هییت عیال سۉزی بیلن چمبرچس باغلیق سۉز دیر. عیاللر هییت بیرمینی، گویا اولر گه مخصوص کون کبی ده‌ی اشتیاق بیلن کوتیب آله‌دیلر.
هییت اېتیب کېلمسدن آلدین یشش اوی‌لرنی تمیزلش و هییت اوچون سودا آلیش، عیاللر نینگ هییت بیرمی گه تیارگرلیک کوریش و قیزغین کوتیب آلیش بیلگی‌لریدن سنه له‌دی.
قربان هییت بیرمی اېتیب کېلماقده اېکن؛ بیراق عجب‌لنرلی گپ شو که قربانلیک قیلیش اوچون مالی نقطه‌ی نظردن توانی بولگن عیاللر، مالی و اجتماعی اېریم مسئله‌لر طفیلی قربانلیک قیلمه‌یدیلر.
سلام‌وطندار اوشبو گزارش ده قربانلیک قیلیش اوچون توانی بولگن ۳۰ عیال بیلن صحبت اۉتکزگن. اولر نینگ ۲۸ نفری کېله‌سی قربان هییت ده قربانلیک قیلمسلیک‌لرینی اېتگنلر.
مالی توانی بولگن کوپینچه عیاللر، قربانلیک قیلیش اۉرنیده قیمت‌بها تقینچاق ساتیب آلیب و شخصی پس‌انداز قیله‌دیلر.
کابل‌لیک آنیه غفوری و مریم رحمانی نینگ ایتیشلریچه، قربان هییت بیرمیده قربانلیک قیلیش گه نیت‌لری یوق. بو ایکّی عیال نینگ درآمدلری یخشی بولسه ده کوپراق آلتین ساتیب آلیش گه قیزیقه‌دیلر؛ شونی اوچون قربانلیک قیلیش گه یېترلیچه پوللری یوق.
آنیه گه کوره: «اویی‌میزده آته‌م قربانلیک قیله‌دی، یېترلی دیر. اویی‌میز ده عیاللر قربانلیک قیلگنلرینی اصلا بیلمه‌ی من؛ هردایم آته‌م و حاضر ایناغه‌م قربانلیک قیله‌دیلر؛ بیراق آی‌لیگیم کېلسه آلتین ساتیب آله‌من. آنه‌م قیز اۉزی پولدار بولیشی کېره‌ک دیېدی؛ شونی اوچون قربانلیک قیلمه‌ی من.»
مریم گه کوره: «کوپراق بیلگ اوزوک (چوری) آلیش گه قیزیقه‌من؛ شونی اوچون هر آی قولیمگه کېله‌دیگن پول بیلن آلتین‌لریمنی اۉزگرتیره‌من. ایریم قربانلیک قیله‌دی؛ عایله اعضالریمیز سانی آز دیر؛ ایریم قربانلیک قیله‌دی یېترلی دیر.»
بیزلرنینگ فیسبوک صحیفه‌میزگه باش اورینگ!
افغانستان ده ایرکک‌لر نینگ اۉرنی هر دایم یوقاری بولیب کېلگن و اولر قربانلیک قیلیشده بیرینچی اۉرینده قرار تاپیشی کوتیله‌دی. بو اعتقاد عیاللر نینگ هییت ده قربانلیک قیلیش دن منع قیلیش دلیل بولیشی ممکن.
قندوز یشاوچیسی ۳۵ یاشر پروانه و سرپل ولایتی یشاوچیسی رابعه نینگ ایتیشلریچه، عایله ده ایرکک‌لر قربانلیک قیلسه یېترلی دیر. پروانه نینگ کوپه‌یتیریشیچه: «وظیفه‌م بار؛ بیر مکتب مدیری من و اۉزیم نینگ درآمدیم هم بار؛ بیراق حاضرگچه قربانلیک قیلیشنی اویله‌گنیم یوق فکریمچه عایله ده بیر ایرکک قربانلیک قیلسه یېترلی دیر و اۉزیم حاضرگه قدر قربانلیک قیلیشنی اویله‌گنیم یوق و درآمدیمنی کوپراق اۉزیم و عایله اوچون صرفله‌ی من یا که آلتین آله‌من یا دوست‌لر بیلن دم آلیش گه چیقه‌من.»
رابعه نینگ ایتیشیچه: «قیز من و تورموش قورگنیم یوق و آته‌م بار اولر هر ییلی قربانلیک قیله‌دیلر؛ اۉزیم نینگ قربانلیک قیلیشیم کېره‌ک اېمس. پس‌انداز قیله‌من؛ چونکه کېله‌جک ده ریجه‌لریم کوپ؛ یعنی ییر (زمین) آلیش یا ده تجارت قیلیشنی اویله‌ی من.»
بیزلرنینگ «ایکس» ترماغی ده هم تعقیب قیلینگ!
مالی و اجتماعی قیینچیلیک‌لر گه علاوه عیال بولیش قربانلیک قیلمسلیک عامللریدن بولیب و اولرنی یشش اوی‌لرینی بیزه‌لتیریش گه ترغیب قیله‌دی.
ننگرهار یشاوچیسی ۲۵ یاشر لیمه گه کوره: «قابله‌من؛ قربانلیک قیله‌میز؛ بیراق اۉزیم قربانلیک قیلمه‌ی من. عایله‌میز ده آته‌م قربانلیک قیله‌دی؛ بابه‌م قربانلیک قیله‌دی؛ اولر نینگ قربان‌لیک‌لری یېترلی دیر. عایله‌میزده آنه‌م و باشقه سینگیل‌لریم قربانلیک قیلمه‌یدیلر. ایناغه‌م نینگ توی اوچون پول ییغه‌من.»
کاپیسا یشاوچیسی سحر تلاش نینگ ایتیشیچه: «قرضدارمیز، عایله‌میزده هېچ کیم قربانلیک قیلیش گه قرار قیلمه‌گن. آنه‌م اوقیتووچی دیر و حاضرگه قدر معاش آلگنی یوق و سینگیل‌لریم کیچیک. اۉزیم عایله نینگ نان کېلتیرووچیسی من؛ پولیم نی اوی و عایله اوچون صرفله‌ی من.»
اسلام ده قربان هییت ده قربانلیک قیلیش «مؤکد مستحب» عمل دیر؛ بو معناده که مالی کوچی بولگن کیشی‌لر اوچون کوپراق مصلحت بیریله‌دی؛ بیراق واجب اېمس. شونی اوچون گزارش ده صحبت اۉتکزیلگن بیرقطار عیاللر، بو ییل قربانلیک پولینی خیریه ایشلر گه صرفلش گه قرار قیلگنلرینی معلوم قیلگنلر.
قندوز یشاوچیسی ۲۸ یاشر ناظمه و سرپل یشاوچیسی عزیزه، قربانلیک پولینی خیریه نهادلر و قیزلر نینگ تعلیمی مرکزلری گه صرفلش گه قرار قیلگنلرینی اېته‌دیلر.
ناظمه نینگ ایتیشیچه: «قربانلیک قیلمسلیگی‌میزدن مقصد پولینی خیریه ایشلر گه صرفله‌یمیز؛ بیر مقدارینی محل ده‌گی آزیق-آوقت، دارو و باشقه ساحه‌لرده فعالیتی بولگن خیریه مؤسسه‌لر گه بیره‌میز و باشقه بیر مقدارینی محتاج کیشی‌لر گه توزیع قیله‌میز.»
عزیزه گه کوره: «کېله‌جک ده قیزلر اوچون ناچیز پول بیلن بیر عالی درگاه آچیش گه قرار قیلگن من و بو مرکز ده درس اوقیمه‌گن عیاللر قبول قیلینه‌دی. مین هردایم اهالی اینیقسه یاشلر گه یاردم بیریشنی اېسته‌گن من و شونینگدیک مالی قیینچیلیک طفیلی توی قیله آلمه‌گن کیشی‌لر گه بیریشنی.»
عین‌حالده، عیال حقوقی فعاللریدن بیرقطاری نینگ ایتیشلریچه، اوزاق زمان‌لردن بېری عیاللر هییت نی نشانلش اوچون علیحده تیارگرلیک کوریشه‌دی.
عیال حقوقی فعالی محجوبه حبیبی گه کوره: «افغانستان ده ایرکک‌لر هر ایش ده پیش‌قدم حتا قربانلیک قیلیش ده، عیاللر نینگ توانی بار و هم علاقه‌لری؛ لېکن ایرکک‌لر رخصت بیرمه‌یدی و عایله ده بویوک اوله‌راق اۉزیم قربانلیک قیلسم یېترلی دیېشه‌دی.»
برچه‌سی بیلن، دین عالملری قربان هییت بیرمی ده قربانلیک قیلیشنی اسلام قاعده‌سی اساسیده مستحب اته‌ب و مالی توانی بولگن مسلمان‌لر قربانلیک قیلیشی کېره‌ک دیېدیلر.
دین عالمی قطب‌الدین مجتهد نینگ ایتیشیچه، قربانلیک قیلیش الله گه یقینلش، اهالی اۉرته‌سیده اویغون‌لیک تاپیلیشی، مناسبت‌لری کوچلنیشی و جمعیتده‌گی محتاج کیشی‌لر گه یاردم بیریش دیر.
اوشبو دین عالمی نینگ کوپه‌یتیریشیچه: «قربانلیک قیلیش یالغیز الله گه یقینلش و ثواب اوچون اېمس؛ بلکه محتاج کیشی‌لر گه یاردم بیریش دیر. اسلام دینی کوپراق محتاج کیشی‌لر قۉللب-قوتلنیشی گه تاکید اېته‌دی.»
ایتیش کېره‌ک، افغانستان یشاوچیلری اقتصادی قیینچیلیک‌لری گه قره‌مسدن هر ییلی حج و قربانلیک قیلیش کبی دینی مناسک‌لرنی عملگه آشیریش اوچون سعی-حرکت قیله‌دیلر. اولر ارا عیاللر هردایم تورلی ساحه‌لرده کم‌سیتیلیش‌لری باعث، قربانلیک قیلیش ده اۉزلرینی کم‌سیته‌دیلر.
