ارزگان ده ییگیت‌لردن قطاری نینگ ایتیشلریچه، ناتوغری عنعنه‌لر و قشاق‌لیک سبب، ییل‌لردن بیری توی خره‌جتلری نی تأمین قیله آلمه‌گنلر. اولر نینگ کوپه‌یتیریشلریچه، قلین و توی صرف-خره‌جتی نینگ یوقاریلیگی، ییگیت‌لردن کوپ قطاری نینگ باشقه مملکت‌لر گه ایشلش اوچون کیتیش گه مجبور قیلگن.
ارزگان یشاوچیسی بولمیش شبیراحمد نینگ ایتیشیچه، تورت ییل‌دن بیری نامزد بولیب و توی خره‌جتی نی تأمین‌لش اوچون پولی یوق دیر. اونینگ کوپه‌یتیریشیچه: «نامزد بولگنیم‌دن تورت ییل بولدی و توی خره‌جتی اوچون پولیم یوق.کونده‌لیک ۲۰۰ افغانی درآمدیم بار؛ بو رقم پول بیلن کونده‌لیک احتیاج‌لریمیز نی می تأمین قیله‌یلیک یا-ده توی خره‌جتی نی؟ حاضر ایسه انه شوو سبب، دوست‌لریمدن اویلامن که قچان قلین نی خلاص قیلیب توی قیلسم.»
بیزلرنینگ «ایکس» ترماغی ده هم تعقیب قیلینگ!
شبیراحمد نینگ قین‌آنه‌سی نبیلا نینگ ایتیشیچه، اولر قیزلری نینگ قلینی بولمسدن تورموش گه بیره آلمه‌دیلر. اونینگ کوپه‌یتیریشیچه، شبیراحمد بیلن قیزی نینگ نامزدلیگی‌دن تورت ییل اوتگن؛ بیراق او حاضرگچه ۷۰۰مینگ افغانی قلین‌دن بیر افغانی‌سی نی هم توللـیه آلمه‌گن. نبیلا نینگ ایتیشیچه: «قلین پولی نی کیلتیرمه‌گن، تورت ییل بولدی. ۷۰۰مینگ افغانی گه بیردیک. اولر بیزلردن بدتر قشاق دیر و بیزلر اولردن. بو شرایط‌ده نیمه قیله‌یلیک، کوچی‌میز ییتیشمه‌یدی و مجبور‌میز. حاضر اوز وضعیتی‌میز اولردن بدتر.»
شونده‌ی بیرحالده، دین عالم‌لردن قطاری، قیین‌چیلیکلر و عایلهوی زوره‌وانلیک‌لر سببی نی، ناتوغری عنعنه‌لر و قلین نینگ یوقاریلیگی عنوان قیله‌دیلر. اولر گه کوره، جنوبی ولایت‌لردن قطاری نینگ یشاوچیلری گه کوره، قیزلر نینگ بی‌قلین تورموش گه بیرگنلری صورت‌ده، یقین‌داشلری یانیده قدرسیز بولیب یا-ده باشقه‌لر تامانیدن کم‌سیتیله‌دیلر.
قندهار ده دین عالم‌لردن بیری عبدالرحیم نینگ ایتیشیچه: گرچند قلین نی عیال‌لر تعیین قیلیشی کیره‌ک؛ بیراق حاضر ایسه بو حق گه هیچ کیم توجه قیلمه‌ی و شونینگدیک بو حق عیال‌لر گه ییتیشمه‌یدی. حاضر اقتصادی و اجتماعی وضعیت یخشی ایمس، ایرکک‌لر آره‌سیده یوقاری قلین تعیین‌لش بیر رقابت گه اوزگریب و بو مسئله کوپینچه عایله‌لر آره‌سیده زوره‌وانلیککه سبب بولگن.»
باشقه بیر تامان‌دن، ارزگان معلومات و مدنیت باشلیغی آقاولی قریشی نینگ ایشانچی گه کوره، دین عالم‌لر نینگ همکارلیگی بیلن ییگیت‌لر نینگ قیین‌چیلیککه روپه‌ره بولمه‌سلیگی اوچون، ناتوغری عنعنه‌لر آلدی آلینیب و عایلهوی زوره‌وانلیک‌لر نینگ اورته‌دن کیتیشی خصوصیده سعی و حرکت قیلماقده‌لر.
بیزلرنینگ فیسبوک صحیفه‌میزگه باش اورینگ!
اونینگ کوپه‌یتیریشیچه: «ولایتی مسئوللریمیز و شونینگدیک دین عالم‌لر مسجد‌لر یولی آرقه‌لی سعی و حرکت قیلیب و یاردم بیرگنلر. همکارلیگی‌میز نینگ دوامی بار که، ییگیت‌لریمیز و اهالی گه عمومی آگاه‌لیک بیره‌یلیک و بو رقم ناتوغری عنعنه‌لر آلدی نی آله‌یلیک. نیاز بولمه‌گن خره‌جتلر، ییگیت‌لر نی زیریکتیریب و اولر قیین‌چیلیکلر بیلن روپه‌ره بوله‌دیلر.»
گرچند ییگیت‌لر نینگ اوزی نی اولدیریش واقعه‌لری خصوصیده دقیق آمار قولگه یوق؛ بیراق بو واقعه‌لر خصوصیده کوپینچه پیت گزارش‌لر ترقه‌تیله‌دی که، اولردن کوپینچه‌سی نینگ سببی، عایلهوی زوره‌وانلیک دییله‌دی.
