان اشاره کرد.
