بر اساس گزارش بانک جهانی، در شش سال گذشته، تولید ناخالص داخلی افغانستان بیش از شش میلیارد دالر امریکایی کاهش یافته؛ روندی که فروپاشی جمهوری به دوام آن کمک کرده که به دنبال آن، اقتصاد روبه‌رشد افغانستان نیز، از هم فرو پاشیده و میزان نیازمندی به کمک‌های انسان‌دوستانه‌ی جامعه‌ی جهانی در کشور افزایش یافته است.
طبق ارزیابی‌های بانک جهانی، رشد اقتصادی افغانستان در یک دهه‌ی گذشته، همواره در نوسان بوده؛ طوری که ارزش تولید ناخالص داخلی، از چهار میلیارد دالر در ۱۳۸۲ آغاز شده و در ۲۰۱۴ به ۲۰ میلیارد دالر رسیده است؛ اما در ۲۰۲۱ این رقم به ۱۵ میلیارد دالر کاهش یافت.
در همین حال، عبدالرحمان حبیب، سخن‌گوی وزارت اقتصاد، به سلام‌وطندار می‌گوید که رشد اقتصادی افغانستان در دو دهه‌ی پسین، بر کمک‌های جامعه‌ی جهانی استوار بوده که پس از روی‌کارآمدن امارت اسلامی و قطع‌شدن این کمکها، کاهش یافته است.
سلام‌وطندار فارسی را در فیسبوک دنبال کنید
او می‌افزاید: «رشد تولید ناخالص کشور، طی دو دهه‌ی گذشته، با نوساناتی هم‌راه بوده و رشد تولیدات افغانستان در دو دهه، پنج درصد بوده است. آمار رسمی از رشد تولید ناخالص داخلی هنوز وجود ندارد؛ اما با توجه به وضعیت موجود، رشد اقتصادی منفی است. نظر به گزارش بانک جهانی، تا کنون بیشتر از یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون دالر کمک انسانی به افغانستان انجام شده است.»
از سویی هم، به باور آگاهان اقتصادی، وابستگی اقتصاد افغانستان به کمک‌های جهانی، سبب آسیب‌پذیری آن شده است.
بهمن یوسفی، پژوهش‌گر اقتصاد بین‌الملل، می‌گوید: «می‌توان گفت که طی ۲۰ سال گذشته، اقتصاد افغانستان یک اقتصاد رانتی بوده و از ویژگی‌های اقتصاد رانتی، این است تا زمانی که کمکها ادامه دارد، چرخه‌ی اقتصادی می‌چرخد؛ اما در صورت قطع‌شدن کمکها، بر چرخه‌ی اقتصادی تأثیر منفی می‌گذارد. فعلاً GDP افغانستان، ۱۴.۴۹ میلیارد دالر است که کاهش ۳۰ درصدی را نشان می‌دهد.»
سلام‌وطندار فارسی را در تویتر دنبال کنید
بهیر زلاند، آگاه مسائل اقتصادی، نیز می‌گوید: «کمک‌های غرب بود که ما توانستیم آهسته‌آهسته به سوی بهبود برویم. GDP توانست تا ۲۰۲۰ به ۲۰ بیلیون دالر برسد. با کمک هشت بیلیون دالری امریکا که در بخش نظامی بود، ۴۰ درصد بر GDP ما اضافه می‌شد. با فروپاشی جمهوری در ۱۵ آگست ۲۰۲۱، کمک هشت بیلیون دالری به نظام و سایر کمکها قطع شد و طبیعی است که این‌ها بر GDP تأثیر می‌گذارد.»
گفتنی است که به دنبال فروپاشی جمهوری، اقتصاد نیم‌بند افغانستان نیز از هم فرو پاشیده و قطع کمک‌های جامعه‌ی جهانی، سبب شده است که به شکل یک‌نواختی به سمت پایین گراف در حرکت باشد؛ وضعیتی که با دوام محدودیت‌های کنونی، به دوام آن کمک می‌کند.
