مملکتده سوو تاشقینی یوز بیرگن ولایت‌لرده بیرقطار عیاللر، سۉنگی بیر آی ایچیده سوو تاشقینی طفیلی اولر نینگ طبی امکانیتدن فایده‌لنه آلمسلیگیگه سبب بولگنینی اېته‌دیلر. اوشبو عیاللر گه کوره، سوو تاشقین‌لری یوز بیریشی و منطقه‌لریدن ساغلیق مرکزلر اوزاق‌لیگی باعث اولر طبی امکانیت‌لردن فایده‌لنه آلمه‌گنلر.
بو گزارش ده ۱۷ عیال، هرات ده بیش عیال، تخار ده بیش بیش عیال، بدخشان ده تورت عیال و ننگرهار ده اوچ عیال بیلن صحبت اۉتکزیلگن. اولر ارا ایکّی عیال، سوو تاشقین‌لریدن سۉنگ سرپرست حکومت یا ده یاردم بیرووچی نهادلر تامانیدن آزراق طبی خذمت کورسه‌تیلگنینی معلوم قیله‌دیلر؛ بیراق باشقه ۱۵ نفری هېچ یاردم کورسه‌تیلمه‌گنینی اېته‌دیلر.
اوشبو گزارش ده صحبت اۉتکزیلگن ۱۷ عیال دن ۱۰ نفری حامله‌دار. اولر نینگ ایتیشلریچه، سوو تاشقین‌لری کوپ اقتصادی نقصان یېتکزیش گه قوشیمچه، اولرنی ساغلیق قیینچیلیک بیلن دوچ قیلگن. باشقه بیش خاتین-قیز، سوو تاشقین‌لری یوز بیریشی بیلن حیض کورگن پیت‌لریده دستلبکی طبی خذمت‌لردن فایده‌لنه آلمه‌گنلرینی معلوم قیلگنلر.
بدخشان دن خالده بیش باله آنه‌سی دیر ایتیشیچه، سوو تاشقینی یوز بیرگنی پیتیده آلتی آی‌لیک حامله اېدی؛ بیراق سوو تاشقین‌لری طفیلی باش پنه‌لرینی قولدن بیریش و ساغلیق مرکزلر اوزاق‌لیگی اوچون چقه‌لاغینی قولدن بیرگن.
اونینگ کوپه‌یتیریشیچه: «کوپ قورقدیم، کلینیکّه هم باردیم؛ خون‌ریزلیک تاپدیم؛ چقه‌لاغیمنی قولدن بیردیم. اوی ده قیینچیلیک هم کوپ دیر؛ ایریم ایش‌سیز؛ دارو ساتیب آلیش برچه مسئولیت اۉز زمه‌مگه؛ کسلخانه ده چقه‌لاغیمنی قولدن بیردیم؛ تانیش بولمسه کسلخانه ده هم هېچ کیم اعتبار بیرمه‌یدی، اوزیمیزنی پولیمیز و هېچ نرسه‌میز بولمسه، هېچ نرسه یوق.»
هرات ولایتی ادرسکن تومنی یشاوچیسی فریبا، سوو تاشقینی طفیلی استرس تاپگن و حاضر جنینی زیان کورگنیدن خواطرده اېکنینی اېته‌دی.
اونگه کوره، سوو تاشقینی یوز بیرگنیدن آلدین جنینی نینگ قیمیرده‌شینی سېزردی؛ لېکن حاضر جنینی قیمیرده مه‌یدی و ادرسکن تومنیده ساغلیق مرکز و شفاکار یوق‌لیگی اوچون حاضرگه قدر جنینی‌نی تېکشیره آلمه‌گن.
بیزلرنینگ فیسبوک صحیفه‌میزگه باش اورینگ!
اونینگ ایتیشیچه: «سوو تاشقینی کېلماقده‌لیک خبرینی اېشیتیب شاشیلدیم، ییقیلیشیم گه هېچ نرسه قالمه‌گن اېدی. چقه‌لاغیم بار اېدی، احوالیم چتاق اېدی. نیچه کیچه اوخله آلمه‌دیم و ېنه سوو تاشقینی یوز بیریشینی اېتر اېدیلر. اول چقه‌لاغیم قیمیردر اېدی حاضر قیمیرده مه‌یدی. یقین اره‌لرده ساغلیق مرکز و شفاکار یوق.»
برچه‌سی بیلن، تخار ده حامله‌دار عیاللردن بیرقطاری، اوشبو ولایت نینگ نمک‌آب تومنیده سوو تاشقینی یوز بیرگنیدن سۉنگ ساغلیق احواللری یخشی اېمسلیگینی اېته‌دیلر. اولر گه کوره، حاضر جوده هم آغریق نی تحمل قیلماقده‌لر؛ بیراق اولر گه حاضرگه قدر هېچ طبی یاردم کورسه‌تیلمه‌گن.
تخار نمک‌آب تومنیده حامله‌دار عیال ۳۵ یاشر گل‌شاه نینگ ایتیشیچه: «سکیز آی‌لیک حامله‌دار من؛ کوپ قیینچیلیک بیلن روپه‌ره بولدیم؛ حاضرگچه تنه آغریق من و قریب چقه‌لاغیمنی قولدن بیرسم. برچه نرسه‌میز سوو تاشقینی باعث یوق بولدی؛ بیز گه حاضرگه قدر یاردم کورسه تیلمه‌گن و اۉزیمیزنی دوالش اوچون یقین اره‌لرده هم ساغلیق مرکز یوق.»
بیزلرنینگ «ایکس» ترماغی ده هم تعقیب قیلینگ!
تخار نمک‌آب تومنیده حامله‌دار عیال ۲۲ یاشر فرشته نینگ ایتیشیچه: «سوو تاشقینی یوز بیرگنیدن کېین جوده هم قورقدیم؛ حاضر هم شونده‌ی احوال یوز بیره‌دی دیب اویله‌ی من؛ تون-کون اوخله آلمه‌ی من؛ چقه‌لاغیمنی قولدن بیریشدن جوده هم قورقه من؛ چونکه وقتدن آلدین بیر تور آغریق تاپیلگن. یقینی‌میزده کلینیک هم یوق؛ حامله‌دار عیاللر گه هېچ یاردم کورسه‌تیلمه‌گن.»
بونگه قوشیمچه، حیض کورگنلری پیتیده منطقه‌لریده سوو تاشقینی یوز بیرگن خاتین قیزلردن بیرقطاری، سوو تاشقین‌لری طفیلی برچه امکانیت‌لرینی قولدن بیرگن و حاضر دستلبکی طبی امکانیتدن فایده‌لنه آلمه‌یاتگنلرینی اېته‌دیلر.
بدخشان ولایتی وردوج تومنی یشاوچیسی حلیمه، حیض کورگن پیتیده طبی امکانیتدن فایده‌لنه آلمسلیکدن نالیب ایتیشیچه: «حیض کورگن اېدیم، جوده یوره‌ک آغریق اېدیم، کییم-کیچگیم بوتونلی هول بولگندی؛ کیېش اوچون هېچ نرسه‌م یوق اېدی. بیز یشه‌یدیگن منطقه ده کلینیک و کسلخانه یوق؛ یوره‌ک آغریق اوچون اېرتنگچه اوخله‌ی آلمه‌دیم؛ ییغله‌دیم. حاضرگچه هېچ کیم بیز گه یاردم بیرگنی یوق.»
حیض پیتیده طبی امکانیتدن فایده‌لنه آلمسلیکدن نالیگن ننگرهارلیک گل‌ناز گه کوره: «سوو تاشقین‌لری پیتیده اصلا طبی امکانیتدن فایده‌لنه آلمسدیک و قیینچیلیک کوپ اېدی. برچه نرسه‌لر میکروبی بولگن اېدی. حیض پیتیده قیزلر گه طبی امکانیت کېره‌ک، اوشه پیت یوق اېدی.»
عین‌حالده، شفاکارلردن بیرقطاری نینگ ایتیشلریچه، خاتین-قیزلر اینیقسه حامله‌دار عیاللر نینگ طبی امکانیتدن فایده‌لنه آلمسلیگی، اولر قان یېتیشمسلیک، جسمانی ضعیف‌لیک و روحی قیینچیلیکّه چلینیش‌لری گه سبب بوله‌دی.
نسایی-ولادی کسللر شفاکاری سونیتا بهرام گه کوره: «حامله‌دار عیاللر گه امکانیت یره‌تیلمه‌گن حالده، چقه‌لاق نینگ یخشی اوسمسلیگیگه سبب بوله‌دی. آنه قان یېتیشمسلیک قیینچیلیگی بیلن روپه‌ره بوله‌دی و آنه روحی نقطه‌ی نظردن تینچ بولمسه استرسلی چقه‌لاق دنیا گه کېله‌دی و سوو تاشقین‌لری عیاللر نینگ روحینی ناتینچ قیلگن و اولر گه دستلبکی خذمت‌لر کبی مخصوص ساغلیق خذمت کورسه‌تیلیشی کېره‌ک.»
بونگه قوشیمچه، سوو تاشقینی یوز بیرگن منطقه‌لرده عیاللر گه یاردم کورسه‌تیش اوچون بارگن عیال حقوقی فعاللریدن بیرقطاری، قیشلاق‌لر و اوزاق منطقه‌لرده‌گی عیاللر طبی امکانیتدن جوده آز فایده‌لنماقده‌لیکلرینی معلوم قیلیب و سرپرست حکومت و یاردم بیرووچی نهادلردن خاتین-قیزلر نینگ طبی امکانیتدن فایده‌لنیش‌لری گه زمینه یره‌تیش‌لرینی اېسته‌یدیلر.
عیال حقوقی فعالی حمیرا فرهنگ‌یار نینگ ایتیشیچه: «قیشلاق‌لرده ساغلیق مرکزلرنی کورمه‌دیم. او ییرده کوپینچه خاتین-قیزلرنی کوردیم؛ ساغلیق مرکز بار بولیشی اولر اوچون جوده هم ضرور اینیقسه حامله‌دار عیاللر گه. حیض کوره‌دیگن قیزلر گه یاردم کورسه‌تیلیشی کېره‌ک.»
افغانستان ده قیزیل خاچ سۉزلاوچیسی پرویزاحمد فیضی گه کوره، بو نهاد اۉز شریکی افغان قیزیل آی جمعیتی بیلن بیرگه، تورلی ولایت‌لرده سوو تاشقین‌لریدن جبرلنگن کیشی‌لر گه مالی و طبی خذمت کورستگن.
اونینگ کوپه‌یتیریشیچه: «اوشبو ییل فبروری آی دن حاضرگه قدر اۉز شریکی‌میز افغان قیزیل آی جمعیتی بیلن مملکت مقیاسیده کوچلی قار و سوو تاشقین‌لری باعث جبرلنگن کیشی‌لر گه مالی یاردم کورستگن‌میز. قندوز، بغلان و غور ولایت‌لری کسلخانه‌لرینی قۉللب-قوتلش اوچون اولر گه طبی یاردم بیرگن‌میز.»
عین‌حالده، افغان قیزیل آی جمعیتی سۉزلاوچیسی مدثر همراز نینگ ایتیشیچه، بو اداره سوو تاشقین‌لری یوز بیرگن ولایت‌لرده سوو تاشقین‌لریدن جبرلنگن ۱۸ مینگ ایرکک و عیال گه طبی خذمت کورستگن.
اونینگ کوپه‌یتیریشیچه: «جمله دن بغلان ولایتیده تلفات کوپ اېدی و ساغلیق بولیمیده اهالی کوپ قیینچیلیک بیلن دوچ بولدیلر. افغان قیزیل آی جمعیتی ساغلیق تیم‌لرنی یوباریب ۱۸ مینگ ایرکک و عیال گه طبی خذمت کورستگن و سرپل، بغلان، فاریاب، بلخ، نیمروز و سوو تاشقینی یوز بیرگن باشقه ولایت‌لر بیلن هم همکارلیک قیلگن.»
خلق‌ارا ساغلیق‌نی سقلش تشکیلاتی نیچه مراتبه افغانستان نینگ سوو تاشقینی یوز بیرگن منطقه‌لریده اساسی شکلده طبی خذمت کورسه‌تیلمه‌گنینی معلوم قیلگن بیرحالده، بو عیاللر، طبی خذمت‌لردن فایده‌لنه آلمسلیکدن نالیماقده‌لر.