پس از روی‌کارآمدن حکومت سرپرست امارت اسلامی در افغانستان، مکتب‌ها به روی دانش‌آموزان دختر بالاتر از صنف ششم تا اطلاع بعدی از سوی هبت‌الله آخوندزاده، رهبر امارت اسلامی، بسته شده است. در این مدت، سه دور دانش‌آموزان دختر در افغانستان صنف ششم را تکمیل کرده؛ اما نتوانسته اند که بالاتر از این صنف، درس‌های شان را ادامه دهند.
سلاموطندار با ۲۳ دانش‌آموز دختر فارغ از صنف ششم گفتوگو کرده است که ۱۹ تن آن‌ها میگویند از این که آموزش شان ناتکمیل خواهد ماند، ناامید اند و چهار تن دیگر برای بازشدن مکتب‌ها به روی شان، ابراز امیدواری می‌کنند. تمامی این ۲۳ دانش‌آموز دختر، از حکومت سرپرست امارت اسلامی، می‌خواهند که دروازه‌های مکتب‌های شان را باز کند.
حاسنات نُه‌ساله، ستایش ۱۳ساله و مسیحه‌ی ۱۰ساله که چندی پیش آزمون سالانه‌ی خود را در «لیسه‌ی زرغونه» در شهر کابل به پایان رسانیده اند، میگویند که از آغاز شمولیت در مکتب آرزو داشتند شخصیت‌های بزرگ و مشهور شوند؛ اما اجازه‌نیافتن دختران بالاتر از صنف ششم برای رفتن به مکتب‌ها، آنان را با آینده‌ی ناروشن روبه‌رو کرده است.
حاسنات در این باره می‌گوید: «همگی جگرخون هستند، امارت اسلامی فقط پسران را اجازه می‌دهد که درس بخوانند. می‌خواهم داکتر/پزشک شوم؛ چون در کشور ما بیشتر مردم نظافت را مراعات نمی‌کنند.»
ستایش، هم‌چنان می‌گوید: «من می‌خواستم در آینده یک داکتر خوب شوم، می‌خواستم به وطنم خدمت بکنم؛ اما همه چیز به روی دختران بسته است، فامیلم زیاد آرزو دارند تا من درس بخوانم، داکتر شوم و به وطنم خدمت کنم.»
سلاموطندار را در شبکه‌ی «ایکس» دنبال کنید
از سویی هم، دانش‌آموزانی که در این گزارش با آنان گفتوگو شده است، میگویند که با تکمیل صنف ششم، برای سال آینده‌ی شان برنامه‌ی مشخصی ندارند.
نازیه، دانش‌آموز در «لیسه‌ی رحمان مینه» در شهر کابل، می‌گوید: «من از حکومت می‌خواهم مکتب‌ها را باز کند تا دختران درس بخوانند.»
در این میان اما چهار تن دیگر از این دانش‌آموزان برای بازشدن مکتب‌های شان امیدوار اند و میگویند که شنیده اند مکتب‌ها به روی همه دختران از آغاز سال آموزشی جدید باز خواهد شد.
ریحان ۱۲ساله نیز که امسال صنف ششم را در «لیسه‌ی نسوان بی‌بی رابیا» تمام کرده، برای بازشدن مکتب‌ها به روی دختران خوش‌بین است. «فامیلم می‌گوید امیدوار باش، باز می‌شود و من امیدوار هستم. اگر من خانم خانه شوم، پیش‌رفت نمی‌کنم. باید مکتب‌ها باز شود و کشور ما پیش‌رفت کند.»
این در حالی است که گفت‌وگوشوندگان در این گزارش باور دارند که ادامه‌ی آموزش برای آنان و پیش‌رفت جامعه لازمی است. ۲۳ دانش‌آموز دختر که امسال صنف ششم را تکمیل کردند و در این گزارش با آنان گفتوگو شده است، همه خواهان بازگشایی مکتب‌ها به روی دختران اند.
دنیا، دانش‌آموز در «لیسه‌ی نسوان بی‌بی رابیا»، در این باره می‌گوید: «از امارت اسلامی می‌خواهم که مکتب‌ها را باز کند.»
زینب، دانش‌آموز در «لیسه‌ی زرغونه»، هم در این باره می‌گوید: «از حکومت می‌خواهم مکتب‌ها را باز کند؛ چون در هر جا زنان اجازه ندارند پیش داکتر مرد بروند و به داکتر زن نیاز است و مکتب‌ها باید باز شود تا دختران درس بخوانند.»
بصیه، دانش‌آموز در «لیسه‌ی نسوان بی‌بی رابیا»، نیز در این باره می‌گوید: «یازده‌ساله هستم و صنف ششم. من می‌خواهم که مکتب‌ها باز شود و صنف هفتم را بخوانم. من می‌خواهم در آینده داکتر شوم.»
عایشه، دانش‌آموز در «لیسه‌ی زرغونه»، هم‌چنان در این باره می‌گوید: «بسیار حس بد دارم که مرا مکتب نمی‌مانند. دعا می‌کنم که مکتب‌ها به روی ما باز شود تا مکتب را کامل بخوانیم و در آینده یک چیز شویم.»
این دانش‌آموزان می‌‌افزایند که آموختن علم بر هر مرد و زن فرض گردانیده شده است.
یک تن دیگر از دانش‌آموزان فارغ صنف ششم، می‌گوید: «من امیدوار هستم که مکتب‌ها باز شود. من می‌خواهم فضانورد شوم و اولین زن افغان باشم که به فضا بروم، فیزیک و کیمیا بخوانم.»
در همین حال، آموزگارانی که امسال دختران صنف ششم را تدریس کردند، نیز خواهان بازشدن مکتب‌ها به روی تمامی دختران اند و میگویند که در جریان سه سال آموزشی، دانش‌آموزان شان همواره آنان را در باره‌ی بازشدن مکتب‌های دختران بالاتر از صنف ششم مورد بازپرس قرار می‌دادند و آنان نیز جز توجیه مصلحت حکومتی پاسخی نداشتند.
این آموزگاران، می‌‌افزایند که دانش‌آموزان شان با نزدیک‌شدن به پایان سال آموزشی، گاه امیدوار و گاه نگران به نظر می‌رسیدند.
نوریه سادات، آموزگار در یکی از مکتب‌های شهر کابل، می‌گوید: «چون دولت وعده داده بود که در مکتب‌ها را باز می‌کند و این تقریباً باعث نگرانی‌ها شده است.»
صنم صدیقی، دیگر آموزگار در یکی از مکتب‌های شهر کابل، نیز می‌گوید: «بازنشدن مکتب‌ها به روی دختران، بر آن‌ها تأثیرات زیادی گذاشته است. سوالاتی که در باره‌ی بازشدن مکتب‌ها از ما پرسان می‌کنند، میگویند چه وقت مکتب‌ها باز می‌شود. خواست ما از حکومت این است که مکتب‌ها را باز کند تا دختران هم مثل مردان کار کنند؛ آن‌ها هم آرزوها دارند تا درس بخوانند.»
با این حال، کارشناسان حوزه‌ی آموزش‌وپرورش، بسته‌ماندن مکتب‌ها به روی دختران بالاتر از صنف ششم را نگران‌کننده می‌خوانند و میگویند که حکومت باید از فرصت‌های آموزشی برای رشد جامعه استفاده کند و نگذارد که این فرصت‌ها به چالش‌های بزرگ مبدل شود.
سلاموطندار را در تلگرام دنبال کنید
جمال‌الدین سلیمانی، کارشناس حوزه‌ی آموزش‌وپرورش، می‌گوید: «متأسفانه ما یک سال دیگر را در حالی سپری کردیم که مکتب‌ها بسته بود و این چالش‌زا است. این باعث عقب‌ماندن نصاب تعلیمی و بی‌باوری مردم نسبت به حکومت می‌شود. وزارت معارف باید روی یک طرح جامع و مانع کار کند تا زمینه‌ی آموزش را مهیا بسازد. اگر به این موضوع توجه صورت نگیرد، ما زیر بحران تعلیمی فرو می‌رویم.»
فعالان حقوق زن، نیز ادامه‌ی شرایط کنونی را نگران‌کننده می‌دانند و میگویند که بسته‌ماندن دروازه‌های مکتب‌ها، زیان‌های جبران‌ناپذیری را بر تمامی اقشار کشور وارد می‌کند.
زهرا علی‌زی، فعال حقوق زن، می‌گوید که زنان بخشی از معماران جامعه اند و به گفته‌ی او، در صورت بی‌سوادماندن زنان، قسمتی از اجتماع کشور متأثر از جهالت خواهد شد.
تلاش کردیم پاسخ مسئولان حکومتی را در این باره داشته باشیم؛ اما وزارت معارف به دلیل نداشتن سخن‌گوی، حاضر به پاسخ‌گویی نشد و ذبیح‌الله مجاهد، سخن‌گوی حکومت سرپرست، در پاسخ به پرسش سلاموطندار گفت که این موضوع مربوط وزارت معارف می‌شود.
گفتنی است که نگرانی‌ها از بازنشدن مکتب‌ها به روی دختران بالاتر از صنف ششم در حالی مطرح می‌شود که چندی پیش امیرخان متقی، سرپرست وزارت امور خارجه، در نشستی در مرکز مطالعات استراتژیک پاکستان گفت که ممنوعیت آموزش زنان و دختران در افغانستان دایمی نیست.
